Gigantyzm – rodzaje, przyczyny i możliwe leczenie.

Czym jest gigantyzm?

Gigantyzm, jak już zostało powiedziane, występuje w wyniku zaburzonego działania przedniego płata przysadki. Nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu nie powoduje jednak jedynie zbyt wielu centymetrów wzrostu, ale również nadmierne rozbudowanie całego szkieletu kostnego. Osoby cierpiące na gigantyzm są też często otyłe, co naraża je na dodatkowe nieprzyjemności i problemy z samoakceptacją. Dzieci chorujące na gigantyzm częściej odczuwają problemy z zaburzeniami nastroju, wywołane przede wszystkim poczuciem odstawania od grupy, niż inni ich rówieśnicy.

Gigantyzm rozwija się w wieku młodocianym, zanim zakończy się proces zrastania się nasad kości i skostnienie chrząstek wzrostowych. Jeżeli nadmierne rośnięcie nie zakończy się po standardowym okresie „dorastania”, zwykle zaczyna się mówić o akromegalii.

Mimo diagnozowania większości przypadków wśród dzieci, gigantyzm zdarza się również u dorosłych, jednak wówczas nie dochodzi do zwiększenia wzrostu - jest to niemożliwe ze względu na zrośnięte nasady kości etc. - ale do powiększenia narządów wewnętrznych.

Rodzaje gigantyzmu

Wyróżnia się przede wszystkim dwa podstawowe rodzaje gigantyzmu. Poniżej wyjaśniamy, czym charakteryzuje się każdy z nich.

1.      Gigantyzm przysadkowy powoduje głównie nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu. Pierwszymi objawami tego typu gigantyzmu są zaburzenia w widzeniu bocznym, spowodowane przez gruczolaka, który naciska na nerw wzrokowy. Aby rozpoznać gigantyzm przysadkowy stosuje się oznaczenie wydzielania hormonów wzrostu, rezonans magnetyczny oraz badania poziomi IGF-I we krwi.

2.      Gigantyzm eunuchoidalny powoduje brak wydzielania hormonów płciowych i częściej dotyczy dziewczynek. Wynika przede wszystkim ze zbyt późnego zatrzymania wzrostu poprzez kostnienie chrząstek nasadowych. To z kolei wynika z braku oddziaływania ze strony estrogenów, które wpływają na mineralizację chrząstek. Brak estrogenu dodatkowo opóźnia dojrzewanie płciowe. W procesie diagnostycznym przede wszystkim po wykonaniu tomografii komputerowej, która pomaga ustalić dokładną lokalizację guzka (miejsce gdzie uciska przysadkę), wykonuje się również badania na określenie wysokości stężenia estrogenu we krwi.

U chłopców gigantyzm eunuchoidalny ma miejsce w wyniku niedoczynności hormonalnej jąder.

U osób dorosłych występuje przede wszystkim między 40. a 45. rokiem życia. Jego przyczyną są również anomalia w działaniu narządów takich jak tarczyca, jajniki, jadra czy przysadka mózgowa. Objawy typowe to zaostrzenie rysów twarzy, opóźnione pokwitanie i nieregularna miesiączka.

Inne przyczyny gigantyzmu

Podstawową przyczyną gigantyzmu, niezależnie od wieku, jest niegroźny (niezłośliwy) guz przysadki. Istnieją jednak inne możliwe przyczyny, a wśród nich wymienia się między innymi:

·        syndrom McCune-Albright,

·        zespół Carney’a,

·        nerwiakowłókniowatość,

·        mnoga gruczolakowatość typu 1,

·        wady genetyczne (zespół Marfana).

Inne objawy gigantyzmu u dzieci i dorosłych

Wśród objawów gigantyzmu charakterystycznych w przebiegu choroby zarówno u dzieci jak i dorosłych wymienia się między innymi:

·        ból głowy,

·        zaburzenia widzenia (podwójne widzenie, brak widzenia bocznego),

·        opóźnione pokwitanie,

·        zaburzenia miesiączkowania (nieregularne miesiączki),

·        nadmierne pocenie się,

·        wystająca i wyraźnie zarysowana szczęka,

·        ogólne osłabienie,

·        zgrubienie palców u stóp,

·        duże dłonie,

·        zgrubienie rysów,

·        wydzielanie się mleka z piersi.