Wyszukaj w serwisie
choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne zdrowie psychiczne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Zdrowie > Jaka jest Twoja świadomość o wirusie HPV? 10 istotnych faktów, które powinien znać każdy!
Joanna Kamińska
Joanna Kamińska 26.06.2023 12:12

Jaka jest Twoja świadomość o wirusie HPV? 10 istotnych faktów, które powinien znać każdy!

wirus hpv
canva.com

Zakażenie HPV, czyli wirusem brodawczaka ludzkiego należy do najczęstszych infekcji wirusowych przenoszonych drogą płciową. Nie jest to jednak jedyna droga zakażenia. Szacuje się, że większość osób aktywnych seksualnie w ciągu swojego życia zostanie zakażonych HPV. Przedstawiamy 10 faktów na temat wirusa brodawczaka ludzkiego, uzyskanych na podstawie rozmowy ze specjalistą  dermatologiem - wenerologiem dr n. med. Eweliną Biało-Wójcicką. 

Większość z nas będzie mieć kontakt z wirusem HPV

Według statystyk 8 na 10 osób w ciągu swojego życia będzie mieć do czynienia z wirusem HPV, co stanowi około 80% populacji. 

Podaje się, że w ciągu życia, liczba osób, które możemy spotkać i zarażą się HPV wynosi około 80%. Statystycznie 8 na 10 osób będzie miało styczność z wirusem, jest to niezmiernie duża liczba, mimo że wbrew pozorom nie mówi się o tym szeroko.” - powiedziała - powiedziała dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka.

Do tej pory odkryto aż kilkaset podtypów wirusa HPV. Wyodrębniamy typy onkogenne HPV, czyli wywołujące objawy nowotworowe oraz mniej groźne nieonkogenne, które nie powodują rozwoju nowotworów. Powszechnie występujące w populacji kurzajki są spowodowane zakażeniem nieonkogennymi typami wirusa HPV. 

Występuje w tej chwili kilkaset podtypów HPV, niektórzy twierdzą, że około 150 lub 200, więc to bardzo duża grupa wirusów, które powodują różnego rodzaju objawy chorobowe. Ograniczając się do okolic intymnych, będziemy mówić o wirusach onkogennych i nieonkogennych, jednak warto pamiętać, że wirus HPV to również zwykłe brodawki, kurzajki, które spotykamy często na przykład u małych dzieci, chodzących na basen, uprawiających różnego rodzaju sporty.” - powiedziała dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka.

Kiła wrodzona u dzieci - jakie daje objawy i jak ją leczyć? Pierwsze objawy HIV mogą przypominać zwykłą grypę. Lekarz tłumaczy, jak wcześnie rozpoznać wirusa

Drogi zakażenia wirusem HPV: kontakty seksualne i nie tylko

Do zakażenia wirusem HPV może dojść podczas kontaktów seksualnych, ale także poprzez dotyk dłoni zakażonej osoby czy przez wspólne korzystanie z przyborów do higieny osobistej. 

Wirus HPV jest przenoszony nie tylko drogą płciową, może być przekazywany także przez dłonie czy pielęgnację (np. ręczniki). Za pomocą bezpośredniego kontaktu występuje jednak więcej zarażeń niż w przypadku drogi pośredniej, czyli przez materiały lub części ciała.” - powiedziała dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka.

Podczas intensywnego pocałunku, w którym stykają się błony śluzowe partnerów istnieje ryzyko zakażenia wirusem HPV. 

Mówiąc o pocałunkach intensywnych, gdzie błony śluzowe partnerów stykają się, powodują największe ryzyko zakażenia, ponieważ błony śluzowe są w bliskim kontakcie.  Kontakt błon śluzowych, z obecnością śliny, jest źródłem zakażenia, jeżeli dana osoba ma objawy zakażenia HPV i ma miejsce intensywny pocałunek. Występuje wtedy duże ryzyko.” - powiedziała dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka.

Stosowanie prezerwatywy zmniejsza ryzyko zakażenia HPV, jednak nie daje pełnej 100% ochrony. 

Prezerwatywa zmniejsza ryzyko zakażenia, ale nie jest stuprocentową ochroną przed wirusem HPV. Jest to drobna cząsteczka, łatwo występująca poza miejscem objęcia prezerwatywą. Poprzez przenoszenie, zdejmowanie i nakładanie prezerwatywy, a następne dotykanie okolic intymnych może wystąpić zakażenie.” - powiedziała dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka.

