10 ważnych faktów o depresji, które należy poznać!
Depresja jest najczęściej występującym schorzeniem psychicznym na świecie. Charakteryzuje się permanentnym pogorszeniem nastroju, zmniejszeniem energii i aktywności oraz utratą zainteresowań. Czego prawdopodobnie nie wiesz o depresji? Przedstawiamy 10 bardzo ważnych faktów, które warto poznać. Artykuł powstał na podstawie rozmowy z psychologiem, certyfikowaną psychoterapeutką poznawczo-behawioralną mgr Anną Tulczyńską.
Depresja najczęstszą przyczyną samobójstw
Depresja jest najczęstszą przyczyną samobójstw. Około 40-80% osób z depresją ma myśli samobójcze, a 15% chorych ginie śmiercią samobójczą.
„Myślenie o samobójstwie jest jednym z objawów depresji i większość chorych mówi o tym, że taka myśl się pojawia. Kiedy jednak stan jest coraz gorszy, chory już nie tylko myśli o samobójstwie, ale zaczyna je planować.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Depresja ma wiele przyczyn. Na podstawie badań stwierdzono, że może być dziedziczona. Geny odgrywają istotną rolę jako czynnik podatności człowieka na wystąpienie depresji.
„Badania nad bliźniakami pokazują, że jeśli jedno z nich choruje, jest to sygnałem, że ryzyko rozwoju choroby u drugiego jest dużo większe.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Niedobory cynku i witamy D sprzyjają rozwojowi depresji.
„Badania kliniczne pokazują, że są pewne substancje, których brak może powodować objawy takie, jak depresja. Należą do nich między innymi cynk i witamina D3. Kiedy pojawia się u nas pacjent z objawami depresji, często prosimy o wykonanie badań pod kątem ich niedoborów.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Na depresję chorują też dzieci
Depresja to nie tylko choroba dorosłych i młodzieży. Coraz częściej chorują dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
„Zazwyczaj występują objawy psychosomatyczne, m.in. zmęczenie, drażliwość, ból brzucha, bóle głowy, niechęć do wyjścia do szkoły czy do przedszkola. Często zaczyna się od kilkukrotnych wizyt u pediatry, zanim ktoś wpadnie na to, że problemem może być depresja.
Depresja u nastolatków jest bardzo często mylona z buntem młodzieńczym, przez co nierzadko młodzi ludzie nie otrzymują potrzebnej pomocy. Każda zmiana zachowania dziecka powinna zaniepokoić rodziców i nauczycieli, zwłaszcza jeśli nastolatek zaczyna wycofywać się ze swoich aktywności.
„Nastolatek z depresją często będzie bardzo drażliwy, agresywny, ostro reagujący np. na zwykłą prośbę rodzica, żeby posprzątał w pokoju. Można więc w ogóle się nie domyśleć, że nasze dziecko cierpi na depresję. Tak naprawdę jedyne, co możemy zrobić to obserwacja nastolatka z uważnością na zmiany w jego zachowaniu. Przykładowo, jeśli nasze dziecko rezygnuje ze swoich pasji i zainteresowań, zaczyna się wycofywać, opuszcza zajęcia dodatkowe, unika spotkań ze znajomymi, czy pogarsza się w nauce, warto z nim porozmawiać i zapytać, co się dzieje.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Choroba afektywna dwubiegunowa jednym z najczęściej rozpoznawanych rodzajów depresji
Istnieje wiele rodzajów depresji. Jednym z najczęściej występujących typów depresji jest choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), która charakteryzuje się nieustannym wahaniem nastroju, od stanu euforii i silnego pobudzenia do gwałtownego spadku energii i silnego uczucia smutku.
„Jest to rodzaj zaburzenia, składający się z dwóch części: fazy depresyjnej i fazy maniakalnej. Mamy objawy depresyjne, czyli stany obniżonego samopoczucia, które na zmianę przeplatają się z fazami manii, czyli podniesionego nastroju, pobudzenia, zwiększonej samooceny, poczucia, że „wszystko mogę”. Może być tak, że osoba w ciągu jednej doby ma kilka zmian nastroju i od bardzo dużego pobudzenia i dobrego samopoczucia przechodzi do bardzo silnego obniżenia nastroju. Wahania są bardzo duże, co jest dla tych osób bardzo dezorientujące i męczące.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
U pacjentów po infekcji Covid-19 obserwuje się trwające zaburzenia depresyjne i lękowe.
„Rzeczywiście badania pokazały, że u osób, które przechodziły Covid-19 objawy depresyjne występują częściej niż w grupie, która nie chorowała. Natomiast trudno powiedzieć, czy ma to związek fizjologiczny, biologiczny, czy też objawy depresji pojawiły się ze względu na przeżycie silnego stresu, podczas hospitalizacji, czy też lęku o swoich bliskich.”
Chwilowy kryzys czy depresja?
Jeśli stan obniżonego nastroju utrzymuje się powyżej 2 tygodni, możemy podejrzewać depresję.
„W kryteriach diagnostycznych czerwona lampka zapala się już powyżej dwóch tygodni utrzymywania się obniżonego nastroju, braku energii i niemożności odczuwania radości. To już jest sygnał, który może nas skłaniać do zastanowienia się, czy należy zwrócić się o pomoc.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Jeśli żałoba trwa powyżej jednego roku, może być wymagana pomoc specjalisty.
„Żałoba trwająca około roku jest uznawana w psychologii i psychiatrii za normę. Jeśli jednak się przedłuża, warto się temu przyjrzeć i skorzystać z pomocy.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
Problemy ze snem są jednym z głównych objawów depresji.
„Osoby chore na depresję albo za długo śpią i trudno im się obudzić, bo nie mają siły wstać, albo wybudzają się zbyt wcześnie. W związku z tym poczucie zmęczenia się nakręca i chory jest w jeszcze gorszej kondycji psychicznej.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska.
