Zapalenie naczyń – przyczyny, objawy, leczenie

Zapalenie naczyń – przyczyny

Przyczyn zapalenia naczyń może być wiele, ale często przyczyny mają charakter wtórny. Warto wiedzieć, że w aż 50% przypadków przyczyna zapalenie naczyń pozostaje nieznana, a za czynniki wywołuje uznaje się pierwotne lub idiopatyczne zapalenie naczyń. Czynniki wpływające na zapalenie naczyń to przede wszystkim:

- krioglobulinemia,

- hipokompementemia,

- surowice,

- niektóre substancje chemiczne,

- infekcje,

- niektóre leki,

- nowotwory,

- układowe choroby tkanki łącznej.

Zapalenie małych naczyń można natomiast podzielić według klasyfikacji opracowanej na konferencji w Chapel Hill w 1994 roku, tj. według rozmiaru zajętych naczyń:

- ziarniak Wegnera;

- mikroskopowe zapalenie naczyń, które obejmuje żyłki i tętniaki;

- zespół Churga-Strauss, tj. ziarniniakowe zapalenie dróg oddechowych;

- leukocytoklastyczne zapalenie naczyń skórnych (zapalenie ograniczone jedynie do skóry);

- plamica Henocha-Schönleina (w przebiegu której zapaleniu ulegają drobne naczynia, choroba dotyczy głównie stawów i skóry);

- samoistna krioglobulinemia, która zajmuje kłębuszki nerwowe i skórę;

- choroba Kawasaki;

- guzkowe zapalenie naczyń;

- choroba Takayasu, czyli ziarniniakowe zapalenie aorty oraz tętnic;

- olbrzymiokomórkowe zapalenie naczyń.

Zapalenie małych, średnich i dużych naczyń – objawy

Zapalenie naczyń prowadzi to do niedokrwienia tkanek żylnych, tętniczych oraz skóry, a często także układu nerwowego i mięśni.

Zapalenie naczyń można podzielić na zapalenie układowe, czyli pierwotne, w których etiologia nie jest znana, i zapalenie wtórne, które współistnieje z chorobami tkanki łącznej na skutek zaburzeń autoimmunologicznych w organizmie. Zapalenie naczyń może objawiać się między innymi zmianami wrzodziejącymi, zapaleniem nerwów, szmerem naczyniowym, rozszerzeniem aorty, wylewami do pęcherzyków płucnych i innymi. Wszystko zależne jest od rodzaju zapalenia: małych naczyń, średnich naczyń lub dużych naczyń. Przykładowe objawy zapalenia naczyń to przede wszystkim:

- sygnały od strony układu nerwowego,

- choroby nerek,

- zespół płucno-nerkowy,

- zajęcie gałek ocznych,

- objaw Raynauda,

- zmiany naczyń w kończynach dolnych,

- zapalenie skóry,

- zajęcie układu oddechowego.

Objawy można podzielić na pochodzenie z poszczególnych narządów, np. objawy oczne, objawy nerkowe, objawy ze strony układu nerwowego i objawy Raynauda (napadowe zmiany w okolicy palców rąk).

Zapalenie naczyń – diagnostyka i leczenie

Diagnostyka zapalenia naczyń jest raczej skomplikowana i składa się na wiele różnego typu badań. Można powiedzieć, że zapalenie naczyń jest właściwie objawem jakiejś toczącej się w naszym organizmie choroby, a nie samą chorobą. Z racji tego lekarz diagnozując dany przypadek, robi wiele różnego rodzaju badań diagnostycznych. W skład tych badań zapewne będzie wchodzić: białko C-reaktywne, liczba płytek, układ krzepnięcia, autoprzeciwciała przeciwneutrofilowe, badanie histologiczne, elektroforeza surowicy, czynnik reumatoidalny, przeciwciała przeciw jądrowe, składowe dopełniacza, badanie immunohistochemiczne, poszukiwanie krioglobulin, sprawdzenie wydolności nerek, enzymy wątrobowe, morfologia i odczyn Biernackiego.

Warto wiedzieć, że rokowania w przypadku zapalenia naczyń są raczej pozytywne, ale tylko w wyniku zajęcia skóry. Sytuacja zmienia się, gdy choroba doszła do zaawansowanej postaci. W takim przypadku konieczne jest oczyszczenie osocza krwi z kompleksów immunologicznych, to znaczy większych cząstek krwi. Wówczas rokowania nie są korzystne. Jeśli choroba zajęła także nerki lub gorzej – mózg, pacjentowi grożą bardzo ciężkie powikłania, które niejednokrotnie prowadzą do śmierci.

Zapalenie małych, średnich lub dużych naczyń powinno być leczone jak najszybciej, ponieważ choroba często może być na tyle złożona, że będzie atakować kilka narządów lub organów jednocześnie. Innym faktem jest to, że postępuje dość szybko i agresywnie, dlatego tak ważna jest szybka interwencja. Leczenie zapalenia małych naczyń polega głównie na wdrożeniu kortykosteroidów, leków przeciwhistaminowych oraz leków takich jak dapsony, azatiopiryny, cytostatyki.