Normy cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Jakie wartości są niebezpieczne?

Przyczyny podwyższonego stężenia cholesterolu

Cholesterol to organiczny związek chemiczny, który jest niezbędny do życia komórek ludzkich i zwierzęcych. Pełni rolę budulca błon komórkowych, hormonów, witaminy D i żółci, a także pomaga w przekazywaniu sygnałów nerwowych.

Cholesterol pełni ważną funkcję w organizmie, jednak jego nadmiar może być bardzo szkodliwy dla zdrowia. Kiedy jest go za dużo, zaczyna odkładać się na ścianach naczyń krwionośnych, przyczyniając się do rozwoju schorzeń układu krążenia i zwiększając ryzyko zawału i udaru.

- Kiedy mamy zbyt duże stężenie cholesterolu, w środkowej części ściany tętnicy rozwija się stan zapalny, a z czasem powstaje blaszka miażdżycowa. Blaszka stopniowo powiększa się coraz bardziej utrudniając przepływ krwi - wyjaśnił w rozmowie z Pacjentami dr n. med. Marcin Wełnicki, specjalista chorób wewnętrznych, farmakolog kliniczny. 

Cholesterol jest produkowany przez wątrobę oraz dostarczany z zewnątrz wraz z pożywieniem. Wyróżnia się dwa rodzaje cholesterolu:

• HDL - tak zwany „dobry cholesterol” -  wspiera ważne procesy zachodzące w organizmie i chroni naczynia krwionośne przed miażdżycą;
• LDL - tak zwany „zły cholesterol” - jego nadmiar może prowadzić do rozwoju groźnych chorób układu krążenia. 

Przyczyny podwyższonego stężenia cholesterolu we krwi mogą być różne. Najczęściej są to czynniki związane z naszym stylem życia – niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej oraz używki, takie jakie alkohol i papierosy.

Czynniki ryzyka podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi:   

• niezdrowa dieta,
• nadwaga i otyłość,
• siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej,
• palenie papierosów, 
• spożywanie alkoholu,
• predyspozycje rodzinne,
• płeć męska (kobiety są chronione przez estrogeny, które zwiększają stężenie tzw. dobrego cholesterolu HDL i zmniejszają stężenie tzw. złego cholesterolu LDL),
• menopauza (następuje spadek produkcji estrogenów, co skutkuje wzrostem poziomu cholesterolu LDL oraz obniżeniem poziomu cholesterolu HDL), 
• niektóre choroby (nadciśnienie, cukrzyca, schorzenia wątroby,).

Tyle w 2025 roku dostaną niepełnosprawni. Jest plan nowego dodatku Czytaj dalej Jarosław Kret: „Miałem stany lękowe i depresję” Czytaj dalej

Normy cholesterolu

Do oceny ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego stosuje się się badanie lipidogramu, które obejmuje:

• stężenie cholesterolu całkowitego,
• stężenie cholesterolu HDL,
• stężenie cholesterolu LDL,
• stężenie trójglicerydów. 

Pożądanym stężeniem cholesterolu całkowitego u osób dorosłych jest wartość poniżej 200 mg/dl. Za poziom podwyższony uznaje się wartości w przedziale: 200 – 239 mg/dl. Wartość równa 240 mg/dl i wyższa stwarza wysokie ryzyko chorób serca. 

Normy cholesterolu całkowitego:

• wartość pożądana: poniżej 200 mg/dl,
• poziom podwyższony: 200 – 239 mg/dl,
• wysokie ryzyko chorób serca: 240 mg/dl i powyżej. 

Najkorzystniejszy dla zdrowia jest większy stosunek “dobrego cholesterolu” HDL do “złego cholesterolu” LDL. Wysoki poziom LDL oraz niski poziom HDL stwarza duże ryzyko chorób serca. Wartością pożądaną HDL u mężczyzn wynosi powyżej 40 mg/dl, a u kobiet - powyżej 50 mg/dl.

