Zatorowość płucna - jak się objawia i jakie są czynniki ryzyka? Ekspert tłumaczy
![zatorowość płucna](https://images.iberion.media/images/1920/Projekt_bez_nazwy_2023_12_23_T155101_521_677c7bbbdf.png)
Zatorowość płucna jest trzecią najczęstszą przyczyną zgonów sercowo-naczyniowych, zaraz po zawale serca i udarze mózgu. W większości przypadków do zatoru tętnicy płucnej dochodzi pod wpływem działania czynników sprzyjających powstawaniu zakrzepów w układzie żylnym. Jak objawia się zatorowość płucna i czym jest spowodowana? Artykuł powstał na podstawie rozmowy z kardiologiem inwazyjnym, dr n. med. Przemysławem Kwasiborskim.
Co to jest zatorowość płucna?
Zatorowość płucna jest ostrą chorobą kardiologiczną, do której dochodzi najczęściej wskutek utknięcia materiału zatorowego w tętnicach płucnych. Zatorowość płucna może być spowodowana przez różny materiał zatorowy. W większości przypadków są to skrzepliny powstałe w żyłach kończyn dolnych i jamy brzusznej.
Z ostrą zatorowością płucną mamy do czynienia w momencie, kiedy zator blokuje przepływ przez tętnice płucne. Jest to najgroźniejsza postać kliniczna żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
Przewlekła zatorowość płucna, czyli choroba zakrzepowo – zatorowa charakteryzuje się powtarzalnymi epizodami ostrego zatoru płucnego, co wiąże się z występowaniem całego szeregu objawów związanych z rozwojem nadciśnienia płucnego i przeciążeniem krążenia płucnego.
„Dochodzi do kolejnych epizodów ostrej zatorowości, przebudowy poprzednich rzutów, przebudowy tkanki płucnej i przeciążenia krążenia płucnego.” - powiedział dr n. med. Przemysław Kwasiborski.
Objawy zatorowości płucnej
„Pierwszym objawem zatorowości płucnej może być ostry stan, wstrząs kardiogenny, utrata przytomności i niewydolność krążenia. Na szczęście, zazwyczaj objawy są znacznie łagodniejsze.” - powiedział dr n. med. Przemysław Kwasiborski.
Wstrząs kardiogenny to stan bezpośredniego zagrożenia życia. Mówimy o nim w momencie, kiedy serce w wyniku znacznego uszkodzenia nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi i tym samym tlenu do narządów. Wskutek upośledzenia funkcji wyrzutowej serca, ciśnienie krwi zaczyna spadać i uruchamia się proces niewydolności wielonarządowej.
„Najczęściej pacjenci zgłaszają się z dusznością, nagłym pogorszeniem stanu ogólnego, którym towarzyszy niskie ciśnienie tętnicze i przeciążenie prawej komory w badaniu echo.” - powiedział dr n. med. Przemysław Kwasiborski.
Pomimo, że zatorowość płucna kojarzona jest z bólem w klatce piersiowej, nie jest to często występujący objaw.
„Najczęściej pacjenci zgłaszają się z powodu niewydolności oddechowej, częściowej bądź całkowitej oraz niewydolności krążenia. Ból w klatce piersiowej, mimo że wymieniany klasycznie jako jeden z częściej występujących objawów, często nie występuje.” - powiedział dr n. med. Przemysław Kwasiborski.
Objawy zatorowości płucnej to między innymi:
- duszność,
- niskie ciśnienie tętnicze,
- nagłe pogorszenie stanu ogólnego,
- omdlenie lub stan przedomdleniowy,
- kaszel,
- niewydolność oddechowa, płytki oddech,
- ból w klatce piersiowej.
Przyczyny zatorowości płucnej
W większości przypadków do zatoru dochodzi wskutek oderwania się kawałka skrzepliny, której przyczyną jest przede wszystkim zakrzepica żył głębokich.
Wyróżnia się 3 główne grupy przyczyn zakrzepicy:
1) Zaburzenia w żylnym przepływie krwi - mogą być spowodowane m.in. unieruchomieniem lub uciskiem na naczynia żylne;
2) Hiperkoagulacja, czyli stan, w którym zaburzona zostaje ilość czynników krzepnięcia - może być spowodowana m.in. operacjami, chorobami autoimmunologicznymi lub przyjmowaniem niektórych leków (np. doustnej antykoncepcji hormonalnej);
3) Uszkodzenie śródbłonka, czyli komórek wyściełających naczynia krwionośne – może do niego dojść w efekcie działania różnych czynników, m.in. infekcji, przewlekłego stanu zapalnego czy ekspozycji na toksyny zawarte w dymie tytoniowym.
Czynniki ryzyka zatorowości płucnej to:
- unieruchomienie,
- choroba nowotworowa,
- wrodzone choroby prowadzące do nadkrzepliwości,
- choroba zakrzepowo – zatorowa w obrębie żył kończyn dolnych,
- otyłość,
- wiek 40+,
- płeć żeńska,
- doustna antykoncepcja hormonalna,
- palenie papierosów,
- stan po zabiegach operacyjnych.
„Długotrwałe unieruchomienie w pozycji siedzącej, bądź leżącej jest istotnym czynnikiem ryzyka zatorowości płucnej. Z tego właśnie powodu przy długotrwałym unieruchomieniu pacjentów w szpitalu stosujemy profilaktycznie leczenie przeciwzakrzepowe. Kiedy lecimy samolotem, czy jedziemy ściśnięci autobusem w wysokich temperaturach, przypadłość ta może nas dotknąć.” - powiedział dr n. med. Przemysław Kwasiborski.
