Jakie są rokowania raka jelita grubego w Polsce? Dane przerażają
Rak jelita grubego to jeden z najczęściej występujących nowotworów złośliwych w naszej populacji i jedna z najczęstszych przyczyn zgonów nowotworowych. Kiedy pojawiają się pierwsze objawy i jakie są rokowania pacjentów w Polsce i za granicą? Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą gastroenterologiem, lek. med. Jackiem Kowerzanow.
Jak długo rozwija się rak jelita grubego? Kiedy pojawiają się pierwsze objawy?
Rokowania pacjenta z rakiem jelita grubego zależą przede wszystkim od etapu, na którym zdiagnozowana zostaje choroba. Im wcześniej wykryty nowotwór, tym większa szansa na trwałe wyleczenie. Największą przeszkodą jest to, że w większości przypadków dolegliwości pojawią się dopiero w zaawansowanym stadium choroby. Na wczesnym etapie rak jelita grubego nie daje żadnych objawów lub jest skąpoobjawowy.
„Większość nowotworów jelita grubego rozwija się na bazie gruczolaków, czyli zmian polipowatych. Od powstania polipa do zadziałania mutacji i rozwoju w kierunku raka jelita grubego mija 10 lat. Nowotwór rozwija się więc skrycie i powoli.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Objawy raka jelita grubego:
- spadek masy ciała
- ogólne osłabienie
- niespecyficzne bóle brzucha o różnym umiejscowieniu
- niedokrwistość
- krwawienia przy wypróżnianiu
- niedrożność jelit
- zaburzenia rytmu wypróżniania
- ołówkowate stolce
- wyczuwalny guz przy odbycie
„Należy pamiętać, że objawem alarmowym są bóle, które wybudzają nas w nocy.” powiedział gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow.
Jakie są rokowania raka jelita grubego w Polsce? Gdzie rak najczęściej daje przerzuty?
Pod względem wczesnej wykrywalności raka jelita grubego, a tym samym przeżywalności pacjentów, Polska wciąż pozostaje w tyle Europy. Większość przypadków raka jelita grubego, bo aż 80% diagnozuje się w naszym kraju w postaci zaawansowanej, co rzutuje na tak zwaną medianę 5-letniego przeżycia. Jest to wskaźnik, który określa, jaki procent pacjentów z rozpoznaną chorobą nowotworową żyje po 5 latach od momentu diagnozy. W przypadku raka jelita grubego, w Polsce mediana 5-letniego przeżycia wynosi 30 – 40%, przy czym w krajach zachodnich to 60 – 70%.
„Przyjmujemy, że w Polsce nowych zachorowań jest około 17 - 18 tysięcy, natomiast zgonów z powodu raka jelita grubego mamy około 12 tysięcy. Na świecie jest to liczba około miliona rocznych nowych zachorowań i około pół miliona zgonów każdego roku." - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Najczęściej rak jelita grubego daje przerzuty w wątrobie, w płucach, w węzłach chłonnych oraz w ośrodkowym układzie nerwowym.
„Rak jelita grubego lubi dawać przerzuty poprzez przerastanie ściany jelita grubego i naciekanie sąsiadujących narządów. Drugą drogą tworzenia przerzutów jest tzw. droga krwionośna. Tutaj rak najczęściej daje przerzuty w wątrobie ze względu na uczynienie jelita grubego. Może także powodować przerzuty w płucach i w ośrodkowym układzie nerwowym. Trzecią drogą jest droga naczyń chłonnych. Tutaj mówimy o przerzutach wregionalnych bądź odległych węzłochłonnych.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Kiedy należy rozpocząć wykonywanie profilaktycznej kolonoskopii?
Najważniejszym elementem profilaktyki raka jelita grubego jest wykonywanie kolonoskopii. Podczas badania możemy nie tylko wykryć zmiany patologiczne, ale także je usunąć. Jest to więc badanie, które spełnia zarówno funkcje diagnostyczne, jak i zabiegowe.
„Tutaj mamy narzędzie, które nie tylko wykrywa zmiany wczesne czy zaawansowane, ale jednocześnie pozwala nam na usunięcie polipów czy zmian nowotworowych. Głównie chodzi o to, żebyśmy usuwali zmiany nowotworowe i nie pozwalali na to, aby doprowadziły do rozwoju raka jelita grubego. Pamiętajmy, że w momencie pojawienia się objawów jest już bardzo późno.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Zaleca się, aby wykonywanie profilaktycznej kolonoskopii rozpocząć od 50 roku życia i powtarzać badanie co 5-10 lat. Jeśli w rodzinie występował rak jelita grubego, należy przyspieszyć procedurę i przystąpić do kolonoskopii w wieku 40 lat, a nawet wcześniej. Według badań z ostatnich lat, u 30% osób w wieku 40 - 45 lat, które wykonują profilaktyczną kolonoskopię, wykrywa się jakieś zmiany nowotworowe. Niestety z powodu strachu i wstydu, Polacy wciąż niechętnie zgłaszają się na badanie, co rzutuje na rokowania raka jelita grubego w naszym kraju.
