Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Profilaktyka i leczenie > Tyle powinien wynosić poziom cholesterolu. Aktualne wytyczne
Marta Uler
Marta Uler 13.06.2025 13:50

Tyle powinien wynosić poziom cholesterolu. Aktualne wytyczne

cholesterol
Obowiązują nowe normy cholesterolu. Fot. Canva/jarun011/Getty Images

Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania, jednak trzeba dbać, by jego poziom mieścił się w normie. Zbyt wysoki oznacza duże ryzyko kłopotów ze zdrowiem. Podwyższony cholesterol może prowadzić do chorób układu krążenia, w tym miażdżycy i zawału serca.

Normy cholesterolu często jednak się zmieniają, co jest efektem prac naukowców i systematycznych aktualizacji wiedzy medycznej. Warto wiedzieć, ile aktualnie wynoszą.

  • Poziom cholesterolu LDL powinien być jak najniższy – u osób z dużym ryzykiem sercowo-naczyniowym nie powinien przekraczać 55 mg/dl
     
  • Badanie profilu lipidowego warto wykonywać regularnie, nawet jeśli czujemy się dobrze – wysoki cholesterol nie daje objawów
     
  • Normy się zmieniają – jeszcze kilkadziesiąt lat temu akceptowano wyższe wartości cholesterolu całkowitego niż obecnie

Cholesterol – jakie funkcje pełni w organizmie?

Choć cholesterol często kojarzy się z zagrożeniem dla zdrowia, jest absolutnie niezbędny do życia. Nasz organizm wykorzystuje go m.in. do:

  • budowy błon komórkowych,
  • produkcji hormonów steroidowych (np. estrogenów, testosteronu, kortyzolu),
  • syntezy witaminy D,
  • tworzenia kwasów żółciowych, które pomagają trawić tłuszcze.

Większość cholesterolu wytwarza sama wątroba, a tylko część pochodzi z pożywienia. W krwiobiegu cholesterol nie występuje w czystej postaci – jest transportowany w postaci lipoprotein. Najważniejsze z nich to:

  • LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości) – czyli tzw. zły cholesterol. Odpowiada za transport cholesterolu z wątroby do komórek. Gdy jego poziom jest zbyt wysoki, może odkładać się w ścianach naczyń krwionośnych i prowadzić do miażdżycy.
     
  • HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) – tzw. dobry cholesterol. Zbiera nadmiar cholesterolu z tkanek i naczyń krwionośnych i transportuje go z powrotem do wątroby, gdzie może zostać usunięty z organizmu.

A teraz najważniejsze: nie tylko sam poziom cholesterolu całkowitego się liczy, ale przede wszystkim to, ile mamy HDL w stosunku do LDL. Im więcej „dobrego” cholesterolu, a mniej „złego”, tym lepiej dla serca.

Przeczytaj także: Zbyt wysoki poziom cholesterolu często nie daje objawów. Ale spójrz na paznokcie

Tak szybko i skutecznie usuniesz pestycydy z truskawek. Badania potwierdzają Niepozorne objawy, groźna choroba. Neurochirurg lek. med. Marek Zdeb tłumaczy, jak zaczyna się guz mózgu

Czym grozi zbyt wysoki cholesterol?

Gdy poziom cholesterolu LDL („złego”) jest zbyt wysoki, zaczyna odkładać się w ścianach naczyń krwionośnych, tworząc tzw. blaszki miażdżycowe. To niebezpieczny proces, który z czasem prowadzi do zwężenia i usztywnienia tętnic, a to z kolei do:

  • zawału serca – gdy zablokowane zostaje naczynie doprowadzające krew do serca,
     
  • udar mózgu – gdy zakrzep blokuje dopływ krwi do mózgu,
     
  • nadciśnienia tętniczego – serce musi pracować mocniej, by przepchnąć krew przez zwężone tętnice,
     
  • cukrzycy typu 2 – bo wysoki cholesterol często towarzyszy insulinooporności i podwyższonym trójglicerydom.

Warto wiedzieć, że oprócz LDL coraz częściej lekarze zwracają uwagę także na cholesterol nie-HDL, który uwzględnia wszystkie "złe" frakcje lipidowe. Jest to dodatkowy wskaźnik ryzyka sercowo-naczyniowego.

Przeczytaj też: Ten grzyb obniża cholesterol i poprawia pamięć. Wkrótce sezon

Cholesterol – aktualne normy

W ciągu ostatnich dekad normy cholesterolu znacząco się zmieniły. Dawniej za dopuszczalny uznawano poziom do 220 mg/dl u kobiet i do 270 mg/dl u mężczyzn.

W świetle nowoczesnej wiedzy medycznej te normy są jednak znacznie niższe. Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego:

  • cholesterol całkowity (TC): < 190 mg/dl (< 5 mmol/l),
     
  • cholesterol LDL ("zły"):
    • < 55 mg/dl – osoby z bardzo wysokim ryzykiem,
    • < 70 mg/dl – osoby z wysokim ryzykiem,
       
  • cholesterol HDL ("dobry"):
    • > 40 mg/dl u mężczyzn,
    • > 45 mg/dl u kobiet,
       
  • Trójglicerydy (TG): < 100 mg/dl (< 1,1 mmol/l),
     
  • Cholesterol nie-HDL: limit uzależniony od poziomu ryzyka, podobnie jak LDL.

Przeczytaj też: Jak rozpoznać wysoki cholesterol? Lekarz wyjawia: To trochę jak z nowotworem

Wysoki cholesterol prowadzi do odkładania się w naczyniach blaszki miażdżycowej.
Fot. Canva/PhonLamaiPhoto's Images

Źródła: healthline.com/health/my-cholesterol-is-250-is-that-high, ptlipid.pl/

Tych leków nie łącz z antykoncepcją. Osłabią jej działanie
kobieta w aptece rozmawia z farmaceutą
kobieta w aptece Fot. Shutterstock / Drazen Zigic
Po antykoncepcję hormonalną sięga około 16 proc. Polek. Jej skuteczność sięga aż 99 proc., ale w niektórych przypadkach może być znacznie niższa – chodzi o łączenie tabletek antykoncepcyjnych z niektórymi lekami. Jakich połączeń lepiej unikać?Antykoncepcja hormonalna jest najskuteczniejszą metodą zapobiegania ciążyŻaden rodzaj antykoncepcji nie daje stuprocentowej pewności, że nie dojdzie do zapłodnieniaNiektóre leki, suplementy i zioła mogą osłabiać działanie tabletek antykoncepcyjnych
Czytaj dalej
Jak naprawdę wygląda oddział psychiatryczny? Dr hab. n. med. Grzegorz Opielak mówi wprost "to nie więzienie"
Lekarz o szpitalu psychiatrycznym
Szpital psychiatryczny to nie więzienie
Wielu z nas wciąż ma w głowie obraz szpitala psychiatrycznego rodem z filmu Lot nad kukułczym gniazdem – zamkniętego, surowego, pełnego przymusu. Nic bardziej mylnego. W rozmowie z dr. hab. n. med. Grzegorzem Opielakiem, psychiatrą, demaskujemy najczęstsze mity i pokazujemy, jak naprawdę wygląda nowoczesna opieka psychiatryczna.„Oddział psychiatryczny to nie więzienie i w ogóle nie powinien być tak kojarzony. Ja powiedziałbym nawet, że oddziały psychiatryczne mają taki wymiar... bardziej luźny niż oddziały somatyczne” – mówi dr Opielak. Szpital psychiatryczny to miejsce leczenia, a nie izolacji – pacjent ma tam prawo czuć się bezpiecznie i godnie Nowoczesne elektrowstrząsy są skuteczną i kontrolowaną metodą leczenia ciężkiej depresji Przyjęcie bez zgody pacjenta jest możliwe tylko w ściśle określonych przypadkach i za zgodą sądu Codzienność na oddziale psychiatrycznym może przypominać bardziej uzdrowisko niż zamkniętą instytucję.
Czytaj dalej