10 objawów, że zaczyna się zawał. Na ratunek masz kilka minut

1. Ból w klatce piersiowej lub pod lewym łukiem żebrowym

Ból w klatce piersiowej to najczęstszy objaw zawału. Może trwać nawet 15 minut i stopniowo się nasilać. Pacjenci opisują go jako gniotący, piekący lub ściskający . Zdarza się, że promieniuje do lewej ręki, barku, pleców lub żuchwy. Co istotne, nie ustępuje po podaniu nitrogliceryny i odpoczynku. Niestety, bywa mylony z dolegliwościami żołądkowymi, np. z refluksem – zwłaszcza u osób starszych.

– Przede wszystkim ból ten musi utrzymywać się długo. Nie jest to chwilowa, kilkusekundowa dolegliwość. Ból nie powinien się zmieniać w zależności z fazą oddechową, czyli nie zmniejszać się, ani nie zwiększać w zależności od tego, czy głębiej nabierzemy powietrze, czy je wypuścimy. Nie powinien też być zależny od pozycji ciała (np. nasilać się kiedy wstaniemy) – mówi w rozmowie z Pacjentami kardiolog sportowy, prof. dr hab. n. med. Łukasz Małek.

2. Ucisk w klatce piersiowej

Choremu w trakcie zawału towarzyszy wrażenie gniecenia w środkowej części klatki piersiowej. "Jakby coś siedziało mi na klatce" – opisują pacjenci. Ucisk ten jest opisywany również jako uczucie "obręczy” lub "ciasnego pasa” wokół klatki. Niekiedy towarzyszy mu uczucie duszności i lęku. Uczucie ucisku, podobnie jak ból, może promieniować do szyi, ramion i pleców.

3. Pieczenie za mostkiem

W pierwszej chwili pieczenie za mostkiem przy zawale może przypominać zgagę , jednak w przeciwieństwie do tej dolegliwości, nie przechodzi po podaniu leków zobojętniających. Towarzyszy mu często uczucie palenia i rozpierania w klatce piersiowej . Pieczenie może się nasilać się po wysiłku fizycznym lub przy głębokim oddychaniu. Zdarza się, że pieczenie promieniuje na szyje i ramiona – ten objaw występuje zwłaszcza u starszych kobiet.

4. Duszność

Duszność przy zawale pojawia się nagle, bez powodu. Chory nie może złapać oddechu, jakby wyjąć rybę z wody . Uczuciu duszności często towarzyszy ból w klatce piersiowej i lęk – chorzy są przekonani, że za moment umrą. Co istotne, duszności nasilają się w pozycji leżącej, więc chory w charakterystyczny sposób pochyla się do przodu . Niestety, ten objaw zawału bywa błędnie interpretowany – wielu chorych bierze go za atak astmy .

5. Zimne poty

Skóra chorego praktycznie w jednej chwili staje się wilgotna i zimna, co dzieje się nawet w chłodnych pomieszczeniach lub zimą na dworze. Intensywnemu poceniu towarzyszy bladość skóry i uczucie totalnego braku sił . Ten objaw pojawia się w wyniku reakcji układu nerwowego na stres i niedotlenienie organizmu.

– Oczywiście nie każdy ból w klatce piersiowej jest zawałem, ale jeśli osoba odczuwająca ból ma już rozpoznaną chorobę wieńcową, albo ma co najmniej czynniki ryzyka jej rozwoju, dodatkowo bólowi towarzyszy nagłe pogorszenie samopoczucia, zlewne poty — to takich objawów zdecydowanie nie wolno lekceważyć i należy wezwać karetkę – tłumaczy Pacjentom dr n. med. Ewa Uścińska, kardiolog.

