Obrzęk żylny w przewlekłej niewydolności żylnej

Obrzęk żylny - objawy

Obrzęk żylny jest jednym z objawów choroby żylnej i powoduje puchnięcie kończyn dolnych o zmiennym nasileniu. Może zwiększać się np. pod wpływem zbyt długiego siedzenia czy stania, a zmniejszać np. po leżeniu z uniesionymi do góry nogami. Obrzęk kończyn dolnych występuje u 50 % pacjentów z przewlekłą niewydolnością żylną. Najbardziej widoczny jest powyżej kostek - tam pojawia się w pierwszej fazie rozwoju choroby żylnej (jest wtedy niewielkich rozmiarów ale towarzyszy mu już uczucie ciężkości nóg, konieczność układania kończyn dolnych powyżej poziomu serca). W miarę rozwoju choroby obrzęk staje się coraz bardziej widoczny i bolesny. Zwykle staje się proporcjonalny do czasu, w którym krążenie w naszych nogach było spowolnione. Charakterystyczne dla tego typu obrzęku jest nasilanie się dolegliwości w miesiącach letnich.

Obrzęk żylny w przewlekłej niewydolności żylnej– skąd się bierze?

Zmiany patologiczne, które zachodzą w żyłach, są główną przyczyną pojawienia się obrzęku żył. Odpowiada za nie nadciśnienie żylne, złe napięcie ścian żylnych oraz dysfunkcja zastawek żylnych. Aby lepiej zrozumieć ten mechanizm należy przypomnieć sobie, jak działa zdrowy układ żylny. Otóż krew, która wypływa z serca i trafia do kończyn dolnych przepływa przez żyły powierzchowne (te, które są widoczne pod skórą), żyły przeszywające i trafia do żył głębokich. Żyły głębokie zbierają ponownie krew aby pompować ją do góry. Pompowanie krwi możliwe jest dzięki gradientowi stężeń i sprawnie działającym zastawkom. Problem pojawia się wówczas, gdy dochodzi do uszkodzenia zastawek a krew żylna zaczyna się cofać z żył głębokich do powierzchownych. Następstwem tego typu procesu jest wzrost nadciśnienia żylnego, wolniejszy przepływ z żył do kończyn oraz pojawienie się żylaków. To z kolei prowadzi do przemieszania się leukocytów poza światło naczynia. Dochodzi wtedy do nadmiernego przepuszczania włośniczek i pojawienia się obrzęków oraz upośledzenia odżywiania tkanek.

Obrzęk żylny w przewlekłej niewydolności żylnej – jak diagnozować?

Aby prawidłowo zdiagnozować obrzęk żylny w przewlekłej niewydolności żylnej należy go odróżnić od innego rodzaju obrzęku np. od obrzęku limfatycznego czy obrzęku tłuszczowego. Lekarz zawsze powinien zwrócić uwagę na to, czy jest to obrzęk jednostronny czy też dwustronny; czy pojawia się topografia zmian typu: obrzęki kostek, uda, stóp i czy zmiany następują powoli czy też nagle.

Przewlekłej niewydolności żylnej towarzyszy obrzęk jednostronny. Jednak uwidacznia się on również w takich chorobach i schorzeniach jak: zakrzepica żył głębokich, zespół zakrzepowy, naderwanie mięśnia szkieletowego, zespół ucisku mięśni, zapalenie skóry oraz tkanki podskórnej, borelioza, torbiel przydanki tętnicy lub żyły, malformacje naczyniowe, wtórny obrzęk limfatyczny. Aby dobrze zdiagnozować źródło obrzęku, konieczne jest przeprowadzenie dokładnych badań diagnostycznych takich jak np. ultrasonografia dopplerowska czy też flebografia.

Obrzęk żylny – leczenie

To, co korzystnie wpływa na poprawę funkcjonowania krążenia, a tym samym na zmniejszenie obrzęku, jest aktywność fizyczna. Może być to dowolna forma aktywności. Bez znaczenia jest więc, czy jest to spacerowanie, jogging czy pływanie – ważne, aby odbywało się regularnie. Jednak największą ulgę osobom cierpiącym na obrzęk żylny przynosi kompresoterapia, czyli leczenie uciskowe. Kompresoterapia polega na stosowaniu zarówno bandaży jak i pończoch uciskowych o różnym stopniu elastyczności. Przy widocznych żylakach stosuje się kompresy klasy II (25-35 mm Hg), w zaawansowanej chorobie żył kompresy klasy III (35-45 mm Hg) a przy dużych obrzękach, przy których pacjent odczuwa ból stosuje się klasę IV (powyżej 45 mm Hg). Oprócz tego ulgę i znaczną poprawę wyglądu nóg przynoszą: drenaż limfatyczny, stymulacja biochemiczna, przerywany ucisk pneumatyczny. Ponadto korzystny wpływ mają różnego rodzaju leki uszczelniające naczynia krwionośne takie jak np.: diosmina, pochodne rutyny czy hesperydyna.

Uwaga! Powyższy artykuł nie stanowi porady lekarskiej. Jeśli masz problemy ze zdrowiem, skonsultuj się z lekarzem.

Źródła:

J. Neubauer-Geryk, L. Bieniaszewski, Przewlekła choroba żylna – patofizjologia, obraz kliniczny i leczenie, „Choroby serca i naczyń” 2009, nr 3, s. 135-141. Dostęp online 12.10.2020: https://journals.viamedica.pl/choroby\_serca\_i\_naczyn/article/view/12049.

M. Ciecierski, A. Jawień, Obraz kliniczny przewlekłej niewydolności żylnej, „Przewodnik Lekarza” 2004, nr 8,, s. 36-48. Dostęp online 12.10.2020:

https://www.termedia.pl/Obraz-kliniczny-przewleklej-niewydolnosci-zylnej,8,2612,0,1.html.

A.A.Ramelet, Ph Kern, M. Perrin, Żylaki i teleangiektazje, Gdańsk 2004, s. 92-95.