Rewolucja w ortodoncji na NFZ? Zmiany mają pomóc starszym dzieciom

Ograniczenia obecnego systemu i realia leczenia

Obecnie ortodoncja na NFZ jest dostępna dla dzieci do ukończenia 12. roku życia i obejmuje przede wszystkim aparaty ruchome (wykonywane do 12. lat, naprawiane do 13. lat). Choć wczesna interwencja jest kluczowa dla korygowania niektórych wad, ten sztywny limit wieku i rodzaj aparatu budzą zastrzeżenia.

Zgodnie z aktualnymi regulacjami, NFZ finansuje dla dzieci i młodzieży (do 18. r. ż.) m.in.:

• Wizyty diagnostyczne i kontrolne.
• Leczenie aparatem ruchomym (jedno- i dwuszczękowym) – do 12. r. ż.
• Naprawę tego aparatu (do 13. r. ż. – raz w roku).

Zdjęcia pantomograficzne i cefalometryczne (RTG) z opisem – 2 razy w trakcie leczenia (wg Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 2023 r.).

Eksperci podkreślają, że granica 12 lat jest często zbyt wczesna, szczególnie w przypadku chłopców, których skok wzrostowy, optymalny dla wykorzystania mechanizmów leczenia ortodontycznego, przypada później. Poza tym, w skomplikowanych przypadkach, aparat stały jest jedynym skutecznym narzędziem korekty wady, a ten w ogóle nie jest refundowany.

Jakie zmiany w leczeniu ortodontycznym zapowiada Ministerstwo Zdrowia?

Ministerstwo Zdrowia oraz prezes NFZ zasygnalizowali wolę zmian w wycenie i organizacji świadczeń ortodontycznych. Chociaż konkretne rozporządzenia jeszcze nie weszły w życie, kierunek reform jest jasny: odejście od sztywnych, przestarzałych limitów.

Kluczowe ustalenia płynące z zapowiedzi (na podstawie stanowiska Ministerstwa Zdrowia i Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego):

Zmiana limitu wieku dla refundacji: Rozważane jest przesunięcie granicy wieku dla finansowania leczenia aparatem ruchomym (lub jego ekwiwalentem) poza 12. rok życia. Celem jest objęcie refundacją tych dzieci, u których interwencja jest bardziej efektywna w okresie późniejszego skoku wzrostowego.

Lepsza wycena świadczeń: Planowane jest zrewidowanie wyceny świadczeń gwarantowanych, co ma zachęcić więcej gabinetów do podpisywania umów z NFZ i tym samym skrócić kolejki (które obecnie wynoszą średnio kilka miesięcy na pierwszą wizytę.

Wprowadzenie nowych procedur: Prowadzone są rozmowy na temat możliwości refundowania aparatu stałego w wybranych, zaawansowanych przypadkach wad zgryzu u młodzieży. Takie leczenie miałoby być dostępne tylko w ośrodkach referencyjnych (specjalistycznych). Przeczytaj: Język – naturalny aparat ortodontyczny? Kluczowa rola w kształtowaniu zgryzu

 

Co te zmiany oznaczają dla rodziców i kiedy do lekarza?

Zapowiadane zmiany mają przede wszystkim ułatwić dostęp do bardziej efektywnego leczenia w późniejszym wieku, zwłaszcza dla młodzieży, która obecnie wypada poza ramy refundacji. Przeczytaj: Rzecznik Praw Pacjenta o metodzie leczenia dzieci: niebezpieczna i potencjalnie szkodliwa

Praktyczne wskazówki dla rodziców:

Wczesna kontrola: Pierwsza wizyta u ortodonty powinna odbyć się najpóźniej, gdy dziecko skończy 7 lat. Tylko szybka diagnoza gwarantuje możliwość skorzystania z obecnych (lub przyszłych, zmodyfikowanych) świadczeń NFZ, zanim minie krytyczny wiek 12 lat.

Wybór gabinetu: Aby skorzystać z refundacji, zawsze wybieraj gabinet, który ma podpisaną umowę z NFZ na świadczenia ortodontyczne (nie wszyscy ortodonci ją posiadają).

Aparat stały: Na ten moment aparat stały (który zakłada się po wymianie zębów mlecznych na stałe, czyli ok. 12–14. r. ż.) pozostaje wydatkiem, który w całości pokrywają rodzice, z wyjątkiem bardzo specyficznych wad wrodzonych (np. rozszczepów twarzoczaszki).

Jeśli zauważysz u swojego dziecka nieprawidłowości zgryzu, takie jak: stłoczenia zębów, stale otwarte usta, asymetria rysów twarzy, wada wymowy lub szkodliwe nawyki (ssanie palca), nie czekaj na ostateczny kształt reform. Wczesna konsultacja u ortodonty jest zawsze konieczna, by ocenić konieczność i czas rozpoczęcia interwencji.

 

Źródło: Pacjenci.pl, MZ