6. Bladość skóry

Twarz chorego w wyniku zawału robi się blada, a wargi mogą stać się sine . Te objawy pojawiają się, gdy dochodzi do zaburzeń krążenia, a tkanki nie są wystarczająco ukrwione. Często towarzyszy im zimna, lepka skóra oraz uczucie osłabienia. W skrajnych przypadkach może dojść do sinicy , zwłaszcza wokół paznokci i ust. Jest to znak, że organizm jest niedotleniony, a chory potrzebuje natychmiastowej pomocy. Czytaj także: Sinica – przyczyny i objawy

7. Uczucie lęku

W trakcie zawału chory jest przekonany, że zaraz umrze . To wrażenie może nasilać się pod wpływem duszności i bólu. Choremu mogą trząść się ręce. Niestety, objaw ten bardzo często jest mylony z zaburzeniami lękowymi i atakami paniki, co znacznie opóźnia diagnozę. Zdarza się, że uczucie głębokiego niepokoju jest pierwszym syndromem zawału. Czytaj także: Jak odróżnić zawał serca od ataku paniki? Wyjaśnia lekarka

8. Osłabienie

9. Kołatanie serca

Chory może odczuwać szybkie, nieregularne lub nienaturalnie mocne bicie serca . Pacjenci opisują to jako wrażenie "przeskakiwania" lub "drżenia" serca. Temu objawowi bardzo często towarzyszą zawroty głowy i uczucie osłabienia. W niektórych przypadkach kołatanie serca jest jedynym objawem zawału. Nie wolno go ignorować, zwłaszcza jeśli pojawia się nagle i bez widocznej przyczyny.

10. Nudności i wymioty

Niektóre osoby w trakcie zawału odczuwają silny dyskomfort w nadbrzuszu , który bywa mylnie interpretwowany jako zatrucie. Objaw ten zazwyczaj występuje u kobiet i seniorów, ale może pojawić się również u młodych mężczyzn. Charakterystyczne jest to, że wymioty nie przynoszą ulgi, a nudnościom mogą towarzyszyć zawroty głowy. Pamiętajmy, że zawał może przebiegać nietypowo.

Podejrzenie zawału serca – co robić?

Jeżeli podejrzewamy zawał u siebie lub kogoś innego, zadzwońmy na 112 i niezwłocznie wezwijmy pomoc medyczną. Zanim nadjedzie, zachowajmy spokój i ułóżmy chorego w pozycji półsiedzącej, poluzujmy mu ubranie i zapewnijmy dostęp do świeżego powietrza, żeby ułatwić oddychanie.

Pod żadnym pozorem nie zostawiajmy takiej osoby samej . Nie próbujmy też dotrzeć do szpitala na własną rękę, ponieważ leczenie zawału zaczyna się już w karetce. To właśnie zespół ratownictwa medycznego robi EKG, podaje leki i informuje szpital o stanie pacjenta, co pozwala na szybkie przyjęcie go na oddział.

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji, jeśli poszkodowany nie jest uczulony na kwas acetylosalicylowy (aspirynę), można mu zasugerować przyjęcie dawki 300–500 mg. Najlepiej, aby lek został rozpuszczony w niewielkiej ilości wody lub rozgryziony i popity.

W przypadku zatrzymania krążenia, niezbędne jest natychmiastowe rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej , tzw. sztucznego oddychania. Polega ona na wykonywaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej, a następnie 2 oddechów ratowniczych (usta-usta). Należy kontynuować te czynności aż do przyjazdu karetki.

Źródła:

• Myocardial infarct expansion, infarct extension, and reinfarction: pathophysiologic concepts. Weisman HF, Healy B. Prog Cardiovasc Dis. 1987 Sep-Oct;30(2):73-110. doi: 10.1016/0033-0620(87)90004-1.
• Myocardial infarct expansion: recognition, significance and pathology. Weiss JL, Marino PN, Shapiro EP. Am J Cardiol. 1991 Nov 18;68(14):35D-40D. doi: 10.1016/0002-9149(91)90259-n.

Zobacz też:

Udar mózgu krwotoczny i niedokrwienny - czym się różnią? Który jest bardziej niebezpieczny?

Choroba wieńcowa a styl życia - główne zasady postępowania w chorobie wieńcowej

Choroba wieńcowa powoduje ten rodzaj bólu. Lekarz tłumaczy, jak go rozpoznać