Pełzakowica jelitowa (czerwonka pełzakowa) – czym jest i jak się jej pozbyć?

Pełzakowica jelitowa – charakterystyka i występowanie

Czerwonka pełzakowa jest dosyć często występującą na świecie chorobą, natomiast dosyć rzadką w naszej strefie klimatycznej. Ze względu na swoje egzotyczne pochodzenie diagnozowana jest przede wszystkim wśród turystów powracających z wyjazdów.

Pełzak czerwonki żywi się przede wszystkim krwinkami czerwonymi, bakteriami i grzybami oraz innymi komórkami organizmu. Z tego właśnie względu jest szczególnie niebezpieczny dla człowieka, ponieważ nie tylko zmienia i uszkadza naturalną florę bakteryjną przewodu pokarmowego, ale również pozbawia organizm niezbędnych mu do życia krwinek czerwonych.

Jego głównym miejscem przebywania jest światło jelita i przestrzenie międzykomórkowe ściany jelita, jednak czasami przedostaje się do innych narządów, np. do wątroby, gdzie może być przyczyną bezpośrednią powstawania ropni.

Przyczyny pełzakowicy jelitowej

Wśród głównych przyczyn zarażenia pełzakowicą jelitową wymienia się:

·        Spożycie jedzenia (szczególnie owoców) zakażonego cystami pełzaka czerwonki,

·        Spożycie zarażonej cystami wody.

Głównym winowajcą przenoszenia się cyst pełzaka są muchy, których w tropikach nie brakuje, a które żerując w dołach kloacznych, ściekach i innych zanieczyszczonych miejscach, przenoszą na sobie pasożyty i zostawiają je na naszym jedzeniu i wszędzie gdzie tylko na chwilę usiądą.

Spożyta przez człowieka cysta jest niestety odporna na działanie soku żołądkowego. Przemieszcza się do końcowej części jelita cienkiego lub początkowej jelita grubego. W tym miejscu jej otoczka ochronna rozpuszcza się a uwolnione pierwotniaki w bardzo szybkim tempie zaczynają żerować w jelicie grubym stopniowo się namnażając i prowadząc do czerwonki pełzakowej. Pierwotna postać pasożyta nie jest groźna dla człowieka ze względu na szczątkowe szkody, jakie jest w stanie wyrządzić. Dopiero jego dorosła forma jest dla nas śmiertelnie niebezpieczna.

Objawy pełzakowicy jelitowej

Dorosła postać pełzaka jest w stanie wyrządzić w szybkim tempie ogromne szkody w organizmie. Ze względu na swój sposób odżywiania penetruje mocno błonę śluzową jelita oraz przestrzenie podnabłonkowe i śródmięśniowe w poszukiwaniu „jedzenia”, wchłania krwinki czerwone i uszkadza ściany naczyń włosowatych. Jej żerowanie sprzyja tworzeniu się owrzodzeń i tym samym również licznym krwawieniom z przewodu pokarmowego. Pełzaki mogą również dostać się do wątroby, a nawet do płuc, powodując ropnie wymienionych narządów.

W rozpoznaniu pełzakowicy jelitowej wymienia się między innymi poniższe objawy:

·        dolegliwości bólowe brzucha, szczególnie w okolicach jelita grubego,

·        bolesne wzdęcia, zaparcia, przetoki i wrzody okołoodbytnicze,

·        kaszel połączony z ropną a czasami krwawą plwociną,

·        niedokrwistość połączoną z silnym osłabieniem i bólami głowy, którym towarzyszyć mogą nudności,

·        bolesna i powiększona wątroba,

·        stany podgorączkowe lub gorączka występująca z dreszczami,

·        odwodnienie, mogące prowadzić do śmierci,

·        liczne reakcje alergiczne np. w formie wysypki.

Czerwonka pełzakowa – rozpoznanie i leczenie

W rozpoznaniu czerwonki pełzakowej konieczne jest badanie kału, w których wykazać trzeba obecność żywych lub martwych pasożytów. Drugim sposobem, lecz nieco bardziej skomplikowanym jest pobranie wycinków z błony śluzowej jelita podczas rektoskopii, gdzie obecność cyst pełzaka będzie świadczyła o obecności choroby.

Pierwszym krokiem, który powinien zostać podjęty jest całkowite odizolowanie pacjenta. Pełzakowicą jelitową bardzo łatwo bowiem można się zarazić. Następnie rozpoczyna się leczenie pod ścisłą kontrolą lekarską, ponieważ preparaty używane do spędzania pasożyta są lekami silnie trującymi.

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że zignorowana oraz źle lub niedokładnie leczona pełzakowica jelitowa prowadzi do zgonu z powodu toksycznego uszkodzenia układu krążenia i wielu narządów w obrębie układu pokarmowego oraz układu oddechowego. Ponadto do śmierci doprowadzić mogą krwotoki, ropnie oraz skrajne odwodnienie organizmu.

Czy da się zapobiegać zachorowaniu na pełzakowicę jelitową?

Warto przede wszystkim do wycieczek w tropiki odpowiednio się przygotować oraz odwiedzić lekarza specjalizującego się w chorobach egzotycznych, aby doradził w jaki sposób najlepiej się zabezpieczyć przed wyjazdem oraz aby umówić się na wizytę kontrolną np. miesiąc po powrocie (w przypadku, gdy nie odczuwamy żadnych dolegliwości, a jeżeli wystąpią jakiekolwiek niepokojące objawy, należy od razu udać się na wizytę lekarską!).

Poza kontaktem z lekarzem warto dbać o higienę osobistą w trakcie podróży oraz pić jedynie czystą wodę ze sprawdzonego źródła. Specjalnie również dla podróżników i wielbicieli surwiwalu istnieją środki do uzdatniania wody – warto się w coś takiego zaopatrzyć! Jednocześnie pamiętaj o odpowiedniej ochronie żywności. W tropikach szczególnie należy dbać o odpowiednie zapakowanie wcześnie umytej lub przygotowanej w higienicznych warunkach żywności. Nie powinna mieć ona kontaktu z powietrzem, dopóki nie mamy zamiaru jej zjeść. Nie zostawiamy nigdzie posiłku, nie odstawiamy na bok – po prostu unikamy sytuacji, w których mogłaby mieć ona kontakt z jakimkolwiek owadem!