Próchnica zębów i jej zapobieganie – przyczyny, zapobieganie, leczenie

Próchnica zębów i jej zapobieganie – charakterystyka i przebieg próchnicy

Próchnica to demineralizacja i rozpad twardych tkanek zęba. Próchnica skutkuje do ubytków zębinowych oraz groźnych powikłań. Próchnicę traktuje się jako chorobę nabytą, ale czynniki dziedziczne też mogą wpływać na jej rozwój.

Objawy próchnicy to przede wszystkim: przebarwienia, wrażliwość zębów na temperaturę, wrażliwość na zimno i cukier, krwawienie dziąseł. Warto wiedzieć, że początki próchnicy przebiegają bezobjawowo, a wcześnie wykryta choroba nie wymaga borowania – zmiany można cofnąć.

Przebieg próchnicy wygląda następująco: bakterie w jamie ustnej rozkładają cukry i doprowadzają do powstawania kwasów, np. mlekowego, octowego, masłowego, które obniżają naturalne pH w jamie ustnej. Szkliwo staje się chropowate, a na jego powierzchni pojawiają się oznaki próchnicy w postaci białych, matowych plam, które później mogą ciemnieć. Jeśli w tym momencie nie udamy się do dentysty, kwasy mogą wnikać do środka zęba i atakować zębinę, wówczas mam styczność z ubytkiem próchnicowym, co w konsekwencji może prowadzić do leczenie kanałowego i groźnych powikłań ogólnoustrojowych.

Próchnica zębów i jej zapobieganie – przyczyny próchnicy

Główną przyczyną próchnicy są bakterie w jamie ustnej. Człowiek w jamie ustnej ma 50 miliardów bakterii i choć większość z nich jest dla naszego zdrowia nieszkodliwa, to niektóre bezpośrednio przyczyniają się do powstawania próchnicy. Za próchnice odpowiedzialne są bakterie rozkładają ce cukry i produkujące kwasy organiczne, które dobrze tolerują kwaśne środowisko zasadowe w jamie ustnej.

Bakterie odpowiedzialne za próchnicę to te pochodzące z gatunku Streptococcus mutans, które tworzą na płytkach zębów żółty, miękki nalot – płytkę nazębną.

Na rozwój próchnicy ma wpływ wszystko, co znajduje się w jamie ustnej, jeśli nie zadbamy o jej prawidłową higienę. Szczególnie szkodliwe mogą być:

- owoce,

- słodycze,

- kawa,

- herbata,

- cola,

- czerwone wino.

Na wpływ próchnicy zębów mają też podstawowe składniki odżywcze, takie jak węglowodany, tłuszcze i białka. Co ciekawe, już po dziesięciu minutach od zjedzenia posiłku bogatego w węglowodany, ph w jamie ustnej zmniejsza się o 5,0 i rozpoczyna się proces demineralizacji szkliwa. Dlatego tak ważne jest, aby regularnie szczotkować zęby lub chociażby płukać jamę ustną po posiłku czystą wodą.

Do powstawania próchnicy przyczyniają się także takie czynniki jak:

- podatność tkanek zęba,

- bakterie na płytce,

- podłoże, stanowiące pożywienie dla bakterii – brak higieny,

- czas.

Próchnica zębów i jej zapobieganie – leczenie próchnicy

Leczenie próchnicy odbywa się zazwyczaj poprzez remineralizację i plombowanie.

Remineralizacja przy próchnicy zębów nie wymaga borowania i stosuje się ją zazwyczaj w pierwszej fazie choroby. Dentysta najpierw oczyszcza miejsce próchnicy oraz okolice zęba, następnie nakłada na jego powierzchnię związek fluoru w postaci żelu lub lakieru. Takie działanie ma poprawić warunki zęba i stworzyć miejsce lda jonów wapniowych, fosforowych oraz fluorkowych. Zabieg należy powtarzać przez kilka tygodni a czasem nawet miesięcy.

Na plombowanie lekarz dentysta decyduje się wtedy, kiedy doszło do ubytków w środku zęba, tj. w jej miazdze. Sprawdza to wciskając metalowe urządzenie w zmianę i opukując to miejsce. Jeśli ząb się zapada, jest miękki, wówczas mamy do czynienia z próchnicą. Stomatolog w pierwszej kolejności musi usunąć chorą tkankę przez wiertło lub laser, i wypełnić ubytek odpowiednim materiałem, tj. plombą.

Próchnica zębów i jej zapobieganie – skuteczne sposoby

Zapobieganie próchnicy zębów jest bardzo ważne i wymaga od nas wytrwałości i konsekwencji w postepowaniu. Aby zapobiec próchnicy, trzeba szczególną uwagę zwrócić na nasze codzienne przyzwyczajenia dietetyczne. Dotyczy to także matek w ciąży! Zęby dziecka rozwijają się już w brzuchu mamy – to właśnie tam kształtują się zawiązki zębów mlecznych. Trzeba więc zwrócić szczególną uwagę na pożywienie, jakie przyjmujemy i ograniczyć ilość spożywanych cukrów oraz jeść jak najwięcej białka, ponieważ to kolagen odpowiada za twardość i zdrowie naszych zębów.

Aby zapobiec próchnicy powinniśmy także zwrócić uwagę na przyjmowanie takich witamin i minerałów jak:

- witamina A,

- witamina C,

- witamina D,

- wapń.

Warto także pamiętać o właściwej higienie jamy ustnej! Powinniśmy myć zęby minimum dwa razy dziennie, ale nie bezpośrednio po posiłku, ponieważ wbrew pozorom jeszcze bardziej uszkodzi to szkliwa i zmieni odczyn zasadowy w jamie ustnej na niekorzystny. Tuż po posiłku przepłukujmy usta letnią woda, natomiast około godzinę po umyjmy je dobrej jakości pasta z fluorem.