Glukagon – rola w organizmie, normy, przyczyny niewłaściwego stężenia
Czym jest glukagon?
Glukagon jest produkowanym przez wyspową część trzustki hormonem, który należy do podstawowych regulatorów przemian węglowodanowych w organizmie. Jego główne zadanie polega na stymulowaniu wzrostu stężenia glukozy we krwi w stanie głodu, np. podczas długiej przerwy między posiłkami lub przy wysiłku fizycznym. Ma to kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania mózgu - glukoza stanowi jego jedyny pokarm, a jako że organ ten nie jest w stanie jej magazynować, musi być dostarczana na bieżąco. Glukagon bierze również udział w procesach rozpadu tłuszczu na kwasy tłuszczowe w wątrobie, stymuluje wydzielanie substancji związanych z reakcją organizmu na stres, a także pośrednio wpływa na hamowanie produkcji soku żołądkowego i osłabia perystaltykę żołądka, jelit oraz dwunastnicy.
Glukagon – jakie są normy?
Poziom glukagonu we krwi u zdrowej osoby powinien wynosić mniej niż 150 ng/l (nanogramów na litr). Za wartość pożądaną uznaje się 50-100 ng/l. Każde odchylenie od tych wartości wymaga pilnej konsultacji lekarskiej, ponieważ świadczy o zachwianiu równowagi organizmu.
Co może oznaczać podwyższony poziom glukagonu?
Podwyższony poziom glukagonu jest stanem naturalnym tylko wtedy, jeżeli pojawia się po intensywnej aktywności fizycznej lub po dłuższym czasie od spożycia ostatniego posiłku.W każdym innym wypadku zbyt wysokie stężenie tego hormonu wymaga konsultacji lekarskiej.Najczęściej podwyższony poziom glukagonu we krwi towarzyszy dolegliwościom takim jak cukrzyca, choroba Cushinga, marskość wątroby, zapalenie trzustki, niewydolność nerek, niewydolność serca, posocznica, akromegalia oraz nowotwory wątroby, trzustki lub dwunastnicy (niektóre guzy tych narządów mają zdolność produkcji glukagonu). Ponadto może pojawić się również na skutek długotrwałego stresu oraz stosowania diety wysokobiałkowej.
Co może oznaczać obniżony poziom glukagonu?
Obniżony poziom glukagonu występuje rzadko. W większości przypadków dotyczy osób chorych na cukrzycę, które przyjęły zbyt dużą dawkę insuliny lub nowo narodzonych dzieci matek chorych na cukrzycę. Zdarza się również, że stężenie glukagonu spada na skutek nadmiernej obecności kwasów tłuszczowych, ciał ketonowych oraz mocznika we krwi, a także przy wysokim poziomie sekretyny lub somatostatyny.