Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Choroby > Choroba brudnych rąk znów atakuje. Epidemia tuż za naszą granicą
Marta Uler
Marta Uler 13.08.2025 10:03

Choroba brudnych rąk znów atakuje. Epidemia tuż za naszą granicą

ból brzucha
Ból brzucha może być pierwszym objawem choroby. Fot. Canva/kanchanachitkhamma

Wirusowe zapalenie wątroby typu A, znane jako choroba brudnych rąk, powróciło do Europy Środkowej ze wzmożoną siłą. Do końca lipca 2025 r. w Czechach potwierdzono około 600 przypadków i 6 zgonów – to najwyższy wynik od kilku lat. Dlaczego infekcji przybywa tak szybko i czy polscy turyści powinni się martwić?

  • Liczba zachorowań wzrosła znacząco – między kwietniem a lipcem z 450 do około 600 przypadków
     
  • Zakażenia dotyczą głównie osób dorosłych, co obala mit, że WZW A to wyłącznie choroba wieku dziecięcego
     
  • Szczepienie przeciwko WZW A może uchronić przed hospitalizacją i kosztownym leczeniem.

Wzrost zachorowań w Czechach

Jeszcze w kwietniu czeski Państwowy Instytut Zdrowia Publicznego informował o 450 przypadkach wirusowego zapalenia wątroby typu A i 6 zgonach. Do czerwca/lipca liczby wzrosły do około 600 przypadków. Eksperci wskazują, że ogniska choroby koncentrują się wśród osób w kryzysie bezdomności, narkomanów oraz w miejscach z utrudnionym dostępem do bieżącej wody. Czeski resort zdrowia zaleca szczepienia osobom podróżującym latem, szczególnie do regionów podwyższonego ryzyka.

Przeczytaj też: Zauważyłeś, że Twoja skóra jest żółta? To jeden z objawów żółtaczki, którego nie wolno lekceważyć

Czym jest choroba brudnych rąk?

WZW A to ostre wirusowe zapalenie wątroby wywołane przez wirus HAV, przenoszony drogą fekalno-oralną – najczęściej przez nieumyte ręce, skażoną wodę lub żywność. Okres wylęgania wynosi 14–50 dni, co utrudnia identyfikację źródła zakażenia. Choroba zwykle przebiega łagodnie u dzieci, ale u dorosłych może prowadzić do żółtaczki, a w niektórych przypadkach do niewydolności wątroby. 

Nie istnieje leczenie przyczynowe – organizm zwalcza wirusa samoistnie, a terapia ma charakter objawowy. Najskuteczniejszą profilaktyką pozostaje szczepienie – dwie dawki zapewniają wieloletnią, prawdopodobnie dożywotnią odporność.

Przeczytaj też: Żółtaczka typu A, B i C – przyczyny, leczenie, zapobieganie

Objawy WZW A

  • Początek choroby to często objawy przypominające przeziębienie – nagła gorączka, silne zmęczenie i bóle mięśni.
     
  • Następnie pojawiają się nudności, brak apetytu i uczucie rozpierania w prawej górnej części brzucha.
     
  • Charakterystyczne symptomy to ciemny, herbaciany mocz oraz żółtaczka skóry i białek oczu, świadczące o uszkodzeniu wątroby.
     
  • U około 1 proc. dorosłych może dojść do piorunującego zapalenia wątroby, wymagającego przeszczepu. Ryzyko wzrasta u osób z chorobami wątroby i nadużywających alkoholu.

Przeczytaj też: 9 objawów raka trzustki. Pacjenci często je lekceważą

Jak zmniejszyć ryzyko i kiedy zgłosić się do lekarza

By uchronić się przed zachorowaniem, warto się zaszczepić. Najlepiej zrobić to co najmniej dwa tygodnie przed wyjazdem do Czech – pierwsza dawka zapewnia ochronę już po kilkunastu dniach. 

WAŻNE:

  • Myj ręce wodą z mydłem przez co najmniej 30 sekund po skorzystaniu z toalety i przed jedzeniem. 
  • W podróży używaj żelu dezynfekującego. 
  • Pij wyłącznie wodę butelkowaną lub przegotowaną.
  • Unikaj surowych warzyw, sałatek i lodu w napojach. 

Jeśli w ciągu siedmiu tygodni po powrocie pojawią się gorączka, żółtaczka lub ciemny mocz – zgłoś się do lekarza rodzinnego lub najbliższej izby przyjęć.