Choroba Parkinsona – objawy, diagnostyka, leczenie
Choroba Parkinsona – czym jest?
Choroba Parkinsona należy do chorób neurodegeneracyjnych, czyli takich, w których dochodzi do uszkodzenia neuronów w mózgu. Utrata komórek nerwowych następuje m.in. w wyniku odkładania się w mózgu patologicznego białka o nazwie α-synukleina oraz przez obecność ciała Lewy’ego (specyficznych wtrętów śródplazmatycznych). Dawniej za główną przyczynę pojawienia się tej choroby uznawano uszkodzenie istoty czarnej śródmózgowia oraz znajdujących się tam komórek dopaminergicznych. Jednak już w tym momencie wiadomo, że uszkodzenie komórek nerwowych ma o wiele szerszych zasięg i dotyczy wielu różnych neuronów. Ze względu na to, że choroba ta nie wiąże się jedynie z uszkodzeniem układu dopaminergicznego, ale również serotoninergicznego czy cholinergicznego, dochodzi nie tylko do zaburzeń nastroju, ale również zaburzeń poznawczych.
Choroba Parkinsona – objawy
Najbardziej typowymi objawami choroby Parkinsona są: spowolnienie ruchowe, drżenie spoczynkowe, sztywność mięśniowa oraz zaburzenie stabilności postawy. Towarzyszą im: mikrografia, czyli zmiana charakteru pisma oraz hipomimia czyli uboga mimika twarzy. Pozostałymi objawami są:
obniżenie nastroju (depresja),
spowolnienie myślenia, zaburzenia pamięci oraz orientacji w przestrzeni,
spadki ciśnienia tętniczego,
zaparcia,
zaburzenia snu,
silne pocenie się.
Jak wynika z badań neuropatologicznych, przedkliniczny okres choroby Parkinsona może zaczynać się kilka lat wcześniej niż pojawienie się pierwszych typowych dla tego schorzenia objawów. Jako pierwsze zauważalne są zaburzenia węchu, następnie dochodzą. zaburzenia perystaltyki jelit (zaparcia), pojawiają się też: niepokój ruchowy oraz agresja w czasie snu, spadek nastroju. Symptomy te mogą nie kojarzyć się z chorobą Parkinsona, ale mogą być wskazówką, że coś w organizmie odbywa się nie tak jak powinno.
Choroba Parkinsona – diagnostyka
Diagnostyka choroby Parkinsona ma na celu wykluczenie innych chorób, które mogą dawać podobne objawy. Są to m.in. guzy, wodogłowie, chorobę Willsona. W tym celu wykonuje się np. badanie neuroobrazujące – PET, SPECT; badanie laboratoryjne w kierunku nadczynności tarczycy (jeśli występuje drżenie), badanie węchu, badanie neuropsychologiczne, które wyklucza pacjentów jedynie z depresją, u których również występuje spowolnienie ruchów.
Choroba Parkinsona – leczenie
Leczenie choroby Parkinsona zależy w głównej mierze od wieku i stopnia zaawansowania schorzenia. Jeśli udaje się ją wykryć we wczesny stadium (choć i wtedy uszkodzonych jest około 50% neuronów), podaje się lewodopę (prekursor dopaminy), aby przywrócić funkcjonowanie pętli podkorowo-korowo mózgowia. Początkowy czas leczenia jest nazywany „miesiącem miodowym”, bo pacjent po włączeniu leków czuje się dobrze i może funkcjonować w miarę normalnie. Jednak postępującej neurodegradacji nie da się zatrzymać i objawy choroby narastają w miarę upływu czasu.
Lekami stosowanymi w chorobie Parkinsona, oprócz wspomnianej lewodopy, są również antagoniści receptora dopaminowego (DA), antagoniści receptora N-metylo-D-asparaginowego, jak również leki antycholinergiczne.