Zadbaj o wzrok, zanim będzie za późno. 9 października obchodzimy Światowy Dzień Wzroku
Każdego dnia nasze oczy wykonują ciężką pracę – wpatrują się w ekrany, reagują na światło, emocje i stres. Mimo to często zapominamy, że wzrok nie regeneruje się sam i że z wiekiem jego jakość nieuchronnie się pogarsza. Światowy Dzień Wzroku, przypadający w tym roku 9 października, to doskonała okazja, by zatrzymać się na chwilę i pomyśleć o profilaktyce. Bo oczy mamy tylko jedne.
• Wady wzroku dotyczą już ponad 70 proc. Polaków
• Co drugi uczeń ma zdiagnozowaną krótkowzroczność
• Choroby takie jak zaćma czy jaskra rozwijają się latami – często bezobjawowo
• Tylko 32 proc. Polaków było u okulisty lub optometrysty w ostatnim roku
• Dbanie o oczy to także dieta, odpoczynek i odpowiednie oświetlenie pracy
Dlaczego wzrok się pogarsza
Wzrok to jeden z najcenniejszych zmysłów, a jednocześnie jeden z najbardziej obciążanych. Średnio spędzamy przed ekranem od sześciu do dziewięciu godzin dziennie, co prowadzi do tzw. cyfrowego zmęczenia oczu – objawiającego się suchością, bólem głowy, zamglonym widzeniem czy nadwrażliwością na światło. Wady wzroku stają się powszechne również wśród najmłodszych – coraz więcej dzieci cierpi na krótkowzroczność, która rozwija się m.in. z powodu braku światła dziennego i długiego korzystania z urządzeń elektronicznych.
Z kolei u osób starszych częściej pojawiają się choroby oczu związane z wiekiem, takie jak zaćma, jaskra czy zwyrodnienie plamki żółtej (AMD).
„Choroby oczu rozwijają się powoli i często bezobjawowo. Dlatego nawet osoby bez dolegliwości powinny regularnie kontrolować wzrok” – przypomina Międzynarodowa Agencja do Zapobiegania Ślepocie (IAPB), organizator Światowego Dnia Wzroku.
Przeczytaj też: Kiedy laserowa korekcja wzroku jest niemożliwa? Wyjaśnia okulista
Najczęstsze choroby i wady oczu
Do najczęstszych wad wzroku należą:
- krótkowzroczność,
- dalekowzroczność,
- astygmatyzm,
- starczowzroczność.
Wszystkie te zaburzenia mają wspólną cechę – w ich przebiegu promienie światła nie ogniskują się prawidłowo na siatkówce, przez co obraz staje się rozmazany. W takich przypadkach niezbędna jest korekcja – okulary lub soczewki, które pozwalają skupić obraz w odpowiednim punkcie.
W przypadku chorób oczu sytuacja bywa poważniejsza. Zaćma powoduje zmętnienie soczewki i jest główną przyczyną ślepoty na świecie, a w Polsce cierpi na nią ok. 800 tys. osób. Jaskra stopniowo uszkadza nerw wzrokowy i przez lata może nie dawać żadnych objawów. Coraz częstszy jest też zespół suchego oka, dotykający osoby pracujące przy komputerze i w klimatyzowanych pomieszczeniach.
Mimo rosnącej świadomości zdrowotnej, profilaktyka wciąż kuleje. Z Wielkiego Badania Wzroku Vision Express (2023) wynika, że zaledwie 32 proc. Polaków odwiedziło okulistę lub optometrystę w ciągu ostatniego roku. To oznacza, że większość społeczeństwa może nie wiedzieć o rozwijającej się wadzie lub chorobie.
Przeczytaj też: Uwaga na słońce! Jeden moment nieuwagi i możesz już nigdy nie przeczytać książki
Jak dbać o oczy na co dzień
Profilaktyka wzroku nie wymaga wiele – wystarczy kilka codziennych nawyków, które mają ogromny wpływ na kondycję oczu.
- Badaj wzrok co dwa lata, a dzieci – jeszcze częściej.
- Rób przerwy od ekranu zgodnie z zasadą 20-20-20: co 20 minut spójrz przez 20 sekund na obiekt oddalony o 6 metrów.
- Mrugaj częściej – naturalne nawilżanie oczu chroni przed suchością.
- Chroń oczy przed słońcem – okulary z filtrem UV zapobiegają uszkodzeniom soczewki i siatkówki.
- Jedz dla oczu – luteina, witamina A, cynk, selen i kwasy omega-3 wspierają kondycję siatkówki.
- Zadbaj o światło – zbyt słabe lub zbyt jaskrawe oświetlenie obciąża wzrok.
Tegoroczne hasło kampanii IAPB „Love Your Eyes” – Kochaj swoje oczy przypomina, że troska o wzrok to nie luksus, lecz codzienna konieczność. Zdrowe oczy to nie tylko dobra jakość widzenia, lecz także komfort, samodzielność i pewność w każdym wieku.
Źródła: IAPB, WHO, Polskie Towarzystwo Okulistyczne, NFZ,
