10 września obchodzimy Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom. W Polsce każdego dnia 15 osób odbiera sobie życie
10 września obchodzimy Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom, który został zainicjowany w 2003 roku przez Międzynarodowe Towarzystwo Zapobiegania Samobójstwom (IASP) we współpracy ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO) i Światową Federacją Zdrowia Psychicznego (WFMH). W Polsce Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom organizuje od 2018 roku Polskie Towarzystwo Suicydologiczne w ramach kampanii społecznej „Życie warte jest rozmowy”. Celem tego dnia jest zwiększenie świadomości społecznej na temat problemu samobójstw i pomoc psychologiczna dla osób, które mają myśli samobójcze.
Samobójstwa w Polsce i na świecie - statystyki
Według danych statystycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na całym świecie ponad 700 000 ludzi rocznie popełnia samobójstwo, co 40 sekund ktoś odbiera sobie życie, a co 3 sekundy ktoś podejmuje próbę samobójczą.
W Polsce codziennie 15 osób odbiera sobie życie, a prawie 300 podejmuje próby samobójcze. W naszym kraju samobójstwa są częstszą przyczyną śmierci niż wypadki drogowe.
Najczęstsze przyczyny samobójstw
Do czynników, które prowadzą do powstawania myśli samobójczych należą między innymi: samotność, poczucie wykluczenia czy brak zrozumienia ze strony najbliższych. Główną przyczyną samobójstw jest depresja. Osoby na nią cierpiące często nie widzą sensu życia i nie otrzymują odpowiedniej pomocy. Kiedy ludzie przechodzą kryzys, zazwyczaj izolują się od świata, unikają relacji i nie szukają pomocy. Taka sytuacja pozbawia ich chęci do podejmowania działań umożliwiających przezwyciężenie kryzysu i utrzymuje błędne przekonanie, że nic nie da się już zmienić. Dlatego tak istotna jest świadomość społeczna i nawiązywanie kontaktu z osobami, które potrzebują naszego wsparcia.
„Depresja nieleczona może doprowadzić do podjęcia próby samobójczej, czasem niestety do skutecznego dokonania samobójstwa. Odsetek chorych, zwłaszcza tych z chroniczną depresją lub oporną na leczenie, którzy podejmują decyzję o tym, żeby zakończyć swoje życie, jest dosyć duży. Myślenie o samobójstwie jest jednym z objawów depresji i większość chorych mówi o tym, że taka myśl się pojawia. Kiedy jednak stan jest coraz gorszy, chory już nie tylko myśli o samobójstwie, ale zaczyna je planować. Warto więc szybko podejmować działania diagnostyczne i terapeutyczne, aby poziom objawów nie był tak nasilony.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska, psycholog, certyfikowana psychoterapeutka poznawczo-behawioralna.
Samobójstwa wśród dzieci i młodzieży to poważny problem
Problem samobójstw dotyka coraz młodszych osób. Najmłodsze z nich miało zaledwie 8 lat. Niestety wciąż panuje przekonanie, że dzieci i młodzież nie mają myśli samobójczych i nie odbierają sobie życia, co jest nieprawdą. Dzieci i młodzież zmagają się z myślami samobójczymi i odbierają sobie życie, czego nie możemy bagatelizować. Ważne jest, aby rozmawiać, pytać, nie oceniać i reagować na wszelkie sygnały. Nawet 1 % niepewności to dużo, kiedy chodzi o ludzkie życie.
U nastolatków nierzadko trudno jest rozróżnić, czy mamy do czynienia z depresją czy z naturalnym elementem dojrzewania. "Depresja nastolatków charakteryzuje się tym, że jest nieco inna niż depresja dorosłych. Nastolatek z depresją często będzie bardzo drażliwy, agresywny, ostro reagujący np. na zwykłą prośbę rodzica, żeby posprzątał w pokoju. Można więc w ogóle się nie domyśleć, że nasze dziecko cierpi na depresję. Młody człowiek, który jest smutny, zamyka się w pokoju, wybucha gniewem i ma pretensje do świata. Nie dziwi nas takie zachowanie, bo taki obraz nastolatków mamy w głowie.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska, psycholog, certyfikowana psychoterapeutka poznawczo-behawioralna.
Jeszcze większe trudności sprawia zdiagnozowanie depresji u dzieci. „U dzieci depresja jest jeszcze trudniejsza do rozpoznania. Zazwyczaj występują objawy psychosomatyczne, m.in. zmęczenie, drażliwość, ból brzucha, bóle głowy, niechęć do wyjścia do szkoły czy do przedszkola. Często zaczyna się od kilkukrotnych wizyt u pediatry, zanim ktoś wpadnie na to, że problemem może być depresja.” - powiedziała mgr Anna Tulczyńska, psycholog, certyfikowana psychoterapeutka poznawczo-behawioralna.
Bezpłatne telefony zaufania dla dzieci i dorosłych
Jeśli potrzebujesz wsparcia i zmagasz się z myślami samobójczymi, powiedz o tym swoim najbliższym. Jeżeli jesteś sam z tym problemem, możesz zadzwonić o każdej porze na bezpłatny telefon zaufania: 116 123 (dorośli) lub 116 111 (dzieci i młodzież). Aby zadzwonić na telefon zaufania dla dzieci i młodzieży nie jest potrzebna zgoda dorosłych. Jeśli czujesz, że stanowisz zagrożenie dla samego siebie lub wiesz, że ktoś z Twoich bliskich planuje popełnić samobójstwo nie zwlekaj i zadzwoń pod numer alarmowy 112.
