Kiedy wykonać gastroskopię? Jakie objawy wskazują na konieczność przeprowadzenia gastroskopii?
Gastroskopia to badanie endoskopowe górnego odcinka układu pokarmowego, uznawane za jedną z najbardziej efektywnych metod diagnostyki i leczenia. Zwykle trwa kilka minut i jest wykonywane w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Jakie są wskazania do wykonania gastroskopii?
Rola gastroskopii w diagnostyce i leczeniu chorób układu pokarmowego
Gastroskopia jest badaniem endoskopowym stosowanym w diagnostyce chorób układu pokarmowego. Polega na wprowadzeniu przez jamę ustną cienkiej, elastycznej rurki z kamerą na końcu, która umożliwia lekarzowi obejrzenie górnego odcinka przewodu pokarmowego, w tym przełyku, żołądka, opuszki i części zstępującej dwunastnicy. Badanie trwa około 15 – 20 minut i zazwyczaj jest wykonywane w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym.
Gastroskopia to najskuteczniejsza metoda diagnostyczna górnego odcinka przewodu pokarmowego. Pozwala na wykrycie stanów zapalnych, wrzodów, polipów, guzów czy innych zmian chorobowych w narządach górnego odcinka przewodu pokarmowego. Ponadto daje możliwość pobrania wycinków z błony śluzowej w celu oceny histopatologicznej wykrytych zmian.
Podczas gastroskopii można również sprawdzić obecność bakterii Helicobacter pylori w przewodzie pokarmowym oraz wykonać różne zabiegi terapeutyczne, takie jak usuwanie polipów, tamowanie krwawienia czy poszerzanie zwężeń przewodu pokarmowego.
„Przeprowadzenie gastroskopii umożliwi nam nie tylko rozpoznanie choroby wrzodowej, ale także pozwoli określić lokalizację wrzodu. Przy podejrzeniu choroby nowotworowej, podczas gastroskopii możemy pobrać wycinki do oceny mikroskopowej. Jednocześnie możliwe jest wykonanie tzw. testu ureazowego na obecność Helicobacter pylori.” - powiedział gastroenterolog lek. Jacek Kowerzanow.
Wskazania do gastroskopii
Gastroskopia zalecana jest w sytuacji podejrzenia chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego, takich jak między innymi: zapalenie przełyku, wrzody żołądka i dwunastnicy, nowotwory, zakażenie bakterią Helicobacter pylori i celiakia. Wskazana jest także u osób z różnego rodzaju dolegliwościami ze strony układu pokarmowego.
Gastroskopia umożliwia zdiagnozowanie choroby, ocenę stopnia jej zaawansowania, pobranie próbki do badania histopatologicznego czy mikrobiologicznego oraz ocenę efektywności terapii. Wskazaniem do badania jest także potrzeba endoskopowego leczenia niektórych schorzeń górnego odcinka przewodu pokarmowego, wówczas jest to gastroskopia terapeutyczna.
Objawy, które wymagają wykonania gastroskopii:
- dodatni wywiad rodzinny w kierunku chorób nowotworowych górnego odcinka przewodu pokarmowego,
- trudności lub ból przy przełykaniu,
- często występujące lub utrzymujące się bóle brzucha,
- silny ból w górnej części brzucha pojawiający się nocą,
- zgaga,
- nudności, wymioty i odbijanie,
- smoliste stolce,
- brak apetytu,
- nagła utrata masy ciała,
- zdiagnozowana niedokrwistość lub niedobór żelaza,
- wykryta krew utajona w kale,
- podejrzenie celiakii.
Objawy wskazujące na krwawienie z przewodu pokarmowego, takie jak ostry ból brzucha, wymiotowanie krwią i stolec o bardzo ciemnym zabarwieniu wymagają gastroskopii w trybie pilnym!
„Niepokojące mogą być objawy krwawienia do przewodu pokarmowego pod postacią krwistych wymiotów, bądź też wymiotów, które mają wygląd fusów do kawy. Kolejnym objawem jest smolisty, bądź krwisty stolec. Sama perforacja objawia się najczęściej ostrym, przeszywającym bólem, nazywanym bólem sztyletowym.” - powiedział gastroenterolog lek. Jacek Kowerzanow.
Gastroskopia w profilaktyce nowotworów
Gastroskopia jest jedną najskuteczniejszych metod diagnostycznych w kierunku nowotworu żołądka, przełyku i dwunastnicy. Nowotwory te w początkowych stadiach rozwoju zazwyczaj nie dają wyraźnych objawów, dlatego zaleca się regularne wykonywanie profilaktycznej gastroskopii (co kilka lat), szczególnie u osób z grupy ryzyka. Grupę ryzyka stanowią m.in. osoby z rodziną obciążoną nowotworami żołądka lub przełyku, palące, nadużywające alkoholu, z otyłością lub nadwagą oraz z chorobami zapalnymi przewodu pokarmowego.
„Podstawowym badaniem diagnostycznym potwierdzającym lub wykluczającym raka żołądka jest gastroskopia z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego. (...) W Polsce gastroskopia nie jest badaniem przesiewowym, w przeciwieństwie do Japonii, gdzie jest to rutynowe badanie, ponieważ w populacji japońskiej częstość raka żołądka jest znacznie większa niż w Europie.” - powiedziała lek. Olga Urbanowska – Domańska, specjalista onkologii klinicznej.
