Bakteryjne ropnie wątroby – przyczyny, objawy, leczenie

Czym są bakteryjne ropnie wątroby?

Bakteryjne ropnie wątroby to zmiany wypełnione treścią ropną wywoływane przez bakterie. Ropnie mogą występować pojedynczo, ale najczęściej spotykane są ropnie mnogie. Wraz z postępem medycyny śmiertelność przy ropniach wątroby spada i w krajach rozwiniętych wynosi od 5 do 30%.

Przyczyny powstawania bakteryjnych ropni wątroby

Jak sama nazwa wskazuje na powstawanie bakteryjnych ropni wątroby wpływ mają bakterie. Ropotwórczymi bakteriami są bakterie z rodzaju: Streptococcus, Escherichia, Staphylococcus, Anaerobes, Pseudomonas i Proteus. Wiele przypadków jednak jest powodowana jednocześnie przez wiele drobnoustrojów. Poza bakteriami ropnie wątroby mogą wywoływać grzyby i ameby. Ropnie mogą być też jatrogenne (powodowane przez zabiegi medyczne).

Zakażenie może przechodzić do wątroby z dróg żółciowych zewnątrzwątrobowych (zakażenie wstępujące) lub drogą krwionośną przez układ wrotny wątroby. Bakterie mogą także wędrować do wątroby poprzez tętnicę wątrobową, a także z sąsiadującej otrzewnej.

Ryzyko zakażenia zwiększają różne dolegliwości wątrobowe, cukrzyca i choroby trzustki, infekcje dróg żółciowych lub krwi. Czynnikiem ryzyka w przypadku bakteryjnych ropni wątroby są także zabiegi wykonywane w jamie brzusznej i wcześniejszy przeszczep wątroby.

Objawy bakteryjnego ropnia wątroby

Początkowo ropnie wątroby mogą rozwijać się, nie dając widocznych objawów. Na przestrzeni kilku dni i tygodni możliwe jest pojawienie się objawów niecharakterystycznych, takich jak bóle głowy, osłabienie, bóle mięśni i stawów. Wraz z rozwojem ropni objawy stają się bardziej charakterystyczne – dochodzi do nich wysoka gorączka (39-40 st. C), dreszcze i ból brzucha.

W zależności od położenia ropnia mogą występować inne objawy, np. kaszel i duszność, jeśli ropień jest w sąsiedztwie przepony. Cukrzycy mogą zaobserwować wzrost poziomu cukru.

Nieleczone ropnie wątroby mogą prowadzić do wstrząsu septycznego.

Diagnoza i leczenie bakteryjnych ropni wątroby

Ropnie wątroby mogą powodować jej powiększenie, wyczuwalne w badaniu fizykalnym podczas wizyty u lekarza. W badaniach krwi widoczny będzie stan zapalny – wzrost liczby białych krwinek i zwiększone stężenie CRP (białko C-reaktywne). Jeżeli lekarz ma już podejrzenie bakteryjnych ropni wątroby, powinien zlecić posiew krwi – bakterie są przyczyną około 80% ropni wątroby.

Jeśli chodzi o obrazowanie, ropnie może uwidocznić badanie USG. Zmian nie widać natomiast na zdjęciach rentgenowskich. Przyczynę powstania ropnia pomaga ustalić obrazowanie tomografią komputerową ze środkiem kontrastującym.

Leczenie polega na drenażu ropni. Dodatkowo podawane są antybiotyki – najpierw dożylnie przez 2 tygodnie (jeszcze przed otrzymaniem wyników posiewu), a następnie doustnie przez 4 do 6 tygodni (terapia celowana). Drenaż jest przezskórny, a leczenie chirurgiczne wykonuje się dopiero, gdy leczenie metodą mniej inwazyjną nie powiodło się.