Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Zdaniem Lekarza > Czy grozi ci zawał serca? Kardiolożka mówi, jak można to sprawdzić
Marta Uler
Marta Uler 19.05.2025 11:05

Czy grozi ci zawał serca? Kardiolożka mówi, jak można to sprawdzić

zawał serca
Fot. Canva/towfiqu barbhuiya

Choroby sercowo naczyniowe to główne przyczyny zgonów w Polsce i w Europie. Jednak w wielu przypadkach można zapobiec ich rozwojowi, wdrażając odpowiednią profilaktykę. Tu sporo zależy od nas samych, np. od tego, jaki tryb życia prowadzimy, czy zdrowo się odżywiamy, czy jesteśmy aktywni fizycznie.

A jeśli chciałbyś wiedzieć, jakie jest ryzyko wystąpienia u Ciebie np. zawału, możesz to sprawdzić. Służą do tego specjalne darmowe narzędzia. 

Zawał i inne choroby serca

Choroby układu sercowo-naczyniowego w Polsce odpowiadają za 43 proc. zgonów. Oznacza to, że każdego roku z przyczyn kardiologicznych umiera 175 tys. osób. Na taki stan rzeczy w dużej mierze wpływają zaburzenia gdzie zrobić prote, które dotyczą ok. 20 milionów Polaków. Problem z tym związany polega na tym, że często długo przebiegają one bezobjawowo, jednocześnie pogarszając stan układu krążenia. 

„U 20% pacjentów, u których wystąpił ostry zespół wieńcowy, może pojawić się ponowne zdarzenie sercowo-naczyniowe w ciągu roku, a ponowna hospitalizacja może dotyczyć nawet 40% pacjentów z tej grupy. W ciągu 5 lat po zawale serca 18% pacjentów doznaje ponownego zawału, a 13% udaru mózgu” – podaje „Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego...”

Na stan naszego serca i całego układu krążenia wpływ ma wiele czynników, warto je znać.

Przeczytaj też: Jak rozpoznać zawał serca? Pierwsze objawy mogą pojawić się w jamie ustnej

Gdzie zrobić protezę zębową na NFZ? Podpowiadamy Popularna herbata z rakotwórczymi toksynami. Pilny komunikat GIS

Choroby układu krążenia – czynniki ryzyka

Niektóre czynniki ryzyka są niezależne od nas – jak wiek, płeć czy obciążenie genetyczne. Ale ogromna część z nich wynika z codziennych wyborów i nawyków. I to właśnie na nich powinniśmy się skupić, jeśli chcemy zmniejszyć ryzyko zawału serca.

  • nieprawidłowa dieta – nadmiar tłuszczów nasyconych, przetworzonych produktów, cukru i tzw. „śmieciowego jedzenia” prowadzi do podwyższenia cholesterolu, otyłości, nadciśnienia. Szczególnie szkodliwa jest dieta bogata w tłuszcze trans (np. z fast foodów, gotowych ciastek) i sól. Zbyt duża ilość soli (więcej niż 5 g dziennie) zwiększa ryzyko nadciśnienia tętniczego, które z kolei obciąża serce,
     
  • brak aktywności fizycznej – siedzący tryb życia, praca przy biurku, mało ruchu na co dzień,
     
  • palenie papierosów – każdy papieros to uderzenie w ściany naczyń krwionośnych. Nikotyna uszkadza endotelium (wyściółkę naczyń), sprzyja zakrzepom, zwiększa ryzyko miażdżycy i zawału,
     
  • przewlekły stres – życie w ciągłym napięciu, niedobór snu, przemęczenie, niepostrzeżenie wpływają na serce. Kortyzol, czyli hormon stresu, podnosi ciśnienie i poziom cukru we krwi, co z czasem uszkadza naczynia,
     
  • nadwaga i otyłość – zwłaszcza brzuszna – wiążą się z podwyższonym poziomem trójglicerydów, cholesterolu LDL (tzw. złego), insulinoopornością i stanem zapalnym. Wszystko to obciąża serce i przyspiesza rozwój miażdżycy,
     
  • cukrzyca i nadciśnienie – obie te choroby są bezpośrednimi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego.

