Od 1 stycznia 2026 r. wejdą w życie przepisy, które istotnie zmieniają zasady wystawiania i kontrolowania zwolnień lekarskich (L4). Nowelizacja dotyczy zarówno pacjentów, jak i lekarzy orzeczników ZUS, wprowadzając m.in. nowe uprawnienia, wyższe wynagrodzenia i szerszy nadzór nad systemem.
Telefon z HR w dniu zwolnienia, prośba o wyjaśnienia, a w tle rosnąca liczba kontroli – tak dziś wygląda codzienność wielu zespołów. L4 jest po to, by leczyć, ale coraz częściej jest też pod okiem ZUS i pracodawców. Kontrole mają ograniczać nadużycia i wzmacniać kulturę odpowiedzialności w firmach. W tym przewodniku pokazujemy, co wolno, co grozi sankcją i jak ułożyć proste zasady, by uniknąć nieporozumień i stresu. Gotowy przejąć kontrolę nad procedurami?
Elektroniczne zwolnienie lekarskie (e-ZLA) to dopiero pierwszy krok do otrzymania zasiłku chorobowego z ZUS. Jeżeli nie złożysz wniosku w ciągu pół roku od zakończenia zwolnienia, świadczenie przepadnie – nawet jeśli byłeś rzeczywiście niezdolny do pracy.Samo e-ZLA to za mało: złóż wniosek o zasiłek w ZUS w ciągu 6 miesięcy od końca zwolnienia, inaczej przepadnieŚwiadczenie 80% (100% w ciąży, wypadku w drodze lub przy przeszczepie)Przedsiębiorcy muszą nie mieć zaległości składkowych
Od 1 stycznia 2026 r. wchodzi w życie pakiet zmian, który całkowicie przebuduje sposób kontrolowania zwolnień lekarskich (L4). ZUS dostanie nowe narzędzia nadzorcze, a zasady korzystania ze zwolnień – w tym definicje „pracy zarobkowej” i „aktywności niezgodnej z celem zwolnienia” – zostaną doprecyzowane. Poniżej wyjaśniamy najważniejsze punkty reformy, ich skutki i harmonogram. Wielka zmiany w kontrolach zwolnień lekarskich już od przyszłego rokuZUS zyska szersze uprawnieniaWiadomo, co z pracą na L4
Zmiany w L4 to zestaw nowych zasad, które precyzują, kiedy ubezpieczony może wykonywać incydentalne obowiązki i jak bezpiecznie korzystać ze zwolnienia lekarskiego. Fraza dotyczy zarówno definicji aktywności dozwolonych, jak i procedur kontroli oraz organizacji orzecznictwa. Co realnie oznacza to dla pacjentów, którzy chcą zadbać o zdrowie i jednocześnie nie wpaść w pułapkę niejasnych przepisów?
Zwolnienie lekarskie (L4), czyli e-ZLA, ma służyć jednemu celowi: regeneracji i powrotowi do zdrowia. Otrzymując zasiłek chorobowy, pracownik zobowiązuje się do wykorzystywania tego czasu zgodnie z zaleceniami medycznymi. Tymczasem Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) systematycznie kontroluje zwolnienia, a lekarze stają się coraz skuteczniejsi w identyfikowaniu pacjentów, którzy udają chorobę, by załatwić prywatne sprawy lub dorobić. Oto 6 zachowań, które najczęściej wzbudzają podejrzenia – zarówno w gabinecie, jak i podczas kontroli ZUS.Lekarze zwracają uwagę na niespójność między deklarowanymi objawami a obiektywnym stanem pacjenta.Kontrola ZUS koncentruje się na wykrywaniu pracy zarobkowej oraz aktywności niezgodnej z celem zwolnienia.Nadużycie zwolnienia lekarskiego może skutkować utratą prawa do zasiłku chorobowego za cały okres L4.
