Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Zdrowie Psychiczne > To robią ludzie, którzy boją się odrzucenia. Ciągle powtarzają jedno słowo
Marta Uler
Marta Uler 12.08.2025 11:16

To robią ludzie, którzy boją się odrzucenia. Ciągle powtarzają jedno słowo

kobieta
Lęk przed odrzuceniem często ma swoje źródło w dzieciństwie. Fot. Canva/BGStock72

Lęk przed odrzuceniem potrafi zdominować całe życie. Sprawia, że robimy i mówimy rzeczy, które mają nas uchronić przed utratą relacji. Niektóre z tych zachowań widać od razu. 

Źródło tego lęku tkwi często w dzieciństwie, gdy młody człowiek doświadczył odrzucenia ze strony – zwykle – rodzica. Nie musiało to być od razu fizyczne, rzeczywiste porzucenie, ale choćby sytuacja, nawet jednostkowa, w której mama lub tata faworyzowali inne dziecko. Emocje, które wtedy się zrodziły, mogły wywołać szereg reakcji. A niektóre z nich, utrwalone, spowodowały wykształcenie pewnego sposób postrzegania ludzi, relacji i świata w ogóle. 

  • Lęk przed odrzuceniem wpływa na relacje i decyzje życiowe
     
  • Może prowadzić do nadmiernego przepraszania i unikania konfliktów
     
  • Osoby, które boją się odrzucenia, często stawiają cudze potrzeby ponad własne
     
  • Warto wiedzieć, że istnieją sposoby, by przełamać ten schemat i odzyskać poczucie bezpieczeństwa.

Zgadzanie się na wszystko

Osoby z lękiem przed odrzuceniem często mówią „tak” nawet wtedy, gdy wcale się z czymś nie zgadzają lub nie mają na coś ochoty. Po prostu boją się, że odmowa spowoduje, iż ktoś się obrazi, odwróci lub zrezygnuje z relacji. W efekcie stawiają potrzeby innych ponad swoimi.

To ciągłe ustępowanie może jednak prowadzić do wyczerpania, frustracji, a nawet gniewu wobec siebie, czy nerwicy. Jednak dla osoby z takim lękiem zadowolenie innych jest ważniejsze niż własne granice, bo daje złudne poczucie bezpieczeństwa.

Przeczytaj też: Strach w trudnych czasach jest naturalną reakcją. W jakich sposób poradzić sobie z lękiem przed wojną i gdzie szukać pomocy?

Nadmierne przepraszanie

„Przepraszam” to słowo, które w ustach osób bojących się odrzucenia pada wyjątkowo często. Przepraszają nie tylko wtedy, gdy faktycznie zrobiły coś złego, ale także w sytuacjach neutralnych – za to, że proszą o pomoc, za swoją opinię czy nawet za to, że istnieją...

Takie zachowanie ma jeden cel – upewnić się, że druga strona nie czuje urazy. Niestety, z czasem może to prowadzić do obniżenia własnej wartości i wrażenia, że zawsze jest się „winnym” istnienia problemu, nawet jeśli obiektywnie nie ma się z nim nic wspólnego.

Przeczytaj też: Czy związek z narcyzem ma sens? A może lepiej od razu uciekać? Radzi psycholożka

Osoba, która czuje lęk przed odrzuceniem, ma trudności w stawianiu granic. Fot. Canva/RDNEStock Project/Pexels

Unikanie konfrontacji

Osoba bojąca się odrzucenia woli milczeć niż powiedzieć coś, co mogłoby wywołać spór. Nawet drobne nieporozumienia są dla niej stresujące, bo postrzega je jako zagrożenie dla relacji.

W konsekwencji unika rozmów na trudne tematy, tłumi emocje i rezygnuje z wyrażania swojego zdania. To może chronić przed chwilowym dyskomfortem, ale na dłuższą metę tworzy dystans w relacjach i poczucie, że jest się niewidocznym.

Przeczytaj też: Trzęsą ci się ręce, a serce bije jak szalone? Pierwsze objawy ataku paniki

Ciągłe upewnianie się, czy wszystko jest w porządku

„Czy wszystko w porządku?” – to pytanie osoby z lękiem przed odrzuceniem zadają wielokrotnie, często bez wyraźnego powodu. Potrzebują potwierdzenia, że druga strona wciąż je akceptuje i nie ma do nich pretensji.

To zachowanie bywa męczące dla obu stron – dla pytającego, który ciągle żyje w napięciu, i dla rozmówcy, który może czuć się kontrolowany lub osaczony. Źródłem tego jest głęboka obawa, że każdy drobny sygnał oznacza koniec relacji.

Nadmierne tłumaczenie swoich decyzji

Kiedy osoba bojąca się odrzucenia podejmuje decyzję, często czuje potrzebę jej szczegółowego uzasadniania. Nawet jeśli chodzi o drobiazg, np. wybór restauracji czy odmowę wyjścia na spotkanie, przygotowuje całą listę powodów, by uniknąć krytyki.

Takie tłumaczenie ma być tarczą chroniącą przed negatywną reakcją. Jednak w praktyce może sprawiać, że rozmówca odbierze to jako brak pewności siebie i ciągłe usprawiedliwianie się.

Jak pokonać lęk przed odrzuceniem?

Czy można pracować nad lękiem przed odrzuceniem? Oczywiście, wymaga to jednak uświadomienia sobie jego źródeł i stopniowego budowania poczucia własnej wartości.

Co może pomóc:

  • psychoterapia (np. terapia schematów lub terapia poznawczo-behawioralna)
     
  • książki psychologiczne dotyczące stawiania granic i poczucia własnej wartości
     
  • szczere rozmowy z bliskimi o swoich obawach
     
  • ćwiczenie asertywności w bezpiecznych sytuacjach
     
  • praktyki uważności i medytacja