Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Profilaktyka i leczenie > Te badania ratują zdrowie i życie. Nie potrzeba skierowania
Marta Uler
Marta Uler 09.06.2025 11:16

Te badania ratują zdrowie i życie. Nie potrzeba skierowania

przychodnia
Fot. MATEUSZ JAGIELSKI/East News

Palenie papierosów to groźny nałóg. Może nie wpływa na naszą psychikę, ale niszczy zdrowie fizyczne. Zwiększa ryzyko chorób serca, nowotworów i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Wymowne ilustracje na ten temat znajdują się na paczkach papierosów, a mimo wszystko wiele osób je kupuje.

Mimo świadomości zagrożeń, ludzie kupują papierosy, bo właśnie tak działa uzależnienie. Niektórym w pewnym momencie udaje się zerwać z tym nałogiem, inni są bezradni. Oni jednak mogą zwrócić się po pomoc. Wsparcie finansowane jest w dodatku przez NFZ.

Program profilaktyczny dla palaczy – do kogo jest skierowany?

Program profilaktyki chorób odtytoniowych, w tym przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), to konkretna pomoc dla osób, które palą lub paliły, ale chcą wreszcie zadbać o swoje zdrowie.
Mogłoby się wydawać, że to tylko kilka prostych badań, ale mogą one uratować życie – bo wiele chorób długo nie daje wyraźnych objawów. Program jest bezpłatny i dostępny w całej Polsce.

Kto może z niego skorzystać?

  • osoby pełnoletnie palące papierosy lub inne wyroby tytoniowe – niezależnie od tego, ile palą i jak długo,
     
  • osoby w wieku 40–65 lat, które nie miały wykonywanego badania spirometrycznego w ciągu ostatnich 3 lat, nawet jeśli nie palą, ale są narażone na skutki biernego palenia lub mają za sobą wieloletni kontakt z dymem tytoniowym.

To nie wszystko – w programie przewidziano również etap specjalistyczny. Trafiają do niego osoby dorosłe uzależnione od tytoniu, które zostały skierowane z podstawowego etapu programu albo po pobycie w szpitalu. Tam mogą liczyć na bardziej zaawansowaną diagnostykę i pomoc terapeutyczną.

Przeczytaj też: Raport IPPEZ: Kiedy Polacy przestaną palić papierosy? Trzy scenariusze prognostyczne

To może spowolnić siwienie. Sprawdź, czego brakuje twojemu organizmowi Nie ignoruj tego bólu. To może być objaw tętniaka

Jakie badania można wykonać w ramach programu?

Podczas pierwszej wizyty lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem – pyta o to, jak długo pali, w jakich ilościach, a także o ogólny stan zdrowia. Zwykle wykonuje też podstawowe badania:

Jeśli pacjent ma od 40 do 65 lat i pali papierosy, lekarz może go skierować na badanie spirometryczne – jest proste i bezbolesne, ale dobrze pokazuje, jak pracują płuca. W wielu przypadkach to właśnie spirometria pozwala wykryć POChP na wczesnym etapie, kiedy leczenie może jeszcze skutecznie zahamować rozwój choroby.

Ważne: lekarz nie tylko zleca badania. Może również poinformować pacjenta o skutkach palenia tytoniu i – jeśli ten wyrazi chęć zerwania z nałogiem – skierować go do odpowiedniej placówki, w której prowadzona jest terapia grupowa lub indywidualna pomoc w rzuceniu palenia. W razie potrzeby zaproponuje również dalszą diagnostykę – już poza programem.

Przeczytaj też: Popcornowe płuca. Przerażający skutek vapowania

Spirometria to proste i bezbolesne badanie. Fot. Canva/Koldunov/Getty Images

Nie potrzeba skierowania – sam znajdziesz placówkę

Ogromnym ułatwieniem jest to, że z tego programu można skorzystać bez skierowania. Wystarczy tylko znaleźć placówkę, która realizuje program profilaktyki chorób odtytoniowych, i po prostu się do niej zgłosić.

Gdzie szukać takiej placówki? Na stronie internetowej Narodowego Funduszu Zdrowia można znaleźć aktualną listę poradni biorących udział w programie. Wystarczy skorzystać z wyszukiwarki i wpisać swoją lokalizację.

To tylko jedna wizyta – a może zadecydować o zdrowiu na kolejne lata. Jeśli palisz albo długo paliłeś, nie czekaj, aż pojawią się objawy. Zrób badania. Nie kosztują nic – a mogą uratować ci życie.

Przeczytaj też: Są szkodliwe, niebezpieczne i łatwopalne. Próbowało ich 75 proc. dzieci

pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/program-profilaktyki-chorob-odtytoniowych