Projekt bez nazwy (56).png

Wirus HPV jest głównym winowajcą raka szyjki macicy

Onkogenne typy wirusa HPV są odpowiedzialne za rozwój aż 80% przypadków raka szyjki macicy. U mężczyzn HPV może powodować nowotwory odbytu i prącia. 

Warto się szczepić, ponieważ występują typy onkogenne wirusa HPV. Kobiety mają ryzyko raka szyjki macicy, ale również u mężczyzn zakażenia będą wywoływały objawy chorobowe i nowotwory. Występowanie nowotworu okolicy odbytu, prącia czy w obrębie okolic intymnych nie jest częste, jednak jeżeli mężczyzna jest zaszczepiony wytwarza przeciwciała.” - powiedziała dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka.

Na rynku są dostępne szczepionki przeciw HPV. Najwięcej korzyści daje zaszczepienie się w młodym wieku, przed rozpoczęciem współżycia. W Polsce od 1 czerwca tego roku, dzieci w wieku 12 i 13 lat mają dostęp do powszechnych, dobrowolnych i darmowych szczepień przeciw HPV. 

Jeżeli dana osoba nie rozpoczęła współżycia, nie występuje zakażenie, nie ma wytworzonych przeciwciał, jest to idealny moment, żeby się zaszczepić. W przedziale 9-25 lat szczepienia mają największe korzyści. Nie jest powiedziane, że osoby po 25. roku życia nie mogą się zaszczepić, to tylko zalecenia.” - powiedziała dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka.

Wirus HPV jest aktywny miejscowo i namnaża się w obrębie skóry oraz błony śluzowej. Z tego względu leczenie HPV polega na działaniu miejscowym, a nie stosuje się farmakoterapii doustnej. Metody wykorzystywane w leczeniu HPV to między innymi: krioterapia, łyżeczkowanie i laseroterapia. 

Możemy całkowicie pozbyć się wirusa, jeżeli będziemy postępować we właściwy sposób i będą to niewielkie, zlokalizowane zmiany. Metody usuwania wirusa są mechaniczne i farmakologiczne. Krioterapia jest najbardziej powszechna i częściej stosowana, z mniejszym ryzykiem rozsiewania, ponieważ usuwamy wszystkie zakażone komórki.  Nie istnieją leki doustne, które wyeliminują wirusa z organizmu. Wirus HPV rozmnaża się w obrębie naskórka, nabłonka, czyli błony śluzowej, w tym miejscu staje się aktywny miejscowo.” - powiedziała dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka.

Cytologia wykrywa komórki nowotworowe, ale nie wykrywa wirusa HPV

Cytologia wykonywana jest w celu wykrywania komórek nowotworowych w obrębie szyjki macicy, jednak nie daje możliwości sprawdzenia obecności wirusa HPV. Z tego względu, kobietom oprócz cytologii zaleca się wykonywanie u ginekologa dodatkowego badania w kierunku HPV. 

Cytologia jest badaniem, które głównie wykonujemy w celu sprawdzenia, czy nie ma komórek patologicznych w obrębie szyjki macicy, okolicach intymnych, czyli komórek dysplastycznych, które nieprawidłowo funkcjonują, rozmnażają się. Nie daje nam pełnej odpowiedzi, czy są to komórki zakażone wirusem HPV i jakim typem. Warto dodatkowo wykonać badanie w kierunku HPV. Jest proste, łatwe i praktycznie pobiera się tak jak cytologię.” - powiedziała dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka.

Wirusa HPV nie da się wykryć w badaniu krwi, a diagnostyka polega na pobraniu wymazu. 

Nie ma badań krwi, które pozwoliłyby wykryć HPV. Istnieje jednak inne badanie, które możemy wykonać nawet samodzielnie w domu, odsyłając pobraną próbkę. Diagnostyka u lekarza polega na pobraniu wymazu, zarówno u kobiet jak i mężczyzn. W przypadku występowania objawów, pobiera się materiał miękką szczoteczką, więc metoda nie jest inwazyjna i nieprzyjemna.” - powiedziała dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka.

