Poekspozycyjna profilaktyka zakażenia HIV (Post-exposure Prophylaxis – PEP) polega na zastosowaniu leków antyretrowirusowych w sytuacji, kiedy doszło do kontaktu z materiałem potencjalnie zakaźnym. Jej celem jest niedopuszczenie do zakażenia HIV. Zastosowane leki hamują rozwój wirusa tuż po wniknięciu i uniemożliwiają jego namnażanie. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą chorób zakaźnych dr n. med. Karoliną Pyziak-Kowalską.
W jakich sytuacjach stosuje się PEP?
Należy podkreślić, że profilaktyka poekspozycyjna przeznaczona jest do stosowania w wyjątkowych sytuacjach i nie stanowi zamiennika innych metod zapobiegania zakażeniu HIV, takich jak m.in. stosowanie prezerwatyw czy używanie własnego sprzętu do iniekcji.
Sytuacje, w których stosuje się PEP:
- kontakt seksualny bez prezerwatywy
- pęknięcie prezerwatywy
- przypadkowe zakłucie igłą lub innym ostrym narzędziem
- kontakt z krwią, nasieniem, śluzem pochwowym, preejakulatem
HIV to nie wyrok, czyli jak obecnie wygląda leczenie wirusa HIV? Wiele osób nie ma o tym pojęcia
CZYTAJ DALEJ
Wirus HIV - wywiad z ekspertem. Objawy, jak można się zarazić, szczepionka, HIV a AIDS
CZYTAJ DALEJJaki jest koszt profilaktyki poekspozycyjnej HIV?
„Z punktu formalnego izby przyjęć, dzielimy takie kontakty na tzw. zawodowe i pozazawodowe. W sytuacji ekspozycji związanej z wydarzeniem w miejscu pracy, koszty ponosi pracodawca.” - powiedziała dr n. med. Karolina Pyziak-Kowalska
Grypy zawodowe, które są narażone na kontakt z materiałem zakaźnym to między innymi: lekarze, położne, pielęgniarki, diagności laboratoryjni, personel sprzątający, policjanci, strażacy, straż miejska.
Jeśli mamy do czynienia z ekspozycją niezawodową, typu kontakt seksualny bez zabezpieczenia czy pęknięcie prezerwatywy, profilaktyka jest płatna. „Pacjent otrzyma od lekarza receptę na leki, które będzie musiał wykupić w aptece bez refundacji. Terapia lekami trwa 28 dni od momentu ekspozycji, a jej koszt to ok.1000-1200 złotych. Do tego dochodzą jeszcze koszty wizyt w przychodni i badań kontrolnych.” - powiedziała dr n. med. Karolina Pyziak-Kowalska
W szczególnych okolicznościach, np. jeśli doszło do gwałtu, cała procedura zostaje wdrożona na koszt państwa.
Jaka jest skuteczność profilaktyki poekspozycyjnej HIV?
O skuteczności profilaktyki poekspozycyjnej w głównej mierze decyduje czas. Leki powinniśmy przyjąć jak najszybciej od momentu ekspozycji, aby wirus nie zdążył wniknąć do komórek. „Jeżeli wdrożymy tę profilaktykę do 48 godzin (maksymalnie do 72 godzin) od momentu ekspozycji, jej skuteczność jest bliska 100%. Po upływie tego czasu staje się bezcelowa, gdyż prawdopodobnie wirus zdążył już wniknąć do komórek.” - powiedziała dr n. med. Karolina Pyziak-Kowalska
Profilaktyka poekspozycyjna może być przepisana jedynie przez lekarza specjalistę. Jeśli doszło do ekspozycji, możemy zgłosić się na izbę przyjęć, gdzie powinniśmy otrzymać pomoc.
Całodobowe telefony do szpitali i klinik, w których możemy uzyskać pomoc w nagłej sytuacji po ekspozycji na HIV: Co robić – Krajowe Centrum ds AIDS
Czy PEP ma skutki uboczne?
PEP jest bezpieczny, jednak mogą pojawić się skutki uboczne, takie jak np. nudności, złe samopoczucie czy biegunka. Leki stosowane w PEP zazwyczaj są dobrze tolerowane przez pacjentów, a działania niepożądane występują rzadko.
AIDS - wywiad z ekspertem. Czym różni się AIDS od HIV? Czy AIDS jest uleczalny? Jakie są rokowania dla pacjenta?
CZYTAJ DALEJ
Kiła - diagnoza, objawy, leczenie. Ekspert tłumaczy
CZYTAJ DALEJ
