Co siódmy pracownik w Polsce doświadcza mobbingu

Zastraszanie, poniżanie, dręczenie psychiczne

Mobbing to uporczywe i długotrwałe nękanie, szykanowanie czy przemoc psychiczna w miejscu pracy. Najczęściej ma charakter hierarchiczny – przełożony nadużywa swojej pozycji wobec podwładnego – choć badania pokazują, że sprawcami mogą być również współpracownicy.

Najczęstsze formy mobbingu to:

• publiczne krytykowanie i ośmieszanie,
• ignorowanie pracownika, izolacja społeczna,
• powierzanie zadań poniżej kompetencji lub niemożliwych do wykonania,
• rozpowszechnianie plotek i pomówień.

Kluczowe jest to, że działania są długotrwałe i systematyczne. Jak podkreślają eksperci, odróżnia to mobbing od jednorazowego konfliktu czy trudnej rozmowy z przełożonym.

Skala problemu jest olbrzymia – statystyki dotyczące mobbingu w Polsce

Z raportu Stowarzyszenia Koalicja Bezpieczni w Pracy wynika, że co siódmy pracownik w Polsce przyznaje, iż w swojej karierze doświadczył mobbingu. Kobiety częściej zgłaszają, że były mobbingowane, ale to mężczyźni częściej deklarują, że wiedzą, jak się bronić.

• 15 proc. pracowników twierdzi, że doświadczyło mobbingu, a co piąty był jego świadkiem.
• 31 proc. pracowników nie potrafi poprawnie zdefiniować, czym jest mobbing, choć większość menedżerów posiada tę wiedzę.
• 39 proc. pracowników nie wie, czy w ich firmie istnieją procedury chroniące przed mobbingiem.
• Tylko 29 proc. zatrudnionych dostrzega, że firma podejmuje działania przeciwko mobbingowi, stresowi czy dyskryminacji.

Co ważne, dane różnią się w zależności od przyjętej metodologii; inne badania (np. UCE Research, Antal, Pracuj.pl) wskazują, że odsetek osób doświadczających zachowań o charakterze mobbingowym może sięgać nawet 40 proc.

Jak mobbing wpływa na życie ofiary?

Długotrwałe nękanie w pracy prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych. Ofiary zgłaszają:

• zaburzenia lękowe, depresję, spadek samooceny,
• chroniczny stres, problemy ze snem, trudności z koncentracją,
• objawy psychosomatyczne: bóle głowy, brzucha, nadciśnienie, choroby serca, osłabienie odporności.

Eksperci podkreślają, że konsekwencje emocjonalne i zdrowotne szczególnie mocno podkreślają pracownicy, podczas gdy kadra kierownicza zwraca większą uwagę na presję i wyzysk. To pokazuje, jak różnie interpretowane jest to samo zjawisko.

Wolimy odejść z pracy niż walczyć o swoje prawa

Choć większość badanych deklaruje, że w razie potrzeby wiedziałaby, jak się zachować, praktyka pokazuje coś innego. Wielu pracowników rezygnuje z walki – bo obawiają się konsekwencji, braku wsparcia lub nie wiedzą, jakie procedury obowiązują w firmie.

Najnowsze raporty pokazują, że niemal połowa ofiar mobbingu rozważa lub podejmuje decyzję o zmianie pracy. To dowód, że problem nie tylko wpływa na zdrowie jednostek, ale też osłabia organizacje, które tracą doświadczonych pracowników i zaufanie zespołów.

Mobbing to nie incydentalne sprzeczki, lecz poważny problem, który niszczy zdrowie i kariery. Choć coraz więcej mówi się o jego skutkach, wciąż zbyt wiele osób pozostaje bez realnej ochrony. Potrzebne są jasne procedury, edukacja pracowników i menedżerów oraz kultura szacunku, która zapobiegnie nadużyciom.

Materiał ma charakter wyłącznie informacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. W przypadku problemów zdrowotnych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

 

Źródła:

Antal & Dobra Fundacja. (2024). Mobbing w środowisku pracy: Raport 2024.
Koalicja Bezpieczni w Pracy. (2023). Raport: Postrzeganie mobbingu przez pracowników i kadrę zarządzającą. Medonet, „Co siódmy pracownik doświadcza mobbingu. Wielu woli odejść z pracy niż walczyć o swój komfort”.
UCE Research & ePsycholodzy.pl. (2023). Raport o mobbingu w miejscu pracy.
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB). (2023). Mobbing a zdrowie pracowników.