Przeczytaj też: Jest nowy limit kroków dziennie. Tyle musisz przejść, by być zdrowym

Kontrola ciśnienia to podstawa w profilaktyce sercowej. Fot. Canva/LordHenriVoton/Getty Images

Jak obliczyć ryzyko wystąpienia zawału serca?

Każdy może sprawdzić jakie jest jego ryzyko sercowo-naczyniowe. Opowiada o tym Anna Bartusiak-Chatys, czyli @lekarz.kardiolog na Instagramie:

„Do oceny ryzyka sercowo-naczyniowego u osób potencjalnie zdrowych, u których nie wystąpiły poważne incydenty, jak zawał serca czy udar mózgu, stosujemy tak zwane kalkulatory ryzyka. Jednym z popularniejszych jest tak zwany algorytm SCORE-2, który wykorzystuje takie parametry, jak: wiek, płeć, wartości ciśnienia, stężenia cholesterolu i status palacza. Mówi nam on o 10-letnim ryzyku sercowo-naczyniowym. Nie jest on dokładny u młodszych pacjentów, u których szacujemy, że będą żyli dłużej, w związku z czym ich dożywotnie ryzyko może być większe”.

„U takich pacjentów warto wykonać oznaczenie dożywotniego ryzyka sercowo-naczyniowego. Możemy tu posłużyć się kalkulatorem QRISK-3, który bierze pod uwagę podobne parametry jak algorytm SCORE-2, a dodatkowo BMI, obecność cukrzycy, obciążony wywiad rodzinny w kierunku chorób kardiologicznych, choroby na tle zapalnym i psychicznym”.

Kardiolożka podkreśla, że warto znać swoje ryzyko sercowo naczyniowe, żeby wiedzieć, jak zadbać o siebie, jakie modyfikacje stylu życia włączyć, oraz kiedy i jak zacząć ewentualnie leczyć wysokie wartości cholesterolu.

Kalkulatory są dostępne on-line i darmowe. 

Przeczytaj też: 215 zł miesięcznie z powodu nadciśnienia. Sprawdź, czy ci się należy

Tak zadbasz o swoje serce

Dobra wiadomość jest taka, że w dużym stopniu możemy przeciwdziałać chorobom serca. Nawet małe zmiany w stylu życia mają ogromne znaczenie dla kondycji układu krążenia – i to niezależnie od wieku.

  • Jedz zdrowo – postaw na dietę bogatą w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, dobre tłuszcze (oliwa z oliwek, orzechy, awokado), ryby i rośliny strączkowe. Ogranicz tłuste mięsa, wędliny, słodycze i sól.
     
  • Ruszaj się regularnie – już 30 minut szybkiego marszu dziennie obniża ciśnienie krwi, poprawia profil lipidowy i wspiera pracę serca. Wybierz taką formę ruchu, która sprawia ci przyjemność – taniec, rower, joga, pływanie.
     
  • Kontroluj ciśnienie, cholesterol i cukier – regularne badania mogą uchronić przed poważnymi konsekwencjami. Wyniki warto omawiać z lekarzem, który podpowie, jak działać, zanim pojawią się objawy.
     
  • Rzuć palenie i ogranicz alkohol – to jedno z najważniejszych działań, jakie możesz podjąć dla swojego serca. Korzyści są szybkie – już po kilku dniach od odstawienia nikotyny obniża się tętno i ciśnienie.
     
  • Zadbaj o emocje i sen – zdrowie psychiczne jest równie ważne jak fizyczne. Naucz się technik relaksacyjnych, znajdź czas na odpoczynek, nie bagatelizuj długotrwałego stresu. Śpij minimum 7 godzin na dobę – serce też potrzebuje regeneracji.
     
  • Nie zwlekaj z leczeniem – jeśli masz rozpoznane nadciśnienie, cukrzycę czy zaburzenia lipidowe, nie ignoruj zaleceń.

journals.viamedica.pl/polish_heart_journal/article/view/96987?locale=pl_PL