Złamania kości śródstopia i palców stopy
Budowa i funkcje stopy
Stopa składa się z kości stępu, kości śródstopia oraz paliczków (kości palców stopy). Stęp człowieka składa się z 9 kości, natomiast śródstopie buduje 5 kości, z których każda łączy się z odpowiadającym palcem stopy. Kości śródstopia połączone z paluchem są najbardziej wytrzymałe i krótsze od pozostałych. Palce stopy składają się z paliczków – paluch z dwóch, natomiast pozostałe palce z trzech.
Stopy stanowią podstawę ciała człowieka i na nich opiera się cała jego waga. Dzięki ich budowie, człowiek może zachowywać pozycję wyprostowaną. Palce stopy pomagają ludziom w chodzeniu, przyczyniając się do zachowania balansu.
Złamania kości śródstopia
Na urazy najbardziej narażona jest piąta, czyli położona zewnętrznie kość śródstopia. W zależności od przyczyny powstania złamania, wyróżnia się następujące ich rodzaje: złamania awulsyjne, złamania Jonesa oraz złamania zmęczeniowe.
Złamanie awulsyjne to tzw. złamanie z pociągnięcia. Uraz ten powstaje, gdy dochodzi do nagłego napięcia mięśnia strzałkowego krótkiego, którego ścięgno przyczepione jest do piątej kości śródstopia. Siła towarzysząca nagłemu napięciu mięśnia powoduje oderwanie fragmentu kostnego. Złamania te najczęściej nie wymagają interwencji chirurgicznej. Złamania awulsyjne często powstają w trakcie gry w tenisa, gdy gracz nagle zatrzymuje się po podbiegnięciu do piłki.
Złamanie Jonesa powstaje na skutek wzrostu obciążenia kości lub upośledzenia mechanizmów amortyzacyjnych stopy. Tak jak złamanie awulsyjne, złamanie Jonesa dotyczy piątej kości śródstopia i często pojawia się u osób uprawiających sport. Do urazu dochodzi, gdy ciężar ciała zostanie niekontrolowanie przeniesiony na boczny brzeg stopy – powstaje duże obciążenie prowadzące do złamania. Złamanie Jonesa powstaje w słabo ukrwionej okolicy stopy, dlatego jego leczenie może wymagać więcej czasu.
Złamania zmęczeniowe powstają z biegiem czasu na skutek akumulacji mikrourazów w kości, wynikających z przewlekłego przeciążenia. Do złamania dochodzi, gdy mikrourazy nie regenerują się między kolejnymi sesjami przeciążenia, np. treningami, a na kość zadziała duża siła. Urazy zmęczeniowe dotyczą najczęściej drugiej i trzeciej kości śródstopia, dotykają biegaczy, piłkarzy czy tancerzy, a także pracowników spędzających wiele godzin na stojąco, np. kelnerów.
Do złamania kości śródstopia może dochodzić także w trakcie upadków z dużych wysokości czy wypadków komunikacyjnych – wtedy urazy mogą być bardziej skomplikowane.
Objawy złamania kości śródstopia
Do objawów złamania kości śródstopia należą:
silny ból, zwiększający natężenie podczas chodzenia i ruchu palcami,
krwiak w miejscu złamania,
obrzęk,
ograniczenie ruchomości stopy.
Złamania palców stopy
Do złamania paliczków dochodzi najczęściej na skutek wypadków drogowych, gdy doszło do silnego uderzenia w stopę lub do jej zmiażdżenia. Objawy złamania palców stopy podobne są do objawów złamania innych jej fragmentów – pojawiają się ból, krwiaki, opuchlizna. Złamane palce mogą być także zdeformowane.
