Polskie minikiwi wcale nie jest gorsze od zagranicznego! Jakie wartości odżywcze ma aktinidia?
Kto buszował ostatnio po bazarkach, mógł zauważyć te rzadko spotykane owoce. Mówimy na nie minikiwi, albo polskie kiwi, ale ich właściwa nazwa to aktinidia ostrolistna. Z wyglądu aktinidia raczej nie przypomina kiwi, bardziej agrest lub zielone pomidorki, skąd więc to porównanie? Sprawa wyjaśnia się po przekrojeniu owocu.
Podobnie jak kiwi, także aktinidia jest bardzo smaczna, lekko kwaskowa i wyrazista. Co więcej, zawiera moc cennych dla naszego zdrowia witamin i minerałów, dlatego warto ją jeść. Zwłaszcza o tej porze roku, bo później może być już kłopot z dostępnością.
Aktinidia ostrolistna – polskie minikiwi
Aktinidia ostrolistna (Actinidia arguta), znana szerzej jako minikiwi albo polskie kiwi, to roślina, która zyskuje coraz większą popularność, zarówno wśród ogrodników, jak i konsumentów. Jeżeli poszukujesz zdrowych, egzotycznych owoców, jeśli chcesz czasem zjeść coś innego niż jabłko, gruszkę czy śliwki, to może być propozycja dla ciebie.
Aktinidia pochodzi z terenów Azji Wschodniej, a dokładniej z obszarów Chin, Japonii, Korei. Od wieków była tam uprawiana zarówno dla celów ozdobnych, jak i ze względu na swoje owoce. Na początku XX wieku minikiwi zostało sprowadzone do Europy i Ameryki Północnej, gdzie zyskało spore uznanie.
W odróżnieniu od swojego większego kuzyna – klasycznego kiwi (Actinidia deliciosa), który wymaga długiego okresu wegetacyjnego i łagodniejszego klimatu, aktinidia ostrolistna jest znacznie bardziej odporna na niskie temperatury, a to czyni ją bardziej przystępną do uprawy w klimatach umiarkowanych, takich jak Polska. To dlatego polscy ogrodnicy coraz chętniej uprawiają tę roślinę.
Jak wygląda aktinidia ostrolistna?
Aktinidia ostrolistna to wieloletnie pnącze, osiągające nawet do 10-15 metrów długości. Ma wyjątkowo dekoracyjne liście – ciemnozielone, lekko błyszczące, które jesienią przebarwiają się na żółto, co dodaje roślinie dodatkowego uroku i sprawia, że staje się ozdobą ogrodów. Minikiwi kwitnie na przełomie maja i czerwca, a jego niewielkie, biało-kremowe kwiaty wydzielają delikatny zapach, przyciągający owady.
Owoce aktinidii są małe, mają około 2-4 cm długości, okrągły lub owalny kształt i cienką, jadalną skórkę. W przeciwieństwie do większego kiwi, minikiwi nie mają włosków, dzięki czemu znacznie łatwiej je zjeść – można w całości, bez obierania. Miąższ owocu jest soczysty, słodki i aromatyczny, o smaku przypominającym kiwi, ale z wyraźniejszymi nutami cytrusowymi i tropikalnymi.
Patrząc na minikiwi, można się zastanawiać, skąd właściwie wzięło się to określenie aktinidii. Z wyglądu wcale nie przypomina tego owocu. Bardziej już agrest. Jednak kiedy przetniemy aktinidię, okaże się, że wewnątrz wygląda niemal tak samo, jak "zwykłe" kiwi. Można się o tym przekonać właśnie teraz – owoce dostępne są od końca sierpnia do połowy listopada.
Minikiwi – właściwości zdrowotne
Minikiwi to prawdziwa bomba witamin i cennych dla zdrowia minerałów. Owoce te są bogate w witaminę C – zaledwie kilka sztuk aktinidii dostarcza więcej tej witaminy niż jedna pomarańcza. Warto przypomnieć, że witamina C jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, wspomaga produkcję kolagenu i działa jako silny antyoksydant, chroniąc komórki przed stresem oksydacyjnym.
Oprócz witaminy C minikiwi zawiera także witaminy A, E oraz z grupy B, a także minerały takie jak: potas, magnez, wapń i fosfor. Owoce te są również źródłem błonnika, który wspomaga trawienie i sprzyja zdrowiu jelit. Obecność polifenoli i innych związków antyoksydacyjnych sprawia, że minikiwi może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, obniżenia poziomu cholesterolu oraz ochrony przed niektórymi rodzajami nowotworów.
Aktinidia ostrolistna – smaczny i zdrowy owoc
A jak jeść minikiwi? Najlepiej bezpośrednio i na surowo. Owoców nie trzeba obierać, kroić, ani w żaden inny sposób przygotowywać. Podobnie jak pomidorków koktajlowych, czy wszelkich owoców jagodowych. Świetnie sprawdzają się jako samodzielna, zdrowa przekąska, albo jako dodatek do sałatek owocowych, musli, jogurtów czy smoothie.
Aktinidia nadaje się także na różnorodne przetwory, takie jak dżemy, konfitury, soki czy galaretki. Ze względu na swój intensywny, egzotyczny smak, minikiwi dodaje niepowtarzalnego charakteru deserom, ciastom i lodom. Z minikiwi można nawet zrobić wino lub likier.
Uprawa aktinidii ostrolistnej
Aktinidię z powodzeniem można uprawiać w polskich warunkach. Jest odporna, jeśli chodzi o mrozy – potrafi przetrwać zimy o temperaturach sięgających nawet –30 st. C. W dodatku nie jest trudna, ani bardzo wymagająca w prowadzeniu. Co trzeba w tej kwestii wiedzieć?
Aktinidia ostrolistna najlepiej rośnie w miejscach słonecznych lub lekko zacienionych, preferuje gleby żyzne, próchnicze, dobrze przepuszczalne, o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym. Ważne jest, aby gleba była stale wilgotna, ale nie przelano jej – nadmiar wody może prowadzić do gnicia korzeni.
- minikiwi najlepiej sadzić wiosną lub jesienią, zachowując odstępy około 2-3 metrów między roślinami. Ponieważ jest to roślina dwupienna, do uzyskania owoców potrzebne są zarówno rośliny męskie, jak i żeńskie. Zaleca się sadzenie jednej rośliny męskiej na około 5-6 żeńskich, aby zapewnić optymalne zapylenie,
- wiosną rośliny warto zasilić nawozem organicznym, a następnie, w okresie wzrostu i dojrzewania owoców, roślinę intensywnie podlewać. Pnącze rośnie bardzo szybko, dlatego wymaga podpór – np. pergoli,
- kluczowe dla uzyskania dobrych plonów jest przycinanie aktinidii. Główne cięcie przeprowadza się zimą, kiedy roślina jest w stanie spoczynku – usuwa się wówczas stare, chore i nadmiernie zagęszczające się pędy. Latem można przeprowadzić cięcie formujące, aby kontrolować wzrost pędów i kształt rośliny.
Zobacz także:
Eksperci alarmują. O tej porze roku lepiej nie jedz bananów
Papierówka jest idealna na szarlotkę. Dziś trudno ją dostać
Ten owoc dosłownie "topi" tłuszcz. Efekty widać już po dwóch tygodniach
