Anuria (bezmocz) – przyczyny i leczenie

Czym jest anuria?

Anuria, inaczej bezmocz, jest definiowana jako oddawanie mniej niż 100 ml moczu na dobę (zdrowy dorosły powinien oddawać od 600 do 2500 ml moczu w ciągu doby). Sama w sobie nie stanowi choroby, lecz jest jej objawem. Bezmocz, gdy wystąpi, zazwyczaj świadczy o poważnym procesie chorobowym, który należy jak najszybciej zdiagnozować.

Przyczyny bezmoczu

Jak wspomniano wyżej, anuria jest poważnym objawem, mogącym mieć rozmaite podłoże. Bezmocz jest często powodowany niewydolnością nerek. Może też wystąpić z powodu poważnej niedrożności, powodowanej kamieniami nerkowymi lub guzami. Znaczącą przeszkodą w oddawaniu moczu może być przerost prostaty lub jej nowotwór. Anuria może być symptomem schyłkowej fazy choroby nerek. W przypadku chorych na cukrzycę, bezmocz może być objawem poważnej nefropatii (uszkodzenia nerek), w której dochodzi do skrajnej niewydolności nerek.

Ostry bezmocz, czyli nagły spadek produkcji moczu zazwyczaj oznacza niedrożność nerek lub ich ostrą niewydolność. Ostra niewydolność nerek może być spowodowana czynnikami niezwiązanymi z nerkami, jak niewydolność serca, zatrucie rtęcią, infekcja i inne stany, które powodują, że nerki są pozbawione przepływu krwi.

Leczenie anurii

Leczenie anurii zależne jest od choroby, leżącej u jej podłoża. Najłatwiej wyleczalną przyczyną jest niedrożność nerek, którą często obchodzi się poprzez wprowadzenie cewnika do pęcherza moczowego. Jeżeli przyczyną niedrożności są kamienie, guzy bądź przerośnięta prostata, możliwe jest ich usunięcie. W przypadku pojawienia się kamieni moczowych ważne jest dostosowanie diety pacjenta tak, by zmniejszyć ryzyko ich ponownego powstawania.

Jeśli bezmocz jest powodowany nefropatiami cukrzycowymi bądź nadciśnieniowymi, niezbędne jest stosowanie się do długotrwałych zaleceń lekarskich. W przypadku cukrzycy kluczowe jest uregulowanie poziomu cukru we krwi i monitorowanie postępów (w tym wypadku stosuje się badanie hemoglobiny glikowanej HbA1C).

W ostrej anurii w pierwszej kolejności niezbędne jest usunięcie jej przyczyny, np. toksyn lub pasożytów. Dalsze leczenie jest dobierane w zależności od możliwych konsekwencji zatrucia lub zarażenia.

W przypadku leczenia anurii spowodowanej przewlekłą chorobą nerek chorzy powinni bezwzględnie unikać leków mogących doprowadzić do dalszego uszkodzenia tego narządu. Istotne jest zmniejszenie podaży białka do mniej niż 20g na dobę. Żeby nie narażać nerek na dalsze uszkodzenia, warto zaszczepić się przeciwko grypie, pneumokokom i WZW typu B. Przy przewlekłej chorobie nerek, lekarz może rozważyć wprowadzenie leczenia nerkozastępczego – hemodializę, dializę otrzewnową lub przeszczep nerki.

Jak postępować w przypadku pojawienia się anurii?

Anuria jest bardzo niepokojącym objawem, dlatego w przypadku jej wystąpienia należy bezwzględnie udać się do lekarza. Śmiertelność z powodu anurii przy ostrym uszkodzeniu nerek może wynosić aż 50% - jest to spowodowane ustaniem funkcji detoksykacyjnej, jaką pełnią nerki. Może dojść do zaburzeń jonowych groźnych dla organizmu.

W przypadku zauważenia u siebie bezmoczu, należy udać się do specjalisty. Lekarz zaleci wtedy wykonanie badań moczu i krwi – ważne będzie zbadanie poziomu mocznika i kreatyniny, jonogramu oraz GFR, czyli współczynnika przesączania kłębuszkowego. Wszystkie te wskaźniki pomogą ustalić, czy praca nerek jest zaburzona, a jeśli tak, to w jakim stopniu. Pomocne może okazać się wykonanie USG jamy brzusznej.

Tak jak wcześniej wspomniano, w wypadku bezmoczu funkcja detoksykacyjna nerek jest upośledzona, dlatego osoby dotknięte tą przypadłością wymagają hospitalizacji.