To nie "zwykły" kac, tylko zatrucie alkoholem. Objawy bywają mylące
Ból głowy i mdłości po imprezie rzadko wzbudzają niepokój – zazwyczaj przypisujemy je kacowi. Tymczasem podobne, a często poważniejsze objawy mogą świadczyć o ostrym zatruciu alkoholem – stanie bezpośrednio zagrażającym życiu. Sprawdź, jak je odróżnić i kiedy trzeba zadzwonić po pomoc.
- W Polsce w 2020 r. odnotowano ponad 5,6 tys. zgonów związanych z alkoholem
- U młodzieży zatrucie etanolem stanowiło 2,8 proc. wszystkich hospitalizacji
- 1,8 mln zgonów rocznie na świecie – alkohol to trzeci najważniejszy czynnik ryzyka zdrowotnego
- Jakie są objawy zatrucia alkoholem i co zrobić, jeśli je podejrzewamy?
Kac a zatrucie alkoholem – kluczowe różnice
Kac to zespół dolegliwości pojawiających się zazwyczaj 6–12 godzin po ustąpieniu działania alkoholu. Objawia się odwodnieniem, spadkiem poziomu cukru we krwi, rozszerzeniem naczyń i stanem zapalnym. Mimo złego samopoczucia funkcje życiowe są zazwyczaj stabilne, a świadomość – zachowana.
Ostre zatrucie alkoholem (OZA) występuje, gdy stężenie etanolu we krwi gwałtownie rośnie, np. po szybkim wypiciu mocnych trunków. Alkohol działa toksycznie na ośrodkowy układ nerwowy, zaburzając oddychanie i termoregulację, a w skrajnych przypadkach prowadzi do śpiączki. Ryzyko rośnie podczas długich weekendów i urlopów, gdy spada czujność, a sprzyjająca atmosfera zachęca do nadmiernego picia.
Objawy alarmowe ostrego zatrucia alkoholem
Według wytycznych toksykologicznych, należy natychmiast reagować w przypadku:
- utraty przytomności lub silnej senności,
- nieregularnego, spowolnionego oddechu (< 8 oddechów na minutę) lub przerw w oddychaniu,
wymiotów przy zaburzonej świadomości (ryzyko zachłyśnięcia), - bladej, zimnej, wilgotnej skóry i hipotermii,
- napadów drgawkowych.
Podejrzenia zatrucia alkoholem – co robić?
W przypadku podejrzenia ostrego zatrucia alkoholem natychmiast zadzwoń pod numer 112, zwłaszcza jeśli występują objawy takie jak utrata przytomności, zaburzenia oddychania, wymioty przy braku świadomości, drgawki, hipotermia czy blada, wilgotna skóra.
Osobę nieprzytomną ułóż w pozycji bocznej bezpiecznej, kontroluj oddech co minutę, a jeśli przestanie oddychać – rozpocznij resuscytację. Nie prowokuj wymiotów i nie podawaj kawy „na otrzeźwienie”. Zadbaj o zabezpieczenie przed wychłodzeniem. Pomocy należy wzywać także wtedy, gdy nie znasz ilości, ani rodzaju wypitego alkoholu.
Pamiętaj: objawy mogą ustąpić, ale alkohol i jego metabolity nadal obciążają wątrobę i serce. Regularne epizody upijania się do nieprzytomności zwiększają ryzyko marskości wątroby, kardiomiopatii i mogą skrócić życie nawet o 10–20 lat. Miej to uwadze, planując długi weekend. Czytaj także: Terapeuta uzależnień Robert Rutkowski: “piwo uzależnia bardziej”
źródła:
World Health Organization. Global status report on alcohol and health 2018. Geneva: WHO; 2018. Dostęp: 14 IV 2020
Kulikowska A, Czaban S L, Jarocka I, Łagoda K. Alkohol i jego społeczne konsekwencje. Hygeia Public Health. 2014;49(1):132-140
Zatoński W A. The alcohol crisis in Polish public health. Journal of Health Inequalities. 2019;5:122-123
Zatoński W A, Młoźniak I, Zatoński M, Gruszczyński Ł. Small bottles – huge problem? A new phase of Poland’s ongoing alcohol epidemic. Journal of Health Inequalities. 2019;5:86-88
Zatoński W A, Janik-Koncewicz K, Zatoński M, Wojtyła A, Wojtyła C. Epidemia chorób odalkoholowych. Menedżer Zdrowia. 2020;7-8:118-124
Rehm J, Baliunas D, Borges GL G, i in. The relation between different dimensions of alcohol consumption and burden of disease – an overview. Addiction. 2010;105:817-843
Boyle P. Global public health – challenges and leadership. Journal of Health Inequalities. 2018;4:55-61
