Jaskra - przyczyny, objawy, diagnostyka
Jaskra – informacje wstępne
Jak funkcjonuje zdrowe oko? Na to pytanie należy odpowiedzieć sobie, aby zrozumieć mechanizm chorobowy jaskry. W prawidłowo funkcjonującym oku ciecz wodnista znajduje się wewnątrz przedniej komory oka, a jej odpowiednia ilość jest konieczna, aby utrzymać właściwe ciśnienie w całej gałce ocznej. Naprzemienny przypływ i odpływ wspomnianej cieczy umożliwia zatem prawidłowe funkcjonowanie oka. W przypadku osoby chorującej na jaskrę przepływ tej cennej cieczy jest nieprawidłowy, przez co gromadzi się ona wewnątrz oka, powodując wzrost ciśnienia w gałce ocznej. Jeśli wysokie ciśnienie utrzymuje się długo, stopniowo zaczyna szkodliwie wpływać na nerw wzrokowy. Opisany powyżej mechanizm procesu chorobowego definiuje jaskrę, jednak jest ona nieco bardziej złożona. Mianowicie stanowi grupę chorób powodujących stopniowe zanikanie nerwów wzrokowych, a w ich skład wchodzi kilkanaście jednostek chorobowych skutkujących nieodwracalną ślepotą. Mimo rosnącego postępu medycyny Światowe Towarzystwo Okulistyki nie podaje jednoznacznej przyczyny powstawania jaskry.
Jaskra – jak rozpoznać pierwsze objawy?
Wiele osób nie dostrzega pierwszych objawów jaskry lub ze względu na niezbyt intensywne nasilenie początkowo po prostu je ignoruje. Do najczęstszych objawów jaskry, dosyć ogólnych i wspólnych dla jej różnych odmian, zalicza się pogorszenie wzroku, możliwe zaczerwienie oka, dostrzeganie kształtu przypominającego aureolę w przypadku patrzenia w źródło światła. Do klasycznych objawów należą również bóle oka i głowy, a także nudności i wymioty, spowodowane pogorszonym widzeniem. Charakterystycznym objawem jaskry – zwłaszcza u noworodków – jest rozