Nerwica serca – przyczyny, objawy, leczenie

Nerwica serca – charakterystyka

Współczesne nazewnictwo kardiologiczne nie definiuje nerwicy serca jako odrębnej jednostki chorobowej, a umieszcza ją w grupie zespołów zaburzeń lękowych z somatyzacją. Jest to odmiana nerwicy lękowej, a zatem przewlekłej choroby, którą cechą charakterystyczną jest uogólniony lęk, któremu towarzyszy cała gama objawów fizjologicznych. Somatyzacja jest rozumiana jako psychologiczny mechanizm obronny, podczas którego dochodzi do zastępowania przeżyć emocjonalnych, objawami fizykalnymi.

Nerwica serca objawia się bólem i uciskiem w klatce piersiowej oraz kołataniem serca, przez co często jest mylona z zawałem mięśnia sercowego. Jest następstwem silnego stresu lub traumatycznego zdarzenia, nie powoduje zmian w budowie serca i zmian naczyniowych.

Nerwica serca – przyczyny

Przyczyn nerwicy serca należy szukać na kilku płaszczyznach. To zaburzenie może być przede wszystkim wynikiem długotrwałego działania czynnika stresogennego połączonego z wysiłkiem umysłowym, np. w wyniku dużego zaangażowania w obowiązki zawodowe. Może być również rezultatem traumatycznych doświadczeń, takich jak przemoc i patologiczne zachowania w rodzinie czy molestowanie seksualne. Szczególnie narażone na występowanie nerwicy serca są osoby nadwrażliwe, emocjonalne, skłonne do depresji.

Przyczyny bezpośredniej można upatrywać w ciągłej stymulacji serca hormonami stresu, w związku z czym spada jego odporność i tolerancja na napięcie emocjonalne. System nerwowy ulega przeciążeniu, jeżeli sytuacji stresujących jest dużo, a organizm nie znajduje dla nich ujścia, np. poprzez zwiększenie aktywności fizycznej czy relaks.

Nerwica serca – objawy

Najczęściej występującymi objawami nerwicy serca są:

• dolegliwości bólowe i ucisk w klatce piersiowej,

• kłucie serca,

• kołatanie serca, czyli uczucie nierównomiernego, przyspieszonego bicia serca,

• niepokój,

• przyspieszony oddech,

• duszności,

• nadmierne pocenie się,

• w przypadku bardzo silnego stresu mogą wystąpić wymioty i uczucie nudności,

• zawroty głowy,

• problemy z koncentracją,

• omdlenia.

Rzadziej występują: uczucie mrowienia rąk, zaczerwienienie skóry lub przeciwnie – bladość, drżenie głosu, uczucie „guli” w gardle.

Nerwica serca – leczenie

Główną metodą leczenia nerwicy serca jest natychmiastowa zmiana trybu życia i codziennych nawyków. Kluczem do sukcesu jest wyeliminowanie sytuacji stresowych i znalezienie sposobu na rozładowanie napięcia, np. poprzez stopniowe zwiększanie aktywności fizycznej. Należy także zadbać o odpowiedni czas na odpoczynek w cyklu dobowym – ważna jest odpowiednia ilość snu (minimum 7 godzin) i jego regularność.

Pacjenci diagnozowani w kierunku nerwicy serca powinni poddać się badaniom, które wykluczą inne dolegliwości sercowe, są to m.in.:

• EKG (elektrokardiografia) – badanie elektrycznej czynności mięśnia sercowego,

• echo serca – ocena budowy serca i przepływów krwi,

• próba wysiłkowa – test oceniający, czy podczas wysiłku fizycznego dochodzi do niedokrwienia mięśnia sercowego,

• badanie holterowskie – monitorowanie akcji serca przy pomocy specjalnego urządzenia przez 24 godziny.

Niejednokrotnie konieczna może okazać się pomoc psychoterapeuty, który podczas rozmowy z pacjentem będzie w stanie wychwycić, jakie czynniki mogące mieć miejsce w przeszłości wpłynęły na obniżenie odporności na stres oraz, w razie stwierdzenia takiej potrzeby, skierować pacjenta na konsultację psychiatryczną.

Lekarz prowadzący pacjenta może wprowadzić leczenie farmakologiczne w postaci medykamentów obniżających napięcie nerwowe spowodowane stresem i napięcie lękowe, możliwe jest też włączenie do leczenia leków antydepresyjnych.