Zaskakujące skutki cesarki. Badanie na 1,5 mln kobiet ujawnia nieznane zależności
Poród przez cesarskie cięcie ratuje życie, ale najnowsze badania obejmujące ponad 1,5 mln kobiet pokazują, że może mieć mniej znane, długofalowe skutki. Chodzi nie tylko o silny ból, ryzyko powstania zrostów czy bliznę, ale o zaburzenie jednego z podstawowych elementów życia.
- Aż 73 proc. pacjentek po planowej cesarce zgłasza ból zakłócający odpoczynek
- W Polsce niemal połowa porodów odbywa się przez cięcie cesarskie
- Jeśli ból nie ustępuje, konieczna jest pomoc specjalisty
Skutki cesarskiego cięcia – nowe badania
W Polsce niemal połowa porodów odbywa się przez cesarskie cięcie (dane NFZ za 2024 r.), a w USA – co trzeci. Choć operacja jest często niezbędna, jej dostępność skłoniła badaczy do ponownej analizy bilansu korzyści i ryzyka. Nowe ustalenia przedstawiono na tegorocznym kongresie American Society of Anesthesiologists (ASA) w San Antonio.
Wyniki nie pozostawiają wątpliwości:
- aż 73 proc. pacjentek po planowym cięciu cesarskim doświadcza bólu zakłócającego sen (w przypadku nagłych cesarek – 67 proc., a po porodzie naturalnym – jedynie 8 proc.);
- ryzyko nowo rozpoznanych zaburzeń snu, takich jak bezsenność czy bezdech senny, rośnie o 16 proc. w ciągu roku po „cesarce” (analiza obejmowała 1,5 mln kobiet w latach 2008–2021).
Konsekwencje dla zdrowia psychicznego
Zaburzenia snu oraz nieleczony ból po porodzie mogą prowadzić do:
- rozwoju depresji poporodowej,
- przewlekłego zmęczenia i problemów z koncentracją,
- osłabienia więzi z dzieckiem.
Choć wytyczne Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników podkreślają znaczenie skutecznego leczenia bólu po operacji, autorzy badania zwracają uwagę, że ocena jakości snu i leczenie bezsenności nadal są marginalizowane w opiece pooperacyjnej.
Jak poprawić sen po cesarskim cięciu?
Eksperci zalecają:
- regularne przyjmowanie leków przeciwbólowych zgodnie z zaleceniem lekarza – nie należy czekać, aż ból się nasili;
- drzemki równolegle z dzieckiem, by uzupełniać niedobory snu;
- łagodną aktywność fizyczną – np. spacery czy lekkie rozciąganie – wspierającą regenerację;
- unikanie kofeiny po godzinie 15:00, a wieczorem – relaksująca kąpiel lub ćwiczenia oddechowe;
- wsparcie bliskich – warto zapewnić sobie choć kilka godzin nieprzerwanego snu w nocy.
Pomoc specjalisty jest konieczna, gdy ból rany nie ustępuje lub nasila się po 7–10 dniach od operacji, sen jest przewlekle zaburzony (pojawia się bezsenność, koszmary lub częste wybudzenia), występują objawy depresji poporodowej – takie jak przewlekły smutek, brak energii czy trudność w odczuwaniu radości – lub gdy partner zauważa chrapanie i przerwy w oddechu, mogące świadczyć o bezdechu sennym. W takich przypadkach ginekolog lub lekarz rodzinny powinien rozważyć skierowanie do odpowiedniego specjalisty, np. psychologa, fizjoterapeuty uroginekologicznego albo do poradni leczenia bólu czy medycyny snu.
Źródło: American Society of Anesthesiologists
