Siniaki jako sygnał ostrzegawczy – kiedy mogą wskazywać na chorobę nowotworową?

Kiedy siniak może oznaczać chorobę?

Siniaki, czyli podskórne krwiaki, powstają w momencie, gdy pękają drobne naczynia krwionośne i krew zaczyna gromadzić się pod powierzchnią skóry. To naturalna reakcja organizmu na uraz – uderzenie, stłuczenie czy intensywny wysiłek fizyczny. Do ich powstawania mogą przyczyniać się również niektóre leki, szczególnie przeciwkrzepliwe i obniżające krzepliwość krwi, np. stosowane w profilaktyce zakrzepicy czy w chorobach sercowo-naczyniowych.

Zwykły siniak zazwyczaj nie jest powodem do obaw – zmienia kolor w przewidywalny sposób (od czerwonego, przez fioletowy i zielony, aż po żółty), a po kilkunastu dniach zanika. Inaczej wygląda sytuacja, gdy pojawiają się nagłe, liczne lub nietypowo umiejscowione przebarwienia, np. na plecach, brzuchu czy w miejscach chronionych przed urazem. To sygnał, że problem może leżeć głębiej.

Tego typu objawy bywają związane z poważniejszymi zaburzeniami. Należą do nich m.in. choroby autoimmunologiczne (np. małopłytkowość immunologiczna), które prowadzą do niszczenia płytek krwi, oraz wrodzone deficyty czynników krzepnięcia, takie jak hemofilia. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na możliwość rozwoju chorób nowotworowych układu krwiotwórczego – białaczek czy chłoniaków. W ich przebiegu szpik kostny wytwarza nieprawidłowe komórki, co skutkuje obniżeniem liczby płytek odpowiedzialnych za prawidłowe tamowanie krwawień. Wtedy nawet niewielki uraz może prowadzić do rozległych, trudno znikających siniaków. Sprawdź też: To pierwszy objaw białaczki. Ma go co drugi chory

Białaczka – cichy winowajca w układzie krwiotwórczym

Białaczka to nowotwór krwi, w którym szpik kostny zaczyna produkować wadliwe krwinki. Jednym z częstszych objawów choroby jest skłonność do łatwego powstawania siniaków. Dzieje się tak dlatego, że w przebiegu białaczki zmniejsza się liczba płytek krwi, odpowiedzialnych za tamowanie krwawień i prawidłowe krzepnięcie.

Według danych GLOBOCAN 2022 na świecie rozpoznaje się około 487 tysięcy nowych przypadków białaczki rocznie, co plasuje ten nowotwór na 13. miejscu wśród wszystkich nowotworów. W Polsce, zgodnie z prognozami Krajowego Rejestru Nowotworów, w 2024 roku liczba nowych zachorowań przekroczy 4,1 tysiąca, co stanowi niespełna 2 proc. wszystkich nowotworów diagnozowanych w naszym kraju.

Specjaliści z Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów (PTHiT) podkreślają, że podstawą diagnostyki w przypadku niewyjaśnionych siniaków powinna być morfologia krwi z rozmazem oraz oznaczenie liczby płytek krwi. Jeśli wynik pokaże wartości poniżej 100 tysięcy/µl, pacjent wymaga pilnego skierowania do hematologa w celu dalszej, specjalistycznej diagnostyki. Przeczytaj też: To częsty objaw białaczki. Pojawia się na brzuchu

Takie siniaki to powód do niepokoju

Choć większość siniaków to skutek drobnych urazów i nie ma związku z chorobą nowotworową, warto znać sygnały ostrzegawcze. Konsultacja z lekarzem jest wskazana, gdy:

• siniaki pojawiają się bez wyraźnego urazu, mają duże rozmiary (≥ 3 cm) lub występują w dużej liczbie,
• towarzyszy im bladość, osłabienie, nawracające infekcje albo krwawienia z nosa czy dziąseł,
• zmiany utrzymują się dłużej niż 14 dni, nie wykazując tendencji do zanikania.

Co możesz zrobić, jeśli zauważysz u siebie któryś z tych objawów? Pierwszym krokiem powinna być morfologia krwi z oznaczeniem liczby płytek – badanie jest refundowane i łatwo dostępne. Warto także notować daty i miejsca występowania siniaków, a nawet wykonywać ich zdjęcia, by ułatwić lekarzowi analizę przebiegu objawów. Należy pamiętać, by nie odstawiać na własną rękę leków przeciwkrzepliwych – każdą decyzję w tym zakresie podejmuje specjalista.

W przypadku ostrej białaczki od pierwszych objawów do gwałtownego pogorszenia stanu zdrowia może upłynąć zaledwie kilka tygodni, dlatego nawet pozornie błahy siniak, jeśli spełnia kryteria alarmowe, powinien być sygnałem do wizyty w gabinecie lekarskim. Przeczytaj również: Dziecięce nowotwory mają zwykle dobre rokowania. Jeśli szybko padnie diagnoza

Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady medycznej.

 

Źródła:

• IARC/WHO, Leukaemia Fact Sheet, GLOBOCAN 2022.
• Krajowy Rejestr Nowotworów, Białaczki – arkusz informacyjny 2019/2024.
• PTHiT & PALG, Rekomendacje diagnostyczne i terapeutyczne dla białaczek, 2023.