Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Choroby > Po czym poznać, że dziecko ma autyzm? To powinien wiedzieć każdy rodzic
Klaudia Tomaszewska
Klaudia Tomaszewska 18.06.2025 10:04

Po czym poznać, że dziecko ma autyzm? To powinien wiedzieć każdy rodzic

Chłopiec z autyzmem w wygłuszających słuchawkach
Canva/ChrisSteer

Autyzm to inaczej zaburzenie spektrum autystycznego. Objawia się na wieloraki sposób, jednak do charakterystycznych objawów zaliczyć można sposób, w jaki dana osoba odbiera świat, nawiązuje relacje czy komunikuje się z otoczeniem. W Polsce coraz częściej diagnozowane są w tym kierunku nie tylko dzieci, ale również dorośli. Dzisiaj obchodzimy Autystyczny Dzień Dumy.  

Autyzm - skąd biorą się objawy?

Warto pamiętać, że każda osoba z autyzmem jest inna, a objawy mogą się w ich przypadku mocno od siebie różnić. Pierwsze z nich można zauważyć już u naprawdę malutkich dzieci jeszcze przed ukończeniem 3. roku życia. Niekiedy objawy są naprawdę subtelne, a innym razem bardzo wyraźnie. Sama diagnostyka wymaga czasu i wielu wizyt u specjalistów i może potrwać wiele miesięcy.

Przeczytaj także: Jak rozpoznać autyzm u dziecka?

Autyzm to złożone zaburzenie, którego podstawą są czynniki genetyczne i środowiskowe. Wpływają one na rozwój mózgu na bardzo wczesnym etapie, nawet jeszcze w okresie płodowym. Bardzo pomocne przy diagnostyce okazują się badania genetyczne. 

Nie tylko cytologia. Te badania powinnaś wykonywać raz w roku Nie żyje Dr Jarosław Wieczorek. "Był nie tylko wybitnym lekarzem"

Objawy autyzmu u niemowląt i większych dzieci

Niekiedy objawy autyzmu widać już u noworodków. Warto jednak mieć na uwadze, że dzieci rozwijają się w różnym tempie. Oto charakterystyczne objawy autyzmu o niemowląt:

  • brak reakcji na komunikaty słowne,
  • brak uśmiechu, nieodpowiadanie uśmiechem na uśmiech,
  • niechęć do kontaktu fizycznego,
  • opóźniony lub nieprawidłowy rozwój ruchowy,
  • uboga mimika twarzy,
  • unikanie kontaktu wzrokowego,
  • uboga wokalizacja i gaworzenie lub ich brak.

Natomiast w przypadku większych dzieci są to następujące cechy:

  • agresja w przypadku zmian,
  • dziwne zachowania, np. uporczywe powtarzanie czynności, czy słów,
  • interesowanie się jedną, wąską dziedziną,
  • niechęć do zabawy z rówieśnikami i dorosłymi,
  • nienawiązywanie relacji emocjonalnej,
  • unikanie dotyku, nawet rodziców,
  • opóźniony rozwój mowy,
  • problemy z koncentracją uwagi i nauką,
  • unikanie kontaktu wzrokowego.

Czynniki wpływające na pojawienie się autyzmu - środowiskowe i genetyczne

Zaburzenia w spektrum autyzmu mogą mieć różne podłoże. Z reguły wynika ono z czynników genetycznych. Wyróżnia się szczególnie:

  • choroby monogenowe – np. zespół kruchego chromosomu X (gen FMR1) oraz zespół Retta (MECP2),
  • wrodzone choroby metaboliczne – np. fenyloketonurię,
  • mikrodelecje i mikroduplikacje, czyli submikroskopowe zmiany na chromosomach – np. zespół DiGeorge`a, zespół Williamsa i Beurena lub zespół Cri Du Chat,
  • szereg innych zaburzeń o podłożu genetycznym, np. stwardnienie guzowate, zespół Sotosa, neurofibromatozę typu

To jednak nie wszystko, a coraz częściej odnajdywanie są nowe choroby lub wady genetyczne, które leżą u podstaw autyzmu. W kwestii warunków środowiskowych warto wspomnieć o:

  • wieku rodziców (zwłaszcza ojca) w chwili poczęcia, 
  • infekcjach wirusowych lub bakteryjnych w ciąży,
  • niedotlenieniu lub komplikacjach okołoporodowych,
  • czynnikach wpływających na układ odpornościowy matki w czasie ciąży,
  • cukrzycy ciążowej, otyłość matki lub niedoborach żywieniowych.

Diagnostyka może kompletnie odmienić życie, obserwuj swoje dziecko i daj mu szansę na poznanie siebie.