Wirus brodawczaka ludzkiego HPV - drogi zakażenia, objawy, szczepionka, leczenie. Ekspert tłumaczy
wywiad - HPV
HPV to inaczej wirus brodawczaka ludzkiego, do zakażenia dochodzi głównie w trakcie stosunków płciowych. Wiele typów wirusa jest onkogennych, co może prowadzić do raka szyjki macicy, ale też między innymi gardła, krtani, prącia i odbytu. W większości przypadków zakażenie nie daje żadnych objawów, co zwiększa ryzyko nieświadomego przekazywania wirusa. Jak dochodzi do zakażenia HPV? Jak rozpoznać HPV? Jak wygląda leczenie? Czy warto się zaszczepić przeciw HPV? Na te i inne pytania odpowiada dermatolog-wenerolog dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka.
Czytaj dalej
Kiła - diagnoza, objawy, leczenie. Ekspert tłumaczy
kiła
kiła
Kiła jest infekcją bakteryjną, przenoszoną drogą płciową. Jej objawy są niespecyficzne i często pacjenci przez długi czas nie są świadomi o istnieniu choroby. Jak rozpoznać kiłę? Jakie są pierwsze objawy? Jak wygląda wysypka skórna kiły? Czy można zarazić się kiłą przez pocałunek? Czy prezerwatywa chroni przed zakażeniem? Czy kiła jest uleczalna? Na te i inne pytania odpowiada dermatolog-wenerolog dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka. Co to jest kiła? Kiła jest in0fekcją bakteryjną, przenoszoną drogą płciową poprzez błony śluzowe i uszkodzoną skórę. Często pacjenci kojarzą błony śluzowe jako okolicę intymną. Warto podkreślić, że błony śluzowe to także jama ustna, okolice policzków i język. Czy można zarazić się kiłą przez pocałunek? Pocałunek usta – usta nie powinien stanowić zagrożenia, chyba że dana osoba ma objaw pierwotny na wardze, a druga ma uszkodzoną błonę śluzową w okolicy warg. Prawdopodobieństwo zakażenia się kiłą przez pocałunek jest niewielkie i nie zdarza się to często. Jakie są objawy kiły pierwotnej? Objawy kiły są niespecyficzne i bardzo często są przeoczone przez pacjentów. Objawem pierwotnym jest zmiana owalna, naciekowa, twarda, lśniąca. W dotyku porównuje się ją do chrząstki. Może mieć też charakter mnogi, wrzodziejący, czy pęcherzykowy. Wielkość i lokalizacja zmiany bywają różne. Charakteryzuje się tym, że jest bezbolesna i nie sprawia dyskomfortu. Nie towarzyszą jej dolegliwości ogólne, takie jak gorączka, osłabienie czy dreszcze. Brak jest typowych objawów, występujących podczas infekcji intymnych, takich jak wyciek z cewki moczowej, ropna wydzielina, pieczenie, czy szczypanie w okolicach intymnych. Kiedy pojawiają się pierwsze objawy kiły? Podaje się, że objaw pierwotny występuje po około 2 - 4 tygodniach po zakażeniu. Niezależnie od tego czy jest leczony, czy nie, ustępuje w podobnym czasie (2 - 4 tygodnie). Może więc zostać przez pacjenta zupełnie zignorowana. Jeśli pojawi się w obrębie jamy ustnej, może być traktowana jako afta, czy inna zmiana niekoniecznie zakaźna. Jakie mogą być konsekwencje kiły? Musimy wiedzieć, że nieleczona kiła występuje w organizmie, może powodować objawy, które nie będą z nią powiązane m. in. choroby układu nerwowego, czy układu sercowo – naczyniowego. Pacjenci nierzadko mają zaburzenia czucia, a nawet urojenia i omamy. Późne objawy choroby mogą być nieodwracalne. Jeśli wiemy, że jesteśmy zakażeni należy poinformować parterów płciowych. Nie dotyczy to jedynie kiły, ale również wszystkich chorób przenoszonych drogą płciową. Czym charakteryzuje się kiła drugiego i trzeciego rzędu? Istnieją dwa stowarzyszenia, które zajmują się badaniem chorób przenoszonych drogą płciową oraz określeniem czasu trwania poszczególnych objawów; CDC (amerykańska) i IUSTI (europejska). W celu usystematyzowania opisywanego przebiegu kiły podzielono ją według czasu trwania i objawów. Wyróżniono kiłę wczesną (do pierwszego roku trwania) i późną (po pierwszym roku). Kiła wczesna została podzielona na kiłę utajoną, pierwszego okresu i drugiego okresu. Z kiły drugiego okresu wyodrębniono jeszcze kiłę wczesną i nawrotową. Każdej