Tak można ustrzec się przed czerniakiem. Lekarz wyjaśnia zasady profilaktyki i leczenia nowotworu

Czym jest czerniak?

Zalecenia medyczne mówią, że każde znamię o średnicy powyżej 6mm powinno zostać zweryfikowane w trakcie dermatoskopii przez lekarza dermatologa lub też chirurga onkologa, który może określić, czy dana zmiana ma podejrzany charakter. Natomiast w praktyce każde zmieniające się znamię powinno wiązać się z przeprowadzeniem kontroli, a zwłaszcza, jeśli spełnia ono którekolwiek z poniższych kryteriów. Dr n. med. Maciej Kowalewski z CM SafiMed, wyjaśnia, że dla bezpieczeństwa, ale też własnego spokoju trzeba wspomnianą klasyfikację rozszerzyć.

“Tak naprawdę wszystkie zmiany znamion, jak choćby pojawiające się zgrubienia, zaczerwienienia wokół, swędzenie, krwawienie czy ewolucja barwy lub kształtu, powinny być przyczynkiem do uważniejszej obserwacji. W trakcie krótkiej i całkowicie bezbolesnej dermatoskopii lekarz w łatwy sposób jest w stanie uzyskać wiedzę na temat tego, czy zmiana rzeczywiście jest podejrzana – w związku z czym kwalifikuje się do wycięcia – czy też jej charakter jest łagodny i bez obaw może być pozostawiona do dalszej obserwacji” - mówi lekarz.

Jeśli zmiana jest podejrzana, trzeba ją koniecznie usunąć

Bardzo ważne jest to, że jeśli w trakcie badania dermatoskopowego okaże się, że charakter zmiany może być podejrzany, wówczas należy ją błyskawicznie usunąć. Nie pobiera się jednak biopsji, ani wycinka, tylko od razu usuwa zmianę w całości.

 “Jest to wycięcie diagnostyczne, które wykonuje się w gabinecie chirurgicznym, w znieczuleniu miejscowym – po to, aby później materiał wysłać do badania histopatologicznego. Kiedyś znamię wycinano od razu z dużym marginesem zdrowej tkanki. Obecnie odchodzi się od tego, ponieważ dopiero w przypadku stwierdzenia w badaniu histopatologicznym czerniaka złośliwego wykonuje się radykalizację miejscową, docinając powstałą wcześniej bliznę dodatkowo wraz z jej okolicą. Margines na poziomie 4-5 mm jest w tym wypadku w zupełności wystarczający. W przypadku zmian o dużym prawdopodobieństwie złośliwości chirurg może jednak zdecydować o wycięciu z marginesem ok. 10mm” - wyjaśnia lekarz.

Kto najbardziej jest narażony na czerniaka?

Pamiętajmy, że czerniak może wystąpić u każdego człowieka, lecz istnieje duża grupa czynników zwiększających prawdopodobieństwo zachorowania. Podstawowe uwarunkowanie genetyczne to mała ilość pigmentu w skórze, a co za tym idzie bardziej narażone na nowotwór są więc osoby z jasną karnacją i jasnymi włosami oraz błękitnymi oczami. Lekarze podkreślają, że istnieje kilka prostych zasad profilaktyki czerniaka. Warto po pierwsze pamiętać o korzystaniu z dobrej jakości kremów z wysokim filtrem SPF. Latem przy wysokich temperaturach koniecznie trzeba zaopatrzyć się w kapelusz, czapkę oraz oczywiście okulary przeciwsłoneczne. 

Trzeba też obserwować zmiany na skórze, a gdy tylko coś nas zaniepokoi, udać się koniecznie do dermatologa. Osoby posiadające większą liczbą znamion o jasnej karnacji mogą sprawdzać zmiany nawet co trzy miesiące.  Warto oczywiście przy tym unikać solariów, gdyż lampy zamontowane w urządzeniach emitują promieniowanie UV o mocy nawet 10 razy większej, niż słoneczne. W Polsce diagnozuje się czerniaka u ok. 4 tys osób, natomiast ponad 30 proc. osób z tej grupy umiera. Warto też pamiętać o tym, że badanie dermatoskopem jest nieinwazyjne i szybkie. Trwa tylko 10 minut. Ten typ nowotworu, o ile zostanie wykryty we wczesnym stadium, jest całkowicie wyleczalny.

Czytaj też:

Tak wygląda czerniak oka. Te zdjęcia powinien zobaczyć każdy

Będzie szczepionka na czerniaka? Pierwszy pacjent został poddany testom

Słynny youtuber zachorował na czerniaka. Chirurg o leczeniu nowotworów skóry