Od dziś rusza dodatkowy urlop. Kto i na jakich zasadach będzie mógł skorzystać?

Szczegóły dot. nowego urlopu. Kogo będzie mógł skorzystać?

Od 19 marca 2025 roku w życie weszły przepisy, które pozwalają skorzystać z wydłużonego urlopu macierzyńskiego. Niestety nie wszyscy rodzice będą mogli z niego skorzystać. Nowy urlop przysługuje rodzicom dzieci urodzonych przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub tych, które w dniu narodzin ważyły nie więcej niż 1000 g. Dotyczy to również rodziców dzieci, które urodziły się po ukończeniu 37. tygodnia ciąży, jeśli dziecko po porodzie spędzi w szpitalu co najmniej dwa dni, z których pierwszy przypada od 5. do 28. dnia po narodzinach. Co ważne, z prawa do dodatkowego urlopu macierzyńskiego będą mogli skorzystać również ubezpieczeni, którzy przyjęli dziecko na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (z wyjątkiem rodzin zastępczych zawodowych) lub w przypadku adopcji dziecka. Pobyt dziecka w szpitalu musi wówczas przypadać już po przyjęciu na wychowanie.

Od środy obowiązują przepisy wprowadzające dodatkowy urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i dzieci wymagających hospitalizacji tuż po narodzinach. To długo wyczekiwane rozwiązanie – komentuje wiceprezes Fundacji Koalicja dla Wcześniaka Elżbieta Brzozowska.

Rodzice wcześniaków będą mogli pobrać tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu, maksymalnie do 15 tygodni. Będzie przysługiwać im również jednorazowo przyznawany zasiłek, którego nie będzie można podzielić na części.

Wydłużony urlop macierzyński był wyczekiwanym rozwiązaniem

Co do tego, że wydłużony urlop dla rodziców wcześniaków był długo wyczekiwanym rozwiązaniem, nie ma żadnych wątpliwości. Głos w tej sprawie postanowiła zabrać m.in. Elżbieta Brzozowska:

To jest zniesienie absurdu, o które przez wiele lat apelowaliśmy. Cieszymy się, że ustawa została zmieniona i udało się to zrobić zaledwie w rok. Dzisiaj jesteśmy w sytuacji, w której rodzice wcześniaków i chorych noworodków będą spokojniejsi i będą mogli odzyskać ten stracony czas, kiedy dziecko przebywa w szpitalu – mówiła.

Dodała, że projekt wyszedł z inicjatywy fundacji Koalicja dla Wcześniaka, która jest częścią Europejskiej Fundacji na Rzecz Noworodków. Do działań przyłączyło się również 10 organizacji zrzeszonych w ogólnopolskim porozumieniu Razem dla Wcześniaków. Wszyscy pracowali razem w zespole roboczo powołanym przez szefową Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Kiedy w marcu powstał pierwszy projekt ustawy, prosiliśmy panią ministrę Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk o to, żeby jednak uwzględnić te szczególne potrzeby i wydłużyć limit czasu dla rodziców skrajnie wcześnie urodzonych dzieci, poniżej 28. tygodnia ciąży. Nasze propozycje zostały przyjęte. W maju nowa wersja projektu była już gotowa i rozpoczęły się konsultacje.

Elżbieta Brzozowska nie ma wątpliwości, że nowe przepisy, które wchodzą w życie, są sprawiedliwe i satysfakcjonujące.

W szczególności cieszę się, że uwzględniono potrzeby rodziców skrajnie wcześnie urodzonych wcześniaków, czyli poniżej 28. tygodnia ciąży, bo w tym przypadku maksymalny limit urlopu do odzyskania wynosi 15 tygodni. Uważam, że sprawiedliwe jest też, że odzyskać można tydzień za tydzień. Jeżeli dziecko spędziło w szpitalu po narodzinach 5 tygodni, to mama te 5 tygodni odzyska – podsumowała.

Więcej szczegółów: Dłuższy urlop macierzyński od przyszłego roku. Kto skorzysta na zmianie ustawy?

Ile wynosi zasiłek macierzyński dla rodziców wcześniaków?

Prawo do uzupełniającego urlopu przysługiwać będzie bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. To dlatego wniosek należy złożyć przed końcem urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Jeśli natomiast chodzi o zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, to będą mogli skorzystać z niego ubezpieczeni: matka lub ojciec wychowujący dziecko. Zasiłek dla rodziców wcześniaków będzie wynosił 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.

Miesięczny zasiłek dla rodziców wcześniaków będzie wynosił 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego. Uzupełniający urlop macierzyński będzie udzielany jednorazowo i nie będzie można podzielić go na części – czytamy w komunikacie ZUS.

Z kolei w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu, podczas ustalania wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, brane pod uwagę będą:

• waga najmniejszego dziecka w dniu urodzin,
• czas hospitalizacji dziecka, które przebywało najdłużej w szpitalu.

Może cię zainteresować: „Kocham Was!”. Urodził się jako wcześniak. Przeżył i napisał list do rodziców. Akcja szpitala we Wrocławiu

Coraz więcej mężczyzn decyduje się na urlop rodzicielski

W ostatnich latach w Polsce zarysowuje się wyraźny trend — coraz więcej ojców idzie na urlop rodzicielski. Według danych ZUS, w 2024 roku z tego rozwiązania skorzystało aż 42 tys. mężczyzn, czyli ponad 10 razy więcej, niż dwa lata wcześniej. To efekt unijnej dyrektywy work-life balance, która przyznaje ojcom dziewięć tygodni urlopu, bez możliwości przeniesienia go na matkę. Nowe przepisy obowiązują od kwietnia 2023 r. i wpływają na spadek popularności dwutygodniowego urlopu ojcowskiego.

Zobacz też: Co dziecko dziedziczy po ojcu? Geny taty determinują dwie ważne cechy

Andrzej Kubisiak, ekspert rynku pracy z Polskiego Instytutu Ekonomicznego, w rozmowie z “Gazetą Wyborczą” podkreśla, że brak możliwości przeniesienia urlopu rodzicielskiego na matkę zachęca ojców do jego wykorzystania, co poprawia sytuację zawodową kobiet. Według badań równy podział obowiązków:

• sprzyja ich aktywności zawodowej,
• zmniejsza lukę płacową,
• redukuje liczbę rozwodów.

źródła:

• ZUS
• Gazeta Wyborcza