Zbliżające się święto Wszystkich Świętych to czas refleksji i odwiedzania grobów bliskich. Wiele osób przebywających na zwolnieniu lekarskim (L4) zastanawia się, czy wizyta na cmentarzu jest dozwolona i czy nie narazi ich na kontrolę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Kluczowa jest tu zasada: zwolnienie lekarskie musi być wykorzystywane zgodnie z jego celem, czyli regeneracją i powrotem do zdrowia. Odpowiedź zależy od typu zwolnienia.Zwolnienie lekarskie (L4) ma na celu jak najszybszy powrót do zdrowia i regenerację.Kluczowe jest rozróżnienie kodu zwolnienia: Kod 1 oznacza, że pacjent musi leżeć, Kod 2 zezwala na poruszanie się.Wizyta na cmentarzu może być uznana za czynność incydentalną w przypadku zwolnienia "chodzącego" (Kod 2), o ile nie zagraża procesowi leczenia.
Gdy partner lub partnerka zachoruje i wymaga opieki, naturalnym odruchem jest chęć pozostania w domu i pomocy. Nie każdy jednak wie, że w niektórych sytuacjach można otrzymać za to zwolnienie lekarskie i zasiłek opiekuńczy z ZUS. Kiedy dokładnie przysługuje takie świadczenie, na jak długo i na jakich zasadach?Zasiłek opiekuńczy można uzyskać także na chorego małżonka lub partnera, ale tylko w określonych sytuacjachZUS wymaga, by osoba, nad którą sprawowana jest opieka, faktycznie potrzebowała pomocy i by w gospodarstwie nie było innego opiekunaŚwiadczenie przysługuje maksymalnie przez 14 dni w roku – i tylko jednej osobie z rodziny
W 2024 r. lekarze wystawili ponad 1,6 mln zwolnień lekarskich z powodu zaburzeń psychicznych i zachowania. To o blisko 14 proc. więcej niż rok wcześniej. Łączny czas absencji z tej przyczyny sięgnął 30,3 mln dni – już 12,6 proc. wszystkich dni chorobowych w kraju.Zwolnienia „na psychikę” rosną najszybciej spośród wszystkich przyczyn absencjiRekord padł w październiku 2024 r.: 149,6 tys. zaświadczeń psychiatrycznych w miesiącNajczęstsza diagnoza to reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne
Zwolnienie lekarskie kojarzy nam się najczęściej z przeziębieniem, grypą czy problemami ortopedycznymi, ale oczywiście jest o wiele więcej powodów, dla których pacjenci muszą korzystać z L4. Np. w Międzynarodowej Klasyfikacji znajduje się taka jednostka, jak niedobór witaminy D. Choć brzmi to zaskakująco, pacjenci faktycznie dostają zwolnienia chorobowe z tego powodu. Nie oznacza to jednak, że każdy, kto ma obniżony poziom „witaminy słońca”, może iść do lekarza po kilka dni wolnego.Niedobór witaminy D to oficjalna jednostka chorobowa ujęta w klasyfikacji ICD-10Sam niedobór rzadko jest podstawą do L4, ale poważne objawy mogą uniemożliwiać pracęW 2023 roku wystawiono ponad 350 zwolnień lekarskich z tego powoduNajczęstsze objawy to przewlekłe zmęczenie, bóle mięśni i kości oraz obniżony nastrójAby otrzymać L4, konieczne są badania krwi i konsultacja lekarska
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy, który przewiduje, że to ZUS będzie wypłacał zasiłek chorobowy od pierwszego dnia niezdolności do pracy. Zmiana może oznaczać ogromną ulgę dla pracodawców, ale też istotne wyzwanie dla samego systemu ubezpieczeń społecznych. Ostateczna decyzja zależy teraz od Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.Teraz jest tak, że za pierwsze 33 dni choroby pracownika płaci pracodawca, dopiero potem włącza się ZUSProjekt zakłada, że od 1. dnia chorobowego całość kosztów przejmie Fundusz Ubezpieczeń SpołecznychResort pracy podkreśla, że zmiany muszą iść w parze z reformą orzecznictwa lekarskiego i kontrolą L4W 2024 r. liczba zwolnień lekarskich wyniosła aż 27,4 mln, co przełożyło się na 31 mld zł kosztów
