Staphylococcus: aureus, epidermidis – przyczyny zakażenia, objawy, leczenie

Czym jest staphylococcus aureus i epidermidis?

Bakterie z grupy gronkowców są bakteriami gram-dodatnimi, które swoją nazwę zawdzięczają komórkom układającym się w charakterystyczne grona. Według szacunków występują u około jednej trzeciej populacji, kolonizując błony śluzowe, skórę, drogi moczowo-płciowe oraz jelito grube. Można się nimi zarazić drogą kontaktową lub kropelkową. Często nie dają żadnych objawów, dlatego wiele osób pozostaje ich nieświadomymi nosicielami. Charakteryzują się wieloma niezwykłymi właściwościami – są odporne na działanie temperatury oraz antybiotyki, a także potrafią wytwarzać warstwę ochronną, która chroni je przed działaniem leków.Do tej pory wyodrębniono 32 gatunki gronkowców, spośród których połowa może powodować zakażenia u ludzi.

Staphylococcus aureus i epidermidis – przyczyny zakażenia

Do zakażenia w przypadku staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty) i staphylococcus epidermidis (gronkowiec skórny) dochodzi podczas bezpośredniego kontaktu z bakteriami, najczęściej w szpitalach. Jego główną przyczyną jest znacznie obniżona odporność organizmu.Zazwyczaj gronkowce występują u osób po zabiegach chirurgicznych, u osób z poważnymi ranami otwartymi lub oparzeniami, a także u osób noszących cewnik lub protezę. Szczególnie narażeni są również pacjenci chorzy na nowotwór, osłabieni, niedożywieni oraz tacy, którzy długotrwale przyjmowali antybiotyki. Zdarza się również, że do zakażenia dochodzi po prostu podczas kontaktu z nosicielem bakterii.

Staphylococcus aureus i epidermidis – diagnostyka

Diagnostyka przy zakażeniu bakteriami staphylococcus aureus oraz epidermidis opiera się na analizie objawów klinicznych oraz wyników badań mikrobiologicznych.Do najważniejszych badań należy posiew wydzieliny pobranej od chorego. Może to być np. krew, ropna wydzielina z rany, płyn stawowy, wydzielina z nosa, plwocina lub (jeżeli występuje zapalenie piersi) mleko matki. W przypadku wyniku pozytywnego należy wykonać antybiogram, czyli badanie odporności bakterii na antybiotyki.Ponadto w diagnostyce staphylococcus aureus i epidermis pomocne są badania krwi oraz moczu.

Staphylococcus aureus – objawy, choroby, leczenie

Objawy i wywoływane choroby

Gronkowiec złocisty może wywoływać zakażenia miejscowe oraz ogólnoustrojowe (tzw. inwazyjne). W zależności od rodzaju zakażenia, jakie spowodowała bakteria, pojawiające się objawy będą zupełnie różne.W zakażeniach miejscowych obserwuje się infekcje skóry oraz tkanki podskórnej, takie jak czyraki, ropnie, zapalenie mieszków włosowych, liszajec, zapalenie gruczołu mlekowego, zapalenie gruczołów potowych i zapalenie spojówek. Czasami występuje również bardzo groźne zapalenie powięzi. Z kolei w przypadku zakażeń ogólnoustrojowych może dojść do infekcji górnych dróg oddechowych, zapalenia zatok, zapalenia ucha, zapalenia żył, ropni mózgu, zapalenia tchawicy, zapalenia kości i stawów, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zakażeń układu moczowego, a także posocznicy oraz zapalenia wsierdzia. Ponadto enterotoksyny staphylococcus aureus mogą wywołać bardzo niebezpieczny dla zdrowia wstrząs toksyczny, podczas którego występuje gorączka, wymioty, biegunka, bóle mięśni, spadek ciśnienia oraz zmiany skórne.Gronkowiec złocisty jednak nie zawsze musi wiązać się z tak poważnymi dolegliwościami. Często objawia się niewinnie, np. nawracającymi infekcjami migdałków lub gardła, przewlekłym bólem w okolicy zatok przynosowych czy niewielkimi zmianami skórnymi.

Leczenie

Leczenie staphylococcus aureus polega na zastosowaniu doustnie lub miejscowo odpowiednio dobranych antybiotyków, zależnych od wyniku antybiogramu. Zazwyczaj jest to wankomycyna, daptomycyna, tigecyklina, linezolid lub mupirocyna. Należy zadbać również o wzmocnienie odporności organizmu.