Wyszukaj w serwisie
choroby profilaktyka choroby cywilizacyjne zdrowie psychiczne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja
Pacjenci.pl > Zdrowie > Aminotransferaza alaninowa (AlAT) – kiedy wykonuje się to badanie? Co może oznaczać wynik powyżej normy?
Magdalena Samecka
Magdalena Samecka 19.03.2022 01:30

Aminotransferaza alaninowa (AlAT) – kiedy wykonuje się to badanie? Co może oznaczać wynik powyżej normy?

Aminotransferaza alaninowa (AlAT) – kiedy wykonuje się to badanie? Co może oznaczać wynik powyżej normy?
pixabay.com

Aminotransferaza alaninowa (AlAT) – co to jest?

Aminotransferaza alaninowa (AIAT, ALAT) jest enzymem występującym głównie w komórkach wątroby i nerek. Znacznie mniejsze jej ilości znajdują się również w sercu i mięśniach. Poziom ALT u zdrowego człowieka jest niski, ale gdy dochodzi do uszkodzenia wątroby, aminotransferaza alaninowa jest uwalniana do krwi w większej ilości i jej stężenie znacznie wzrasta. AIAT przekształca alaninę, czyli aminokwas występujący w białkach, w kwas pirogronowy, ważny związek pośredni w produkcji energii komórkowej służący m.in. do utrzymania odpowiednego stężenia glikogenu w mięśniach.

Wątroby znajduje się w nadbrzuszu i bierze udział w wielu ważnych funkcjach organizmu. Między innymi wytwarza żółć, która pomaga trawić tłuszcze, produkuje też wiele ważnych białek oraz rozkłada potencjalnie toksyczne substancje. Szereg schorzeń może powodować uszkodzenie komórek wątroby, co doprowadza do wzrostu poziomu aminotransferazy alaninowej (AlAT). Badanie jest najbardziej przydatne w wykrywaniu uszkodzeń spowodowanych zapaleniem wątroby lub substancjami hepatotoksycznymi.

AIAT to badanie, które jest zazwyczaj wykonywane w połączeniu z określeniem poziomu aminotransferazy asparaginianowej (AST), innym enzymem wątrobowym. Zarówno w przypadku AIAT, jak i AST wyniki powyżej normy świadczą o zmianach w wątrobie, chociaż pierwszy wskaźnik jest bardziej specyficzny. Można obliczyć stosunek AST do AIAT, aby pomóc w rozróżnieniu różnych przyczyn i ciężkości uszkodzenia wątroby oraz w celu odróżnienia uszkodzenia wątroby od uszkodzenia serca lub mięśni.

Aminotransferaza alaninowa (AlAT) – kiedy wykonuje się badanie?

Badanie AIAT można wykonać w ramach kompleksowego panelu metabolicznego podczas badań profilaktycznych.

Określenie stężenia aminotransferazy alaninowej we krwi jest konieczne przy podejrzeniu zaburzeń czynności wątroby i występowaniu takich objawów, jak:

  • osłabienie, zmęczenie,

  • utrata apetytu,

  • nudności i/lub wymioty,

  • bóle brzucha,

  • wzdęcia,

  • żółtaczka,

  • ciemny kolor moczu,

  • odbarwienie stolca,

  • świąd skóry.

Czynniki, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia choroby wątroby i tym samym kwalifikują pacjenta do regularnego wykonywania badania AIAT to:

  • spożywanie dużych ilości alkoholu,

  • występowanie chorób wątroby w rodzinie,

  • przyjmowanie leków hepatotoksycznych, np. paracetamolu,

  • otyłość, cukrzyca, nadciśnienie,

  • narażenie na zakażenie wirusami zapalenia wątroby. 

Aminotransferaza alaninowa (AlAT) – wyniki

Norma aminotransferazy alaninowej (AlAT) we krwi to 5–40 U/l. Znacznie podwyższony poziom AIAT jest najczęściej spowodowany ostrym zapaleniem wątroby i utrzymuje się we krwi przez około 1-2 miesiące, czasami dłużej. AIAT powyżej normy może oznaczać także narażenie na kontakt z lekami lub innymi substancjami toksycznymi dla wątroby. 

Jeśli wysokie stężenie AIAT zaobserwuje się u kobiet ciężarnych, może to świadczyć o cholestazie ciążowej, czyli zastoju żółci (zaburzeniu w odpływie żółci z wątroby do dwunastnicy). Jest to groźny stan, który może zagrażać zdrowiu matki oraz dziecka i wymaga leczenia.

Tagi: