Polki zapominają się badać. A to jeden z najgorszych nowotworów
Rak szyjki macicy to nowotwór, któremu można niemal całkowicie zapobiec dzięki prostemu testowi na obecność wirusa HPV. Mimo to tysiące Polek nadal odkładają wizytę u ginekologa, a choroba dotyka coraz młodsze kobiety — często już w zaawansowanym stadium, wymagającym agresywnego leczenia.
- W Polsce co roku diagnozę słyszy ponad 2500 kobiet.
- Setki z nich umierają z powodu raka, któremu można było zapobiec.
- Klasyczna cytologia nie wykrywa zmian u nawet 40 proc. chorych.
- Test HPV ma skuteczność na poziomie 97 proc.
- Przy ujemnym wyniku testu kolejne badanie można wykonać dopiero po 5 latach.
- Trwają prace nad wdrożeniem domowego samopobrania.
Rak szyjki macicy — dlaczego wciąż zbiera śmiercionośne żniwo?
Polska znajduje się w niechlubnej czołówce krajów Unii Europejskiej pod względem zachorowalności i śmiertelności na raka szyjki macicy. Każdego roku diagnozę słyszy ponad 2500 kobiet, z czego kilkaset umiera. Chorobie można jednak skutecznie zapobiegać, jeśli wykryje się ją odpowiednio wcześnie.
Problemem jest nadal zbyt mała skuteczność klasycznej cytologii, która wykrywa jedynie ok. 60 proc. zmian przedrakowych. To oznacza, że nawet co trzecia kobieta z rozwijającym się nowotworem otrzymuje wynik "prawidłowy" i nie jest kierowana na dalszą diagnostykę.
Test HPV i samopobranie — nowoczesna profilaktyka
Nowym standardem w profilaktyce raka szyjki macicy staje się test na obecność wirusa HPV. Jego czułość wynosi aż 97 proc., a ujemny wynik pozwala wydłużyć odstęp między badaniami do pięciu lat. To ogromna zmiana, która nie tylko zwiększa skuteczność profilaktyki, ale też zmniejsza obciążenie systemu ochrony zdrowia.
Jeszcze większą rewolucją może być domowe samopobranie: kobieta otrzymuje zestaw, pobiera próbkę samodzielnie i odsyła do laboratorium. W Skandynawii korzysta z tej opcji 40–50 proc. kobiet. Polskie Ministerstwo Zdrowia pracuje nad wprowadzeniem tego rozwiązania do programu przesiewowego.
To ogromna szansa zwłaszcza dla kobiet, które z powodu barier czasowych, emocjonalnych czy zdrowotnych unikają wizyt ginekologicznych.
Co możesz zrobić już dziś?
Umów regularną wizytę u ginekologa i zapytaj o test HPV jako alternatywę dla cytologii. Ujemny wynik daje realne poczucie bezpieczeństwa. Jeśli masz nastoletnie dzieci, skorzystaj z bezpłatnych szczepień przeciw HPV — w Szwecji wysoki poziom wyszczepienia pozwoli najpewniej ogłosić eliminację raka szyjki macicy już w 2027 roku. W Polsce to wciąż daleka perspektywa.
Pamiętaj, że profilaktyka to nie luksus. Jedna godzina przeznaczona na badanie może zadecydować o zdrowiu i życiu. Rak szyjki macicy przez długi czas nie daje żadnych objawów, a gdy się pojawiają, choroba często jest już w zaawansowanym stadium.
Źródło:
zdrowie.pap.pl
