Robisz to w nocy? Narażasz się na wypadek samochodowy za dnia

Co się dzieje, kiedy śpimy za mało?

Nocny odpoczynek to nie lenistwo. Sen jest niezbędny do regeneracji . Kiedy śpimy za mało, stajemy się bardziej podatni na infekcje i choroby . Przeciążony organizm nie jest w stanie zwalczać groźnych patogenów. Dochodzi do zaburzeń gospodarki hormonalnej i metabolizmu, wzrasta ryzyko nadciśnienia, chorób serca i udaru .

W czasie snu mózg porządkuje wspomnienia i zdobyte w ciągu dnia informacje. Jeśli nie ma na to szansy, słabnie zdolność koncentracji, uczenia się i przetwarzania informacji. Gdy się chronicznie nie wysypiamy, jesteśmy bardziej drażliwi i podatni na zaburzenia lękowe i depresyjne . Efekty niedosypiania mogą być jeszcze bardziej gwałtowne i dramatyczne. Przeczytaj: Bezsenność – jakie choroby? 11 najczęstszych

Alarmujący objaw, którego nie wolno ignorować

Chociaż chrapanie wydaje się zupełnie niewinnym objawem , czasami może zwiastować poważne problemy. Jest charakterystycznym symptomem zespołu bezdechu sennego (OBS).

Zespół bezdechu sennego przejawia się nawracającymi epizodami bezdechów lub spłyceń oddychania . Towarzyszy mu chrapanie i hipoksemia (obniżenie ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi tętniczej poniżej 60 mm Hg) z następującymi wybudzeniami, co prowadzi do fragmentacji snu i pogorszenia jego jakości [1].

Jeżeli bliscy skarżą się na twoje chrapanie, być może warto nie zbywać ich żartami i zamiast tego wybrać się do lekarza. Tym bardziej że objawy bezdechu sennego występują nie tylko w nocy , a ich konsekwencje mogą być bardzo poważne. Przeczytaj: Chrapiesz w nocy? To może być objaw poważnych problemów ze zdrowiem

Objawy bezdechu sennego

W polskim badaniu, w którym wzięło udział 676 osób, obturacyjny bezdech senny rozpoznano u 7,5% uczestników. Schorzenie występuje niemal czterokrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet [2], a jego symptomy podzielono na dwie kategorie: objawów nocnych i dziennych.

Do nocnych objawów obturacyjnego bezdechu sennego zalicza się :

• chrapanie,
• bezdechy w trakcie snu,
• sen nieprzynoszący wypoczynku,
• wzmożona aktywność motoryczna,
• wybudzenia nocne,
• uczucie duszności związane z wybudzeniami,
• nokturia (konieczność oddawania moczu więcej niż raz w ciągu nocy),
• zmniejszona potencja,
• zaburzenia rytmu serca.

Wśród dziennych objawów zespołu bezdechu sennego wymienia się:

• wzmożoną senność,
• poranne bóle głowy ,
• zmniejszenie napędu życiowego,
• pogorszenie funkcji intelektualnych,
• obniżenie zdolności koncentracji,
• zaburzenia depresyjne.
Przeczytaj: Bezdech senny – jak go rozpoznać? Te objawy powinny wzmóc naszą czujność

Bezdech senny a wypadki

Liczne badania wykazały istotny związek między obturacyjnym bezdechem sennym (OBS) a zwiększonym ryzykiem wypadków drogowych.

Badanie opublikowane w czasopiśmie „Sleep” wykazało, że osoby cierpiące na obturacyjny bezdech senny były prawie 2,5 razy bardziej narażone na spowodowanie wypadku drogowego w porównaniu do ogólnej populacji.

Co ważne, stosowanie terapii CPAP (ang. Continuous Positive Airway Pressure ‘stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych’) przez co najmniej 4 godziny na dobę, zmniejszało ryzyko wypadków o 70% [3].

Podobnie ogólnokrajowe badanie duńskie [4] wykazało, że pacjenci z OBS mieli o 29% większe ryzyko uczestniczenia w wypadkach drogowych w porównaniu z grupą kontrolną. Badanie wykazało również, że wypadki te były często poważniejsze .

Te wyniki podkreślają kluczowe znaczenie diagnozowania i skutecznego leczenia OBS w celu poprawy bezpieczeństwa na drogach i zmniejszenia liczby wypadków.

Groźne konsekwencje bezdechu sennego

Nieleczony bezdech senny pociąga za sobą poważne konsekwencje. U chorych często rozwija się nadciśnienie tętnicze i choroba niedokrwienna oraz niewydolność i zaburzenia rytmu serca ze zwiększonym ryzykiem nagłego zgonu.

Wśród następstw medycznych wymienia się także policytemię, czyli nadmierny wzrost liczby czerwonych krwinek, zwiększone ryzyko udaru mózgu, upośledzenie libido i impotencję .

Chorzy mogą doświadczać z mian osobowości i pogorszenia funkcji poznawczych , co istotnie utrudnia codzienne funkcjonowanie. Istotnym problemem są wypadki komunikacyjne spowodowane zaśnięciem za kierownicą lub pogorszonym refleksem – nieleczony bezdech senny stwarza zagrożenie dla otoczenia.

Przeczytaj: Jeśli tak śpisz, możesz być zagrożony zawałem i udarem. Tego nie można bagatelizować

[1] Szczepan Cofta. Ocena wpływu stopnia ciężkości obturacyjnego bezdechu sennego na wybrane wykładniki nasilenia procesów patogenetycznych z uwzględnieniem selektyn i stresu oksydacyjnego. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Poznań 2013.
[2] Pływaczewski R., Bednarek M., Jonczak L., Zieliński J.: Sleep-disordered breathing in a middle-aged and older Polish urban population. J. Sleep Res. 2008; 17: 73–81.
[3] https://aasm.org/risk-of-motor-vehicle-accidents-is-higher-in-people-with-sleep-apnea [dostęp: 18.02.2025]
[4] Nichlas Udholm, Christian Emil Rex, Milos Fuglsang, Søren Lundbye-Christensen, Jesper Bille, Sebastian Udholm. Obstructive sleep apnea and road traffic accidents: a Danish nationwide cohort study. Sleep Med. 2022 Aug:96:64-69.
doi: 10.1016/j.sleep.2022.04.003. Epub 2022 Apr 13.