Alfa1-, alfa2-globuliny – czym są? Jakie badania należy wykonać, aby oznaczyć ich poziom we krwi?
Alfa1-, alfa2-globuliny – czym w ogóle są globuliny?
Globuliny to grupa białek osocza krwi. Są one wytwarzane przez układ odpornościowy i odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu wątroby, krzepnięciu krwi i zwalczaniu infekcji. Istnieją cztery główne typy globulin: alfa1, alfa 2, beta i gamma. Tak, jak istnieją różne typy globulin, tak istnieją różne rodzaje testów globulinowych. Są to:
Białko całkowite – to badanie krwi mierzy dwa rodzaje białek: globulinę (alfa-1-globuliny, alfa-2-globuliny, beta-globuliny, gamma-globuliny) oraz albuminę. Niski poziom białka całkowitego może oznaczać chorobę wątroby lub nerek, niedożywienie.
Proteinogram (elektroforeza białek surowicy) – to badanie, które umożliwia rozdzielania białek na podstawie ich ładunku, wielkości i kształtu – różnicowanie ich ruchliwości w polu elektrycznym. Globuliny stanowią mniejszą część całkowitego białka surowicy, ale są głównym przedmiotem interpretacji elektroforezy białek surowicy (frakcja gamma jest najbliższa elektrodzie ujemnej). Test ten może być stosowany do diagnozowania różnych schorzeń, w tym zaburzeń układu odpornościowego, chorób autoimmunologicznych, schorzeń wątroby i nerek.
Alfa1-, alfa2-globuliny – funkcje
Alfa globuliny to białka krwi wytwarzane w wątrobie, które pełnią kilka funkcji w organizmie. Istnieją dwa ich rodzaje: alfa-1 i alfa-2. Alfa1-, alfa2-globuliny różnią się nieznacznie budową, ale pełnią te same funkcje w organizmie, m.in. transportują hormony i działają jako enzym w pewnych reakcjach chemicznych.
Frakcja alfa-1 dzieli się na: alfa-1-glikoproteiny i alfa-1-antytrypsyny. Alfa-1-glikoproteina jest białkiem ostrej fazy i dlatego jest wskaźnikiem stanu zapalnego, może być wykorzystywana w rozpoznaniu np. reumatoidalnego zapalenia stawów czy nieswoistego zapalenia jelit. Alfa-1-antytrypsyna to białko neutralizujące enzymy, np. trzustkowe, które mogą uszkadzać narządy. Niski jej poziom (poniżej 30% wartości prawidłowych) wskazuje na ryzyko wczesnej rozedmy płuc lub marskości wątroby, a także na choroby nerek, niedożywienie i niektóre nowotwory.
Frakcja alfa-2 obejmuje alfa2-makroglobulinę, haptoglobinę i cerulozplazminę. Alfa2-globuliny są syntetyzowane w wątrobie, a ich główną funkcją jest hamowanie aktywności niektórych enzymów w celu zapewnienia prawidłowego krzepnięcia krwi. Alfa-2 jest również białkiem ostrej fazy, którego wzrost może świadczyć o serii stanów zapalnych, zespole nerczycowym, cholestazie czy chłoniaku Hodkina, a obniżenie o poważnym uszkodzeniu wątroby oraz nasilonej hemolizie. Alfa-2-makroglobulina jest także markerem ostrego zapalenia trzustki
Alfa1-, alfa2-globuliny – kiedy wykonać badanie?
Wskazaniami do wykonania oznaczenia białka całkowitego w surowicy, w tym alfa1-, alfa2-globuliny, są przede wszystkim przewlekłe schorzenia wątroby, a także choroby nerek, w tym zespół nerczycowy. Lekarz może zlecić przeprowadzenie badania także przy występowaniu objawów, takich jak:
żółtaczka,
przewlekłe nudności i wymioty,
uporczywy świąd skóry,
zmęczenie, osłabienie,
utrata apetytu i spadek masy ciała,
obrzęki kończyn dolnych.
Proteinogram, czyli elektroforetyczny rozdział białek surowicy, wykonuje się przede wszystkim w diagnostyce: stanów zapalnych, zaburzeń odporności, chorób autoimmunologicznych, chorób rozrostowych krwi (np. szpiczaka mnogiego), a także schorzeń nerek i wątroby.
Prawidłowy poziom tych białek we krwi to:
dla alfa1-globuliny: 1,4–2,9% (0,9–2,1 g/l),
dla alfa2-globuliny: 7–11% (5–7,9g/l).
