Erytrodermia polekowa – objawy, przyczyny i leczenie.

Erytrodermia polekowa – charakterystyka

Na erytrodermię zachorować może praktycznie każda osoba i w każdym wieku. Przypadki erytrodermii odnotowuje się u noworodków równie często co u osób starszych. Najczęściej jednak według statystyk chorują pacjenci w okolicach 40. roku życia, a trzy razy częściej chorują mężczyźni.

UWAGA!!! Istnieje wiele rodzajów erytrodermii. Główny podział obejmuje erytrodermię pierwotną oraz wtórną. Erytrodermia polekowa natomiast należy do jednego z rodzajów erytrodermii pierwotnej.

Zgodnie z definicją, erytrodermia polekowa to zespół objawów niepożądanych występujących w wyniku nieprawidłowej reakcji organizmu na różnego rodzaju leki podawane w chorobach niezwiązanych ze schorzeniami skórnymi, które wystąpiły w obecnie trwającej erytrodermii. Podstawowym objawem erytrodermii polekowej są zapalne zmiany skórne obejmujące minimum 90% ciała chorego. Aby zdiagnozować chorobę jako erytrodermię polekową pacjent musi wykazać, że przyjmował leki (rodzaje leków wymieniamy w dalszej części tekstu), w wyniku czego wystąpiła ta swego rodzaju reakcja alergiczna ze strony organizmu.

Przyczyny erytrodermii polekowej

Wystąpienie erytrodermii polekowej uwarunkowane jest reakcją na leki z kilku grup:

·        antybiotyki (penicylina, ampicylina),

·        sulfonamidy,

·        środki przeciwmalaryczne,

·        salicylany,

·        sole metali ciężkich,

·        trankwilizery,

·        pochodne kwasu barbiturowego,

·        rzadziej substancje takie jak: izoniazyd, streptomycyna, gryzeofulwina, hydantoina, kaptopril, cymetydyna.

Objawy erytrodermii polekowej

Pierwsze objawy erytrodermii polekowej występują zwykle po kilku tygodniach stosowania farmakoterapii przy użyciu wymienionych wyżej substancji. Pierwszym objawem zwykle jest pojawianie się osutków polekowych, czyli zmian skórnych zwykle przybierających formę małych pojedynczych czerwonych grudek. Z początku są to zmiany rozsiane, później łączą się w większe plamy w wyniku natężenia objawów.

Osutki polekowe, które, obejmując ponad 90% powierzchni ciała, zamieniają się w erytrodermię polekową, mogą przybierać również następujące formy:

·        bąble pokrzywkowe,

·        wykwity typu liszaja,

·        pęcherze,

·        wykwity trądzikowe,

·        zmiany martwicze,

·        zmiany barwnikowe,

·        zaburzenia wzrostu włosów i paznokci.

Oprócz zmian skórnych istnieje mnóstwo objawów towarzyszących erytrodermii polekowej. Są to między innymi nasilony świąd, gorączka, osłabienie, skurcz oskrzeli. W przebiegu choroby zagrożone są również różne narządy wewnętrzne. Manifestuje się to między innymi poprzez zapalenie nerek, anurię, albuminurię, zapalenie mięśnia sercowego oraz zapalenie wątroby. W wyniku zmian biochemicznych może dojść między innymi do anemii, leukopenii, trombocytopenii oraz eozynofilli.

Leczenie i diagnostyka erytrodermii polekowej

Erytrodermia polekowa jest skutkiem nieprawidłowej reakcji organizmu na lek. Logicznym zatem krokiem jest odstawienie zażywanego leku. Często jednak się zdarza, że diagnoza, który lek należy odstawić trwa długo i w tym czasie należy szczególnie zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo pacjenta.

Pierwszym krokiem, który powinno się podjąć jest podłączenie kroplówki - pacjenta należy odpowiednio nawodnić (w przebiegu erytrodermii skrajne odwodnienie to standard). Następnie stosuje się okłady wilgotne oraz różnego rodzaju substancje nawilżające (maści, kremy czy płyny do specjalnych kąpieli). W leczeniu podaje się przede wszystkim leki antyhistaminowe. Sam pacjent zanim trafi do szpitala może wspomagać się, zażywając wapno w tabletkach.

Lekarze unikają podawania sterydów czy antybiotyków, ponieważ często to właśnie tego typu leki doprowadziły do nieprawidłowej reakcji organizmu. Podstawą jest wyeliminowanie przyczyny erytrodermii polekowej. Objawy najczęściej utrzymują się jeszcze nawet kilka tygodni po odstawieniu szkodliwych leków.