Stłuszczenie wątroby – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Stłuszczenie wątroby – definicja i przyczyny
Stłuszczenie wątroby polega na odkładaniu się tłuszczu w obrębie komórek wątroby. Samo w sobie nie jest stanem zagrażającym zdrowiu lub życiu, jednak nieleczone może spowodować zapalenie narządu i w konsekwencji doprowadzić do jego marskości.Stłuszczenie wątroby dzieli się na alkoholowe i niealkoholowe (NAFLD). W przypadku stłuszczenia alkoholowego przyczyną choroby jest długotrwałe nadmierne spożywanie alkoholu. Szacuje się, że problem ten dotyczy nawet 90 % osób, które korzystają z używki często i w dużych ilościach.Niealkoholowe stłuszczenie wątroby natomiast wynika najczęściej z nadwagi i otyłości, zespołu metabolicznego, cukrzycy typu II, nadciśnienia tętniczego, chorób jelit i chorób trzustki. Zdarza się także, że jego przyczyną są zaburzenia gospodarki lipidowej bądź stosowanie niektórych leków (np. metotreksat, estrogeny, sterydy, amiodaron, warfaryna). Ponadto do czynników ryzyka zalicza się dietę bogatą w żywność przetworzoną, tłuszcze nasycone oraz węglowodany (szczególnie syrop glukozowo-fruktozowy i fruktozę).
Stłuszczenie wątroby – objawy
Zarówno alkoholowe, jak i niealkoholowe stłuszczenie wątroby rzadko kiedy wiąże się w występowaniem możliwych do zaobserwowania objawów. Choroba jest o tyle niebezpieczna, że w większości przypadków daje o sobie znać dopiero kiedy dojdzie do stanu zapalnego narządu.Pośród objawów, które mogą pojawić się w jej początkowym stadium, wymienia się złe samopoczucie, osłabienie, poczucie chronicznego zmęczenia, zaburzenia snu, powiększenie wątroby i ból brzucha pod żebrami z prawej strony. Stłuszczeniu może także towarzyszyć podwyższone stężenie glukozy we krwi oraz nadciśnienie wrotne.
Stłuszczenie wątroby – diagnoza
Jako że objawy stłuszczenia wątroby nie są charakterystyczne i mogą wiązać się z wieloma innymi schorzeniami, w celu prawidłowego zdiagnozowania choroby konieczne jest przeprowadzenie specjalistycznych badań. Wykonuje się USG wątroby, czynnościowe testy wątrobowe, takie jak wskaźnik INR, fosfataza zasadowa, transaminaza alaninowa i asparaginianowa, bilirubina oraz albuminy, a także morfologię oraz badanie stężenia cholesterolu we krwi. Ponadto lekarz przeprowadza wywiad dotyczący przyjmowanych leków, trybu życia, diety i historii chorób pacjenta oraz mierzy ciśnienie krwi.
Stłuszczenie wątroby – leczenie
Jeżeli u pacjenta nie doszło do marskości wątroby, stłuszczenie tego narządu jest odwracalne i można je wyleczyć.Podstawę leczenia stanowi zmiana nawyków żywieniowych oraz trybu życia. Należy do minimum ograniczyć spożywanie produktów przetworzonych, zawierających cukier, syrop glukozowo-fruktozowy i tłuszcze nasycone, a także całkowicie zrezygnować z picia alkoholu.Dieta powinna być lekkostrawna, bogata w owoce i warzywa w różnej postaci - wskazane jest, by stanowiły one połowę każdego posiłku. Należy również zrezygnować z tłustego mięsa i zamienić je na ryby, takie jak makrela, łosoś, tuńczyk, dorsz czy halibut.Równie ważne jest wprowadzenie aktywności fizycznej do codziennej rutyny. Powinni to zrobić nie tylko pacjenci, u których przyczyną choroby była nadwaga, lecz także osoby szczupłe, ponieważ jeśli prowadzą siedzący tryb życia, u nich także może pojawić się duża ilość tkanki tłuszczowej trzewnej (tj. tkanki zlokalizowanej wewnątrz jamy brzusznej), która sprzyja występowaniu stłuszczenia wątroby. Ćwiczenia powinny trwać min. 30 minut i prowadzić do podwyższenia tętna oraz lekkiego zmęczenia. Najlepszą aktywnością w takim przypadku są spacery, jazda na rowerze, bieganie, nordic walking oraz pływanie. W miarę możliwości należy powtarzać je codziennie (lub przynajmniej 4 razy w tygodniu).Jeżeli stłuszczenie wątroby pojawiło się na skutek chorób takich jak cukrzyca czy nadciśnienie, konieczne jest także leczenie farmakologiczne.