z tych nazw towarzyszą inne objawy chorobowe i okres trwania. Kiła trzeciorzędowa to kiła późna, czyli po pierwszym roku trwania zakażenia. Czym charakteryzuje się kiła wrodzona? Kiła wrodzona charakteryzuje się tym, że jest przeniesiona z matki na dziecko w czasie ciąży. Największą zakaźność mamy wtedy, kiedy do zakażenia dochodzi w II trymestrze ciąży i kobieta ma kiłę wczesną. Więcej mamy objawów wrodzonych, może też dojść do obumarcia płodu i poronienia. W okresie organogenezy mogą pojawić się inne objawy, charakterystycznych dla kiły. Jakie są objawy kiły u dziecka? Podczas badań kontrolnych w trakcie ciąży, to co może nas niepokoić to zmiany w obrębie narządów wewnętrznych płodu, m.in. powiększona wątroba, czy śledziona, a także wodobrzusze. Kolejne objawy występują już po porodzie. Nie wszystkie pojawiają się od razu i część z nich możemy zaobserwować dopiero w trakcie rozwoju dziecka. Kiła wrodzona została podzielona na kiłę wczesną i późną, żeby podzielić to, co występuje w pierwszym okresie tuż po porodzie i później (w wieku 5 -14 lat). Istnieje cały szereg różnych objawów. Począwszy od typowych ogólnoustrojowych: niedokrwistość i powiększenie organów wewnętrznych, kończąc na objawach stygmatyzujących dziecko, takich jak m.in. nos siodełkowaty, czołowo olimpijskie, czy charakterystyczny układ uzębienia. Czy kiła wrodzona jest uleczalna? Lecząc kiłę możemy zahamować jej postęp. Jeżeli jest stosunkowo szybko rozpoznana i leczona, zmniejszamy ryzyko wszystkich dodatkowych objawów, które występują w trakcie rozwoju dziecka. Czym charakteryzuje się nos siodełkowaty? Cechą charakterystyczną jest zanik chrząstki w obrębie nasady nosa. Nos nie ma uniesienia i jest wklęsły. Jak wygląda leczenie kiły? Lekiem pierwszego rzutu jest penicylina, uznawana jest za najskuteczniejszy lek w leczeniu kiły wczesnej, jak i późnej. Różni się tylko ilością dawkowania. W kile wczesnej podajemy tylko jedną dawkę. W przypadku kiły późnej, pacjent otrzymuje trzy dawki w odstępach 7 dni. Bardzo dużo osób podaje uczulenie na penicylinę. Nie wiemy do końca, na ile jest to prawda. Istnieją publikacje potwierdzające, że reakcja alergiczna w dzieciństwie nie musi oznaczać alergii na penicylinę w wieku dorosłym. Jeżeli jednak mamy faktyczne przesłanki nietolerancji penicyliny przez pacjenta, stosujemy doksycyklinę, podawaną doustnie. Antybiotyk ten ma szerokie działanie na wiele bakterii, dlatego jest często stosowany przez lekarzy w leczeniu infekcji układu moczowo - płciowego. Jak wykryć kiłę? Jakie badania się stosuje? Mamy testy krętkowe i niekrętkowe, które różnią się użytym substratem. W badaniach sprawdzamy poziom przeciwciał, które są wytworzone w momencie, kiedy mamy infekcję kiłą. Przeciwciała wytwarzają się w trzecim i czwartym tygodniu trwania choroby i dopiero w tym czasie możemy je wykryć. Testy niekrętkowe są pierwszymi testami, które najczęściej wykonujemy. Mając świadomość, że kiła daje późne objawy i jest wielkim imitatorem różnych chorób, u pacjentów z potencjalnymi objawami ustrojowymi kiły wykonujemy testy przesiewowe. Nie są to metody doskonałe i wynik często wychodzi fałszywie dodatni. Wynik dodatni może być skutkiem innych schorzeń, m.in. chorób autoimmunologicznych, chorób wątroby, infekcji wirusowych lub bakteryjnych, a nawet ciąży. Wynik dodatni musimy potwierdzić testem krętkowym, aby mieć pewność, czy pacjent jest zakażony i wymaga leczenia. Ile czasu trzeba czekać na wyniki testu na kiłę? Badania przesiewowe są dość proste i szybkie do wykonania. Wyniki można uzyskać w ciągu doby. Czy objawy kiły u kobiet i mężczyzn się różnią? Objawy są podobne, jest to tylko kwestia anatomii okolic intymnych. U mężczyzn możemy zaobserwować zmiany w obrębie żołędzi i napletka. U kobiet objawy mogą wystąpić na wargach sromowych większych i mniejszych oraz w obrębie pochwy i szyjki macicy. Kiła u kobiet jest bardziej