Czy udział w rozmowie kwalifikacyjnej podczas zwolnienia lekarskiego może pozbawić cię prawa do zasiłku? Od 1 stycznia 2025 r. obowiązują nowe przepisy regulujące aktywność osób przebywających na L4. ZUS coraz częściej kontroluje, czy działania podejmowane podczas chorobowego nie kolidują z procesem leczenia.Rozmowa o pracę na L4 może skutkować utratą zasiłkuZUS uznaje udział w rekrutacji za działanie sprzeczne z celem zwolnienia lekarskiegoKonsultacja z lekarzem i dokumentacja mogą zmniejszyć ryzyko
Pracujesz na umowie zlecenie i zachorowałeś? Nie jesteś w stanie pracować, ale nie chcesz wykorzystywać puli dni wolnych? Być może nie musisz. Nie każdy zleceniobiorca wie, że w niektórych przypadkach może otrzymać płatne L4. Wyjaśniamy, kiedy przysługuje zasiłek chorobowy na umowie zlecenie i jakie warunki trzeba spełnić, by go otrzymać.Zleceniobiorca może otrzymać płatne L4, jeśli opłaca dobrowolne ubezpieczenie chorobowe przez minimum 90 dniZa wypłatę świadczenia chorobowego odpowiada ZUS, a nie zleceniodawcaZwolnienie lekarskie chroni nie tylko chorego, ale i innych — pozwala uniknąć zarażania i wspomaga regenerację
Znajdujemy się na finiszu kampanii wyborczej, a emocje jej towarzyszące rosną z dnia na dzień. Obecnie cała Polska przygotowuje się do tego, by w niedzielę 2 czerwca ruszyć do urn i oddać głos na swojego faworyta. Jednak wśród wyborców są też osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim — i to właśnie one najczęściej zadają sobie pytanie, czy będą mogły iść zagłosować. Wątpliwości rozwiał ekspert rynku pracy, który tłumaczy, czy i na jakich zasadach osoby na L4 mogą iść na wybory.
W ciągu ostatniego roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) odnotował znaczący wzrost liczby zwolnień lekarskich z jednym kodem. Chodzi o kod "F". Z danych ZUS wynika, że w 2024 roku takich zwolnień wystawiono aż o 1,6 mln więcej niż rok wcześniej. Co oznacza kod "F" na L4? Kto idzie na takie zwolnienie najczęściej?
Od 2025 roku wzrosła płaca minimalna. Teraz wynosi 4666 zł brutto miesięcznie. Wraz z nią wzrosła też minimalna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego. Wynika z tego, że osoby przebywające na L4 otrzymają wyższe wynagrodzenie chorobowe.
Co zrobić, jeśli zmagamy się z silnym bólem zęba lub opuchlizną po zabiegu i nie jesteśmy w stanie iść do pracy? Czy dentysta w takiej sytuacji może wystawić L4? Okazuje się, że odpowiedź na to pytanie nie jest taka prosta. Na co zwrócić uwagę, nim wybierzemy dentystę lub pójdziemy do niego po zwolnienie lekarskie?
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej planuje rewolucyjne zmiany odnośnie zwolnień lekarskich. Najważniejsza zakłada, że pracownik przebywający na L4, który jest zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy, u któregoś z nich w dalszym ciągu będzie mógł pracować. Będzie mógł także pracować „incydentalnie”, czyli od czasu do czasu wykonać pewne obowiązki, które są kluczowe z punktu widzenia pracodawcy. Kiedy zmiany zaczną obowiązywać?
L4 na odpoczynek po wykorzystaniu dni urlopowych? W polskich zakładach pracy to standard. Wielu pracowników nie ma skrupułów i korzysta ze zwolnienia lekarskiego również po to, żeby odpocząć, zrobić remont, a nawet zająć się inną pracą zarobkową. Nadużywanie orzeczeń lekarskich o niezdolności do pracy to proceder, z którym ZUS od dawna próbuje się rozprawić.
