Rewolucyjne zmiany w L4. Nowe prawa dla pracowników

Zmiany w L4 – definicja i zakres

Zmiany w L4 startują od decyzji administracyjnej, która otwiera drogę do doprecyzowania pojęć oraz praktyk kontrolnych. 14 października 2025 r. rząd przyjął projekt ustawy zmieniający zasady zwolnień lekarskich (L4). To punkt wyjścia do uporządkowania codziennych dylematów pacjentów i pracodawców. Przeczytaj: Zmagasz się z nadciśnieniem? Państwo może wypłacać Ci 215 zł miesięcznie

Dotychczas przepisy były rygorystyczne, ale niejasne. Obecnie zakazane jest podejmowanie pracy zarobkowej i wykorzystanie L4 niezgodnie z celem, a naruszenie powoduje utratę zasiłku za cały okres. Jednocześnie brak precyzyjnych definicji „pracy zarobkowej” i „aktywności niezgodnej z celem” powoduje niejednolitą interpretację przepisów L4. W efekcie pacjenci często nie wiedzą, gdzie przebiega granica między rozsądną czynnością a nadużyciem.

Zmiany w L4 – przyczyny i nowe kryteria

Zmiany w L4 mają wypełnić luki definicyjne i odróżnić zachowania, które wspierają leczenie, od tych, które je utrudniają. Projekt doprecyzowuje dwa kluczowe pojęcia: pracą zarobkową będzie każda czynność o charakterze zarobkowym, co do zasady skutkująca utratą zasiłku, z wyjątkiem sporadycznych działań wymuszonych istotnymi okolicznościami; oraz aktywność niezgodna z celem zwolnienia to działania utrudniające lub wydłużające leczenie lub rekonwalescencję. Dzięki temu ocena zachowania chorego podczas zwolnienia przestaje zależeć od domysłów.

• wyjście do sklepu, apteki, wizyta w przychodni i spacer nie będą uznane za aktywność niezgodną z celem L4;
• pracownik będzie mógł incydentalnie odebrać telefon od szefa lub odpisać na pilnego e‑maila bez utraty zasiłku;
• pracownik na L4 nie może wyjechać na wakacje ani zacząć remontu; zakupy, wizyta u lekarza i spacer są dozwolone;
• doprecyzowanie zasad kontroli: praca zarobkowa i działania wydłużające chorobę odbiorą zasiłek; zwykłe czynności i incydentalne obowiązki nie.

Nowe definicje idą w parze z porządkowaniem procesu orzeczniczego. Projekt usprawnia i ujednolica wydawanie orzeczeń przez lekarzy ZUS oraz zasady kontroli zwolnień lekarskich. Jak podkreślono w oficjalnej komunikacji, liczyć się ma zarówno szybkość, jak i jakość decyzji. Przeczytaj: Od października 2025 r. zmiany w orzekaniu o niepełnosprawności. Dla wielu koniec z komisją

Dzięki nowym przepisom skróci się czas oczekiwania na orzeczenia i podniesiona zostanie ich jakość.

Taki kierunek zmniejsza niepewność pacjentów, bo łączy jasne kryteria zachowań z przewidywalnym trybem oceny zwolnienia.

Zmiany w L4 – jak stosować w praktyce?

Zmiany w L4 wprowadzają także czytelne rozwiązania dla osób łączących kilka etatów. Osoby z wieloma etatami będą mogły pracować u jednego pracodawcy podczas L4 u innego, pobierając 100% wynagrodzenia i zasiłek chorobowy. W praktyce oznacza to, że choroba ogranicza aktywność tylko tam, gdzie lekarz orzecznik uznał niezdolność do pracy, a nie w całej sferze zawodowej pacjenta.

Reforma obejmuje zaplecze organizacyjne, aby decyzje były spójne i szybkie. Projekt dopuszcza zatrudnianie lekarzy orzeczników na umowę o pracę lub zlecenie z określonym wynagrodzeniem, a także do orzekania w określonych sprawach mają zostać włączeni fizjoterapeuci i pielęgniarki. Do tego planowana jest konsolidacja orzecznictwa w większych jednostkach i wsparcie asystentów medycznych oraz projekt zakłada ujednolicenie procedur orzeczniczych i zwiększenie nadzoru Prezesa ZUS. Dzięki temu ścieżka od złożenia dokumentów do decyzji ma być krótsza i bardziej przewidywalna.

Jak bezpiecznie korzystać z nowych zasad? W codziennych sytuacjach warto kierować się prostą regułą: to, co pomaga w leczeniu lub nie przeszkadza rekonwalescencji, zwykle jest dopuszczalne, a czynności obciążające organizm albo przynoszące zarobek – nie. Jeśli jednak pojawia się pilna sprawa zawodowa, jednorazowa, krótka i wymuszona okolicznościami aktywność jest akceptowalna, o ile nie hamuje zdrowienia.

Zmiany w L4 – podsumowanie

Zmiany w L4 porządkują granice między leczeniem a aktywnością, dopuszczając sporadyczne czynności zawodowe bez utraty zasiłku oraz możliwość pracy u innego pracodawcy przy jednoczesnym pobieraniu pełnego wynagrodzenia i zasiłku. W efekcie pacjent zyskuje jasne reguły i mniej ryzyka błędnej interpretacji.

L4 pozostaje narzędziem terapeutycznym: służy rekonwalescencji, wyzdrowieniu i ograniczaniu narażania innych na zakażenie. Świadome korzystanie z nowych zasad wspiera leczenie i ułatwia powrót do pełnej sprawności.

Źródła:
pacjenci.pl
gov.pl