Leczenie AMD – nowoczesne metody leczenia zwyrodnienia plamki żółtej

Czym jest AMD?

AMD (ang. Age-related Macular Degeneration) to zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, jedna z najczęstszych przyczyn utraty wzroku u osób po 60. roku życia. Co roku w skali globu notuje się ok. 500 tys. nowych przypadków zwyrodnienia plamki, przy czym stale obserwowany jest wzrost tej liczby. W Polsce na AMD choruje ok. 1,9 mln osób.

Plamka żółta to rejon na siatkówce oka o największym zagęszczeniu czopków (fotoreceptorów), która odpowiada za największą rozdzielczość widzenia. Jeśli plamka żółta ulega uszkodzeniu, widziany obraz staje się zniekształcony, centralna ostrość wzroku jest obniżona, a w polu widzenia pojawiają się tzw. mroczki centralne, ograniczające pole widzenia.

Rodzaje AMD

AMD występuje w dwóch postaciach – suchej i wysiękowej. Postać sucha zwyrodnienia plamki stanowi ok. 85% przypadków. Jest ona łagodniejsza od formy wysiękowej AMD i polega na stopniowej degeneracji nabłonka barwnikowego siatkówki, aż do zaniku jego komórek.

Postać mokra AMD, mimo że występuje u ok 15% chorych, odpowiada za ok. 90% przypadków utraty wzroku. Objawy choroby postępują szybciej i są bardziej nasilone. W oku dochodzi do przerastania nieprawidłowych naczyń krwionośnych, które uszkadzają komórki siatkówki oraz doprowadzają do powstawania wysięków i krwotoków. Postać sucha AMD może przechodzić w postać wysiękową, czemu sprzyjają palenie tytoniu i niewyrównane ciśnienie tętnicze.

Objawy AMD

Charakterystycznymi objawami zwyrodnienia plamki żółtej są: obniżenie ostrości widzenia, widzenie prostych linii jako falistych, trudności w czytaniu i pisaniu, zaciemnienie środka pola widzenia. Wraz z postępem choroby mroczek centralny powiększa się, a widzenie staje się coraz bardziej utrudnione.

Leczenie AMD

Leczenie zwyrodnienia plamki polega na spowolnieniu lub zahamowaniu utraty widzenia. Obecnie nie jest możliwe odwrócenie przebiegu choroby, dlatego ważne jest jak najszybsze rozpoczęcie terapii, zanim zmiany znacząco utrudnią widzenie. Leczenie AMD skupia się na zwalczaniu powstawania nieprawidłowych naczyń krwionośnych w wysiękowej postaci zwyrodnienia plamki – jak dotąd nie poznano skutecznego leczenia postaci suchej tej choroby.

Obecnie dostępnymi metodami leczenia AMD są:

• terapia fotodynamiczna polegająca na dożylnym podaniu substancji fotouczulającej, która następnie jest wzbudzana światłem z lasera diodowego w miejscu nieprawidłowych naczyń krwionośnych – dzięki zastosowaniu fotouczulacza w miejscu jego naświetlenia dochodzi do wytworzenia reaktywnych form tlenu, które niszczą komórki patologicznych naczyń krwionośnych. Terapia fotodynamiczna pozwala na eliminację nieprawidłowych naczyń krwionośnych, jednak nie zapobiega ich tworzeniu.

• termiczna fotokoagulacja laserowa polega na niszczeniu nowo powstałych nieprawidłowych naczyń za pomocą lasera działającego w spektrum widzialnym. Zabieg termicznej fotokoagulacji laserowej jest stosowany tylko wtedy, gdy angiogeneza zachodzi w rejonie pozadołkowym oka, jest jednak stosunkowo tani.

• termoterapia przezźrenicza działa na zasadzie niszczenia ognisk neowaskularyzacji (tworzenia naczyń krwionośnych) dzięki miejscowemu podwyższeniu temperatury (o ok. 10 stopni C) za pomocą lasera diodowego. Wzrost temperatury powoduje niszczenie śródbłonka nieprawidłowych naczyń i zamknięcie ich światła.

• iniekcje doszklistkowe preparatami anty-VEGF zatrzymujące angiogenezę. VEGF jest czynnikiem wzrostu śródbłonka naczyniowego, biorącym udział w neowaskularyzacji. Dzięki zastosowaniu środków blokujących jego działanie, możliwe jest zatrzymanie procesu powstawania patologicznych naczyń krwionośnych i, w konsekwencji, zatrzymanie postępu AMD. Iniekcje wykonywane są bardzo cienką igłą wprowadzaną do ciała szklistego oka, leczenie obejmuje serie zastrzyków lekami takimi jak Lucentis (ranibizumab) lub Eylea (aflibercept).