problematyczna w diagnozie, ponieważ jeśli objawy pojawią się w pochwie, nie możemy ich dostrzec. Jest to możliwe jedynie w badaniu ginekologicznym. W początkowej fazie kiły nie występują jednak dolegliwości, takie jak pieczenie, szczypanie, czy upławy, co nie skłania kobiet do wizyty u ginekologa. Sygnałem ostrzegawczym dla kobiet mogą być powiększone i bolesne węzły chłonne, często występujące przy infekcji. Kiła w obrębie narządów płciowych u mężczyzn może (ale nie musi) doprowadzić do powikłania w postaci stulejki, załupka, czy do obrzęku limfatycznego. Jakie są objawy kiły na odbycie? Objawy kiły na odbycie są takie same jak w obrębie narządów płciowych. Mogą wystąpić w postaci dwóch bliźniaczych owrzodzeń obok siebie w obrębie pośladków, bądź też zlokalizować się w obrębie odbytu. Zmiany zazwyczaj są stwardniałe, owalne i naciekowe, ale mogę też być mieć charakter krostek i pęcherzyków. Jak wygląda kiła na języku? Objawy kiły na języku mają bardzo zróżnicowany charakter. Może to być owalna zmiana o zwiększonej spoistości, drążąca lub wrzodziejąca. Mogą także wystąpić drobne pęcherzyki lub krostki w obrębie języka oraz nosa. Jak wygląda wysypka skórna kiły? Wysypki skórne mogą pojawić się na każdym etapie infekcji kiłą, a ich charakter jest uzależniony od czasu trwania zakażenia. Między 9 a 16 tygodniem trwania infekcji, występują zmiany monomorficzne, czyli o podobnym charakterze. Po 16 tygodniu, a do 1 roku infekcji rozwijają się zmiany polimorficzne czyli o różnym charakterze (grudkowe, krostkowe, plamicze). Wysypka może pojawić się w różnych lokalizacjach, nie tylko w miejscu zakażenia. Największa ilość krętków w obrębie całego organizmu (nie tylko w miejscu infekcji) występuje około 16 tygodnia. Poprzez krążące przeciwciała i bakterie, kiła wywołuje różnego rodzaju objawy chorobowe, nie tylko wysypkę. W tym okresie mówimy o kile rozsianej. Tak naprawdę nie ma charakterystycznej wysypki. Kiła jest wielkim imitatorem i może przypominać zmiany w przebiegu innych chorób, m.in..łuszczycy, czy liszaja płaskiego. Różnorodność zmian jest tak duża, że czasami widząc pacjenta, nie od razu możemy stwierdzić, że choruje na kiłę. Stosujemy więc badania przesiewowe, które pomagają nam przybliżyć rozpoznanie. Co to są kłykciny płaskie? Kłykciny płaskie tozmiany powstałe w trakcie istniejącej infekcji kiłą (pomiędzy szesnastym tygodniem trwania a pierwszym rokiem) o charakterze guzkowym, grudkowym, o płaskiej powierzchni, zlokalizowane obok siebie. Wyróżniamy także kłykciny w przebiegu infekcji HPV, ale w odróżnieniu od kłykcin płaskich są uniesione i chropowate. Czy kiła jest wyleczalna? Kiła jest wyleczalna, ale nie zapominajmy o tym, że możemy zarazić się ponownie. Wyleczenie kiły nie chroni nas przed kolejnymi zakażeniami. Osoby aktywne seksualnie, często zmieniające partnerów, powinny robić badania przesiewowe minimum co 3-6 miesięcy. Wystarczy pobrać mocz do specjalnej przygotowanej probówki, więc nie jest to badanie skomplikowane, nieprzyjemny czy krępujące. Czy prezerwatywa chroni przed zakażeniem kiłą? Prezerwatywa, tak jak informuje ulotka, chroni nas w ok. 99%. Miejsce pokryte prezerwatywą, odizolowane od błon śluzowych partnera / partnerki jest chronione. Tam, gdzie nie ma prezerwatywy (np. u nasady prącia) może jednak dojść do zakażenia. Dotyczy to nie tylko kiły, ale także innych chorób przenoszonych drogą płciową. Pamiętajmy, że objawy zakażenia kiłą możemy mieć w różnych lokalizacjach. Z Joanną Kamińską rozmawiała dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka, dermatolog-wenerolog, Ordynator Oddziału Dermatologii Dorosłych w Międzyleskim Szpitalu Specjalistycznym w Warszawie. Ukończyła Warszawski Uniwersytet Medyczny. Pracę rozpoczęła w Szpitalu im. Św. Łazarza, kontynuując w Międzyleskim Szpitalu Specjalistycznym. Jest autorką publikacji medycznych z dziedziny dermatologii i wenerologii.
Czytaj dalej