Potężnym czynnikiem ryzyka jest palenie tytoniu. „Palenie papierosów zgodnie z danymi medycznymi zwiększa szanse na wystąpienie zatoru płucnego u kobiet o ponad 50 procent. Zachęcam więc palaczy do rzucenia nałogu.” - powiedział dr n. med. Przemysław Kwasiborski.
![Chrapanie może być objawem niedoczynności tarczycy.](https://images.iberion.media/images/origin/11_cc6858dc63.jpg)
![Lekarz radzi, jak uniknąć anginy latem.](https://images.iberion.media/images/origin/Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Projekt_bez_nazwy_6a7b6f1554.png)
![dr n med. Ewa Uścińska, kardiolog, objawy zawału, zlewne poty](https://images.iberion.media/images/origin/dr_Ewa_Uscinska_kardiolog_65c94f64e1.png)
![Opuchnięte stopy](https://images.iberion.media/images/origin/Canva_2de6b7e592.png)
![dr n. med. Łukasz Wohadlo, nowotwór, przeruty, chirurg onkolog](https://images.iberion.media/images/origin/onkolog_przerzuty_c1f4f372c8.png)
![lekarz](https://images.iberion.media/images/origin/lekarz_4f583f9892.jpg)
![zatorowość](https://images.iberion.media/images/origin/1_Twd_Ehr5_OR_Apc_G_Tn6hm_Jy_F_Kopia_Kopia_Kopia_Choroba_Wiencowa_8_c32e776611.png)
![zawał serca](https://images.iberion.media/images/origin/zawal_f73bd3f7bd.png)
![Oko, zbliżenie na oko, niebieskie oko](https://images.iberion.media/images/origin/Oko_e49083cd93.jpg)
![Pragnienie i suchość w ustach mogą być objawami cukrzycy.](https://images.iberion.media/images/origin/Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Projekt_bez_nazwy_ccba3bd203.png)
![Demencja / lek. Mateusz Gajda](https://images.iberion.media/images/origin/Archiwum_prywatne_77aba06204.png)
![Pieniądze, ZUS, świadczenie, renta](https://images.iberion.media/images/origin/pieniadze_zus_4a4fc88575.png)
![kardiolog, kardiologia, choroby serca, lotnisko, latanie samolotem – przeciwskazania, dr n. med. Joanna Bidiuk](https://images.iberion.media/images/origin/kardiolog_samolot_0c30430109.png)
![Okulista dr hab. n. med. Janusz Skrzypecki, zaćma](https://images.iberion.media/images/origin/Okulista_4513de2125.png)
![Objawy cukrzycy na szyi](https://images.iberion.media/images/origin/Objawy_cukrzycy_na_szyi_843415a81c.png)
![Jak objawia się tężyczka?](https://images.iberion.media/images/origin/Lekarz_15f3a8d6d4.png)
![strach przed lataniem](https://images.iberion.media/images/origin/strach_przed_lataniem_6d77a6f6e4.jpg)
![Użądlenia osy, osa, pszczoła](https://images.iberion.media/images/origin/Co_robic_przy_uzadleniach_osy_Jak_postepowac_a1a5d39c3a.jpg)
![otyłość](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_tytulu_2023_02_23_T115047_336_fe95620fc1.png)
![Witamina D, suplementacja](https://images.iberion.media/images/origin/Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Projekt_bez_nazwy_3_f154b3d164.jpg)
![Bruksizm, fizjoterapia, masaż](https://images.iberion.media/images/origin/Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Kopia_Projekt_bez_nazwy_9_4127152d96.jpg)
![emerytura, pieniądze, seniorzy](https://images.iberion.media/images/origin/emerytura_5831ed7061.jpg)
![Ginekolog, dr dr n.med. Agnieszka Nalewczyńska, tampon, TSS](https://images.iberion.media/images/origin/Ginekolog_a24e9b94bf.png)
![Demencja, refluks](https://images.iberion.media/images/origin/Ten_popularny_lek_moze_zwiekszac_ryzyko_demencji_6b20333e04.jpg)
![kobieta zagląda do lodówki w nocy](https://images.iberion.media/images/origin/kobieta_zaglada_do_lodowki_w_nocy_30aefd30c5.jpg)
![Objawy skórne raka żołądka](https://images.iberion.media/images/origin/Objawy_skorne_raka_zoladka_662514e7f4.png)
![Edward Miszczak, Taniec z Gwiazdami](https://images.iberion.media/images/origin/taniec_z_gwiazdami_1_58fdf844cd.jpg)
![Był sobie kot](https://images.iberion.media/images/origin/Byl_sobie_kot_d3edad37dc.jpg)
![policja, pożar](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_2024_07_26_T111622_230_f57e9eea50.png)
![Materiały promocyjne](https://images.iberion.media/images/origin/Kobieta_w_ogrodzie_a42c929a56.png)
![Chrapanie może być objawem niedoczynności tarczycy.](https://images.iberion.media/images/origin/11_cc6858dc63.jpg)
![SearchGPT](https://images.iberion.media/images/origin/Search_GPT_2_fot_screen_Open_Ai_Beata_Zawadzka_EN_93670a16d3.png)
![cukinia na ciasto](https://images.iberion.media/images/origin/ciasto_z_cukinii_136f2d6663.jpg)
![Owoce i warzywa](https://images.iberion.media/images/origin/Owoce_i_warzywa_be0d30aa9b.jpg)
![Ewa Zajączkowska-Hernik](https://images.iberion.media/images/origin/You_Tube_94c67b177a.jpg)
![upał](https://images.iberion.media/images/origin/EN_01625688_0069_1_9b5eeea159.jpg)
![Kot i Pies](https://images.iberion.media/images/origin/Projekt_bez_nazwy_1_40e6b73458.png)
![kolonie](https://images.iberion.media/images/origin/kolonie_pociag_cd32d58cbc.jpg)