Normy “dobrego cholesterolu” HDL: 

• wartość pożądana u mężczyzn: powyżej 40 mg/dl,
• wartość pożądana u kobiet: powyżej 50 mg/dl.

Zaleca się, aby wartość LDL nie przekraczała 100 mg/dl. Wartość LDL wynosząca190 mg/dl i powyżej stwarza poważne zagrożenie zawału serca i udaru mózgu. 

Normy “złego cholesterolu” LDL: 

• optymalny: poniżej 100 mg/dl,
• powyżej optymalnego: 100 – 129 mg/dl,
• graniczny: 130 – 159 mg/dl,
• wysoki: 160 – 189 mg/dl,
• bardzo wysoki: 190 mg/dl i powyżej. 

Należy dodać, że osoby z grupy wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego powinny dążyć do zdecydowanie niższego stężenia cholesterolu w porównaniu z osobami zdrowymi. W ich przypadku zaleca się, aby poziom cholesterolu LDL nie przekraczał wartości 55 mg/dl. 

Objawy podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi mogą być następujące:

• problemy z koncentracją i pamięcią, 
• ogólne osłabienie,
• bóle nóg,
• żółte zgrubienia na ciele, pojawiające się m.in. na powiekach, pod piersiami, w zgięciu łokcia,
• guzki na ścięgnach nadgarstków lub ścięgnie Achillesa,
• błyszcząca i naciągnięta skóra na stopach.

Przeczytaj też: Błędy w obliczeniu emerytur? GUS nie wie ilu Polaków rodzi się i umiera

Normy trójglicerydów

Trójglicerydy to związki, które są pewnego rodzajami tłuszczami znajdującymi się w naszej krwi. Gromadzą się w komórkach tłuszczowych, stanowiąc główną rezerwę energetyczną organizmu. Trójglicerydy pełnią ważną rolę, jednak kiedy ich poziom wzrasta powyżej normy, stają się bardzo szkodliwe dla zdrowia. 

Stężenie trójglicerydów we krwi nie powinno przekraczać wartości 150mg/dl. Wysoki poziom trójglicerydów jest bardzo niebezpieczny dla organizmu - niesie duże ryzyko zawału serca i udaru mózgu. 

Normy trójglicerydów: 

• norma: poniżej 150mg/dl,
• poziom graniczny: 150 – 199 mg/dl,
• poziom wysoki: 200 – 499 mg/dl,
• poziom bardzo wysoki: powyżej 500 mg/dl.

Jak obniżyć cholesterol?

Aby obniżyć poziom cholesterolu we krwi, powinniśmy wprowadzić zmiany w stylu życia - zadbać o prawidłową dietę i aktywność fizyczną, a także zrezygnować z używek, takich jak alkohol i papierosy. 

Aby obniżyć stężenie cholesterolu, należy przestrzegać następujących zasad: 

1. Ogranicz spożycie produktów zawierających duże ilości tłuszczów nasyconych (m.in. żywności wysokoprzetworzonej, czerwonego mięsa, pełnotłustych produktów mlecznych). 

2. Wzbogać dietę w produkty bogate w zdrowe tłuszcze nienasycone (m.in. oliwę z oliwek, awokado, ryby, orzechy).

3. Zadbaj o wysoką podaż produktów bogatych w błonnik pokarmowy, zwłaszcza rozpuszczalny (m.in. produktów pełnoziarnistych, warzyw i owoców).

4. Unikaj spożywania alkoholu i palenia papierosów. 

5. Zadbaj o codzienną aktywność fizyczną. 

Przeczytaj też: 

Miażdżyca - przyczyny, objawy, leczenie. Ekspert tłumaczy

Wysoki poziom cholesterolu dotyczy tylko osób otyłych i z nadwagą? To mit!

To nietypowe objawy wysokiego cholesterolu, o których mało się mówi. Widać je po włosach i skórze!