Ból jajnika – przyczyny. O jakich chorobach może świadczyć ból jajników?
Ból jajnika – o czym może świadczyć?
Ból jajnika to dolegliwość, z którą spotyka się wiele kobiet w każdym wieku. Ból podbrzusza, kłucie w jajniku, uczucie rozpierania może pojawiać się w trakcie oraz po owulacji i nie oznacza wówczas niczego niepokojącego, jest bowiem związany z pęknięciem pęcherzyka oraz uwolnieniem komórki jajowej. Ból jajników może jednak wskazywać również na poważne schorzenie – jeśli towarzyszą mu takie objawy, jak ból brzucha promieniujący na całą miednicę, nudności, obfite i bolesne krwawienia miesiączkowe, gorączka lub stan podgorączkowy, należy skonsultować się ze specjalistą.
Ból jajnika może świadczyć m. in. o:
infekcjach układu moczowo–płciowego,
endometriozie,
zespole policystycznych jajników,
torbieli jajnika.
Ból jajnika – przyczyny fizjologiczne
Najczęstszą przyczyną bólu jajnika jest owulacja. Dolegliwości pojawiają się wówczas w połowie cyklu menstruacyjnego, zazwyczaj tylko po jednej stronie podbrzusza (ból lewego lub prawego jajnika) i nie towarzyszą im żadne dodatkowe objawy. Ból jajników w trakcie oraz po owulacji jest wynikiem pęknięcia pęcherzyka Graffa (pęcherzyka jajnikowego) i uwolnieniem komórki jajowej gotowej do zapłodnienia w jajowodzie. Trwa on nie dłużej niż 2–3 dni, dolegliwości można złagodzić, stosując ciepłe okłady, a także łagodne środki przeciwbólowe.
Kolejną przyczyną bólu przydatków, która nie świadczy o żadnej jednostce chorobowej (o ile nie pojawiają się inne objawy, takie jak krwawienie) jest ból jajników podczas stosunku. Wynika on najczęściej z niewłaściwie dobranej pozycji seksualnej, podczas której dochodzi do nadmiernego ucisku narządów miednicy mniejszej. Zmiana pozycji przynosi wówczas zmniejszenie dyskomfortu.
Ból jajnika – choroby
Ból jajnika może być jednym z symptomów tzw. chorób kobiecych. Wśród schorzeń, których objawem są bóle podbrzusza najczęściej wyróżnia się:
1. Endometriozę – chorobę, która polega na występowaniu endometrium (tkanki wyściełającej macicę) poza jamą macicy. Ogniska endometriozy mogą pojawić się w obrębie narządów płciowych: w jajowodach, na jajnikach, a także w pęcherzu moczowym czy jelitach. Zdarza się również, że zmiany endometrialne są zlokalizowane poza jamą brzuszną – w płucach, oku, a nawet w mózgu. Gruczolistość macicy, bo tak brzmi inna nazwa endometriozy, objawia się przede wszystkim bólem jajników, zwłaszcza w trakcie okresu, obfitymi i bolesnymi krwawieniami miesiączkowymi, bolesnością podczas współżycia. Ból jajnika przy endometriozie promieniuje zazwyczaj na całą miednicę i wymaga pilnej wizyty u lekarza.
2. Torbiel jajnika – jest to cysta wypełniona płynem, która najczęściej ma charakter łagodny i nie wymaga zastosowania natychmiastowego leczenia (wymaga natomiast stałej kontroli lekarskiej i obserwacji). Objawy torbieli jajnika to: ból jajnika (zwłaszcza po stosunku), uczucie parcia na pęcherz moczowy, czasami również nudności i wymioty. Ból jajnika przy torbieli może dotyczyć lewej bądź prawej strony podbrzusza – w zależności od tego, gdzie zlokalizowana jest cysta.
3. Zapalenie jajników, a dokładniej zapalenie przydatków, czyli jajników oraz jajowodów, to skutek infekcji bakteryjnej. Objawem charakterystycznym jest silny ból jajników mogący promieniować do pachwin oraz ud, któremu towarzyszy gorączka, a w stanach ostrych także nudności, wymioty i biegunka.
4. Zespół policystycznych jajników (PCOS) – zaburzenie hormonalne, które charakteryzuje się różnymi objawami i odmiennym ich nasileniem u różnych kobiet. Najczęstszym symptomem PCOS są zaburzenia cyklu miesiączkowego, łącznie z zanikiem menstruacji, nadmierne owłosienie, nadwaga i otyłość, trądzik, ból jajników (zwłaszcza podczas okresu) czy trudności z zajściem w ciążę.
5. Zapalenie pęcherza moczowego – oprócz objawów charakterystycznych dla infekcji dolnych dróg moczowych, jak częste oddawanie moczu i ból oraz pieczenie podczas mikcji, może pojawić się również ból w podbrzuszu – ból jajników oraz stan podgorączkowy bądź gorączka.
6. Nowotwór jajnika – nazywany jest „cichym zabójcą kobiet”, ponieważ bardzo długo nie daje żadnych objawów. Kiedy pojawiają się zaparcia, wzdęcia, powiększony obwód brzucha oraz bolące jajniki zazwyczaj choroba jest już bardzo zaawansowana. Dlatego tak ważne są regularne wizyty u lekarza i poddawanie się badaniu ginekologicznemu co najmniej raz w roku.
Jak widać, przyczyn bólu jajnika może być wiele – od przemijających dolegliwości związanych z jajeczkowaniem, przez choroby układu płciowego i rozrodczego, aż po raka jajnika. Oprócz wyżej wymienionych schorzeń, bolące jajniki mogą świadczyć także o stanie zapalnym macicy, nadżerkach szyjki macicy czy o ciąży pozamacicznej. Jeżeli dolegliwości są silne bądź utrzymują się dłużej niż kilka dni, należy niezwłocznie udać się do lekarza.
Ból jajnika w ciąży
Ból jajnika w ciąży może być całkowicie niegroźny – spowodowany powiększaniem się macicy i rozciąganiem jej więzadeł, ale może także być pierwszym zwiastunem rozpoczynającego się poronienia. Bólowi jajnika towarzyszy wówczas plamienie, a następnie krwawienie z dróg rodnych, które wymaga niezwłocznego udania się do szpitala. Podobnie należy postąpić, w sytuacji gdy wystąpią regularne, nasilające się skurcze.
