To nie zawsze rak jelita. IBS dotyka nawet 5 milionów Polaków
Bóle brzucha, biegunki, zaparcia, wzdęcia – objawy te często budzą niepokój i skojarzenia z rakiem jelita grubego, jednym z najczęstszych nowotworów w Polsce. Tymczasem podobny zestaw dolegliwości może wskazywać na zespół jelita drażliwego (IBS) – przewlekłe, ale niezagrażające życiu schorzenie, które dotyka nawet 5 milionów Polaków. Właściwe rozpoznanie jest kluczowe nie tylko dla skutecznego leczenia, ale też dla ratowania życia.
- Zespół jelita drażliwego (IBS) może dawać objawy podobne do raka jelita grubego, ale nie prowadzi do zmian nowotworowych i wymaga innego leczenia
- Obecność objawów alarmowych, takich jak krwawienie z odbytu, utrata masy ciała czy niedokrwistość, wymaga pilnej diagnostyki różnicowej, w tym kolonoskopii
- Wczesne rozpoznanie choroby – czy to IBS, czy nowotworu – jest kluczowe dla skutecznego leczenia i może uratować życie
IBS – częsty i dokuczliwy, ale nie zagraża życiu
– Połowa pacjentów, którzy trafiają do gastroenterologa, zmaga się z zespołem jelita drażliwego. Co więcej, z roku na rok tych chorych przybywa. Pamiętajmy także, że definicja zespołu jelita drażliwego jest bardzo pojemna i czysto objawowa, a pod podobnymi objawami mogą kryć się różne przyczyny – wyjaśnia w rozmowie z WP abcZdrowie gastroenterolog, dr n. med. Tadeusz Tacikowski.
Zespół jelita drażliwego to przewlekłe zaburzenie czynnościowe układu pokarmowego, o złożonych przyczynach: od zaburzeń mikrobioty, przez nadwrażliwość trzewną, po przewlekły stres. Podstawowym objawem jest nawracający ból brzucha, związany z wypróżnieniem lub zmianą rytmu wypróżnień, utrzymujący się przez co najmniej sześć miesięcy.
IBS istotnie obniża komfort życia, ale nie prowadzi do rozwoju raka ani trwałych uszkodzeń jelit. Leczenie polega na zmianie diety (np. ograniczenie spożycia FODMAP), stosowaniu probiotyków, farmakoterapii objawowej oraz technik redukcji stresu.
Jakie objawy powinny zaniepokoić?
– Czerwona lampka w naszej głowie powinna zapalić się, gdy wystąpią tzw. objawy alarmowe – podkreśla lekarz.
Do objawów alarmowych, które wymagają poszerzenia diagnostyki, w tym wykonania kolonoskopii, należą:
- krwawienie z odbytu lub obecność krwi w stolcu,
- niezamierzona utrata masy ciała,
- niedokrwistość,
- gorączka lub objawy nasilające się nocą,
- wodobrzusze lub wyczuwalny opór w jamie brzusznej,
- wiek powyżej 45 lat w momencie pojawienia się nowych objawów,
- dodatni wywiad rodzinny w kierunku raka jelita grubego.
Takie symptomy mogą wskazywać na poważniejsze jednostki chorobowe, takie jak nowotwory przewodu pokarmowego, nieswoiste zapalenia jelit (choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego), celiakia, choroby pasożytnicze i bakteryjne, endometrioza czy schorzenia tarczycy.
Przeczytaj też: Jej przyczyny wciąż nie są do końca znane. Ból brzucha, biegunka, utrata masy ciała to dopiero początek
Jak odróżnić IBS od innych chorób?
Rozpoznanie rozpoczyna się od dokładnego wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego. Dalsza diagnostyka obejmuje:
- morfologię, CRP lub OB, TSH, testy w kierunku celiakii,
- badania kału: na krew utajoną, kalprotektynę, pasożyty i bakterie,
- test oddechowy na SIBO,
- USG jamy brzusznej,
- kolonoskopię – u pacjentów z objawami alarmowymi lub po 50. roku życia.
W przypadku IBS wyniki badań endoskopowych i obrazowych są prawidłowe – to jedna z podstawowych różnic w porównaniu z chorobami organicznymi, takimi jak nowotwór czy IBD.
Nie ignoruj objawów – szybka diagnoza może uratować życie
Nie każdy ból brzucha i zaburzenie rytmu wypróżnień oznacza raka, ale też nie każdą dolegliwość można przypisać IBS bez wykonania odpowiednich badań. Choć zespół jelita drażliwego nie skraca życia, objawy alarmowe powinny skłonić do pilnej diagnostyki różnicowej. Wczesne wykrycie raka jelita, celiakii czy chorób zapalnych jelit znaczną poprawia rokowania i może ocalić zdrowie, a nawet życie.
Źródła:
Adrych, K. (2018). Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych. In Forum Medycyny Rodzinnej (Vol. 12, No. 6).
portal.abczdrowie.pl, termedia.pl