Czy wyjazd na ferie z dzieckiem na L4 jest możliwy? Głowi się nad tym wielu rodziców. Warto wiedzieć, że na zwolnieniu od tego lekarza nie musimy odwoływać wspólnych planów. Trzeba jednak pamiętać o jednej rzeczy.
Zaburzenia, które uniemożliwiają wykonywanie obowiązków zawodowych trzeba leczyć – w niektórych przypadkach wymagają jednak dłuższego zwolnienia. W przypadku L4 wystawianym przez psychiatrę, regeneracja zdrowotna w tym trudnym okresie może trwać naprawdę długo. Ale ma pewne obostrzenia.
Zwolnienie lekarskie na weekend może przynieść dodatkowe korzyści finansowe nawet tym osobom, które nie pracują w soboty i niedziele. Dzięki L4 na weekend można nawet dostać większe wynagrodzenie za dany miesiąc. Jak to możliwe i dlaczego korzystanie ze zwolnienia w weekend może jednak okazać się ryzykowne? Wyjaśniamy!Orzeczenie lekarskie o niezdolności do pracy z powodu choroby to dla pracownika szansa na spokojny powrót do zdrowia bez utraty wynagrodzenia. W większości przypadków pracownik na L4 otrzymuje 80% swojego zwykłego wynagrodzenia. Prawo do pełnego wynagrodzenia zachowują pracownicy, którzy ulegli wypadkowi w czasie pracy i kobiety w ciąży.
Chociaż wynagrodzenie na zwolnieniu lekarskim to zaledwie 80%, wielu pracowników i tak nadużywa L4. Z drugiej strony mnóstwo Polaków odmawia sobie prawa do chorowania. Według raportu ENEL-MED "Łączy nas zdrowie", do chorowania w domu zniechęca nie niskie wynagrodzenie, ale poczucie obowiązku i strach przed negatywną oceną szefa. To może się zmienić.Rezygnacja z odpoczynku w domu w trakcie choroby może nieść za sobą przykre skutki. Praca w trakcie przeziębienia wydłuża czas niezbędny na powrót do zdrowia. Co więcej, przychodząc do pracy z infekcją, pracownik naraża na zarażenie kolegów. Być może zmiany w przepisach dotyczących zwolnień lekarskich zmienią nasze podejście do chorowania.
Niektórzy pracownicy korzystają z L4 jak z przedłużenia urlopu. Zasłaniają się zwolnieniem lekarskim, by w rzeczywistości zapewnić sobie dzień wolny na załatwienie swoich prywatnych spraw. Takim nadużyciom mają przeciwdziałać kontrole, które przeprowadza ZUS. Od nowego roku inspektorom znacznie łatwiej jest je praktykować, ponieważ zyskali nowe uprawnienia.
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych doczekała się nowelizacji, która zakłada istotne zmiany w zasadach obowiązujących podczas zwolnienia lekarskiego, tzw. L4. Co ciekawe pracownik, przebywając na zwolnieniu, będzie mógł wyjechać np. za granicę i to bez ryzyka utraty przysługującego zasiłku.
Od Nowego Roku wzrosła kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, a to oznacza również podwyżkę wynagrodzenia chorobowego. Ile dokładnie dostaną pracownicy na zwolnieniu w 2025 roku? Wyjaśniamy.Wynagrodzenie chorobowe w Polsce oblicza się na podstawie przepisów Kodeksu pracy oraz ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tzw. ustawa zasiłkowa).
Wraz ze wzrostem płacy minimalnej wzrasta minimalna podstawa zasiłku chorobowego. Od 1 stycznia 2025 najniższa krajowa wynosi 4666 zł brutto miesięcznie, co oznacza, że osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim również otrzymają wyższe wynagrodzenie.
Przebywanie na zwolnieniu lekarskim jest prawem pracownika, który wymaga opieki lekarskiej, hospitalizacji czy regeneracji zdrowia. Przepisy prawa polskiego jasno określają, ile czasu możemy maksymalnie przebywać na L4 – i nie jest to 182 dni, jak wielu uważa. Okres te zależy bowiem od rodzaju schorzenia i sytuacji życiowej.
