Dysmorfofobia - co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest dysmorfofobia? 

Kanony piękna kreowane w dobie dzisiejszych czasów głównie przez social media, zachęcają do dążenia w osiągnięciu idealnego wyglądu. Osoby publiczne chętnie eksponują swoje piękne, półnagie ciała, którym trudno cokolwiek zarzucić - są proporcjonalne, szczupłe, zadbane i opalone. Idealnie ułożone, zdrowe włosy, proste i białe zęby, idealne kontury twarzy - kto by nie chciał takiego wyglądu? 

Prawda jest taka, że nikt z nas nie jest w stu procentach idealny, a każdy z nas ma swoje kompleksy. Oczywiście, jeśli chcemy zrzucić kilka zbędnych, nadprogramowych kilogramów, to warto jest zwiększyć aktywność fizyczną i udać się na siłownię. Od czasu do czasu też odwiedzamy swojego ulubionego fryzjera w przypływie chęci do zmian. Jest to zjawisko naturalne i nie ma nic wspólnego z żadnymi zaburzeniami.

Problem niestety pojawia się wówczas, gdy pojawia się trwały brak akceptacji swojego wyglądu, postrzeganie swojego ciała w sposób wypaczony, niezgodny z rzeczywistością. Występowanie takich odczuć może świadczyć o schorzeniu, jakim jest cielesne zaburzenie dysmorficzne (BDD) zwane inaczej dysmorfofobią. 

Dysmorfofobia to zaburzenie obsesyjno-kompulsywne polegające na obsesyjnym dbaniu o swój wygląd i chorobliwym dążeniu do perfekcji cielesnej. Osoby chorujące na dysmorfofobię wykazują tendencję do nagminnego dostrzegania w swoim ciele niedoskonałości, choć w opinii osób z zewnątrz - wszystko jest z nimi w porządku i nie mają niczego do zarzucenia ich wyglądowi. 

Dla osób z dysmorfofobią problemem może być nowo powstała, niewielka zmarszczka, krzywy nos, niezadowalający kształt oczu, ust, czy policzków. Takie osoby często też twierdzą, że są za grube, choć ich BMI wskazuje na niedowagę. Każda cecha, która nie przynosi im satysfakcji staje się obiektem obsesyjnych, groźnych w skutkach myśli. 

W przebiegu dysmorfofobii, chory skupia się wyłącznie na często urojonym obiekcie, co pochłania cały jego czas. Próbuje się go pozbyć, zamaskować, tak aby inni pod żadnym pozorem nie dostrzegli tego, co widzi osoba chora. Niekiedy osoba z tym zaburzeniem dostrzega defekty, których w rzeczywistości nie ma - wówczas do czynienia mamy z dysmorfofobią o charakterze urojeniowym. 

Choć z pozoru jest to niegroźne zaburzenie, to u osób cierpiących na dysmorfofobię istnieje duże ryzyko dla zdrowia i życia. Dlaczego? Osoby próbujące obsesyjnie pozbyć się urojonych mankamentów narażone są na rozwinięcie się depresji, fobii, samookaleczeń. Zwiększa się także prawdopodobieństwo podjęcia przez takie osoby prób samobójczych. 

Osoba z dysmorfofobią nawet, gdy uzna że uporała się z uporczywą wadą, znajdzie kolejną, z którą rozpocznie następną trudną i obsesyjną walkę. 

Dysmorfofobia - rozpoznanie 

Nie każdy, kto dba o swoje ciało i wygląd przejawia cechy zaburzenia dysmorficznego. Zdroworozsądkowe podejście do tematu nie powinno budzić niepokoju. Należy pamiętać, że każdy ma prawo do swoich małych kompleksów. 

Jak rozpoznać, że mamy do czynienia z dysmorfofobią? 

Osoba cierpiąca na dysmorfofobię wykazuje przede wszystkim lęk i obrzydzenie do własnej ,,brzydoty”. Taka osoba ma negatywne nastawienie do siebie, a urojone wady wywołują lęk, wstyd  oraz zachowania kompulsywne. 

Rozpoznanie dysmorfofobii może nie być łatwym zadaniem. Osoba z BDD postrzega swoje ciało w sposób zaburzony, ale dla niej jest to naturalny sposób widzenia i zwykle nie dopuszcza myśli o tym, że jest to wynik choroby. Stąd też istnieje bardzo małe prawdopodobieństwo, że sama sięgnie po pomoc specjalisty. 

Racjonalne myślenie i decyzyjność mogą także zaburzać towarzyszące tej dolegliwości objawy depresji, zaburzenia osobowości, fobie społeczne oraz myśli samobójcze. W takich sytuacjach bardzo ważne jest wsparcie, obserwacja i pomoc osób z bliskiego otoczenia.

Dysmorfofobia - objawy

• przewrażliwienie na punkcie wyglądu (zazwyczaj dotyczy jednego defektu, rzadziej kilku jednocześnie),

• traktowanie niewielkich, nieznaczących defektów jako odrażających,

• odwracanie uwagi od defektu poprzez zakrywanie, maskowanie,

• notoryczne przeglądanie się w lustrze,

• unikanie bliskich relacji, zamykanie się w sobie,

• natrętne myśli o wadach, uniemożliwiające normalne funkcjonowanie - np. skupienie się na obowiązkach domowych lub służbowych,

• nieustające wrażenie, że inne osoby cały czas przyglądają się defektowi,

• stosowanie radykalnych diet, a nawet głodówek,

• chorobliwe wykonywanie ćwiczeń na siłowni,

• wizyty w salonach medycyny estetycznej mające na celu pozbycie się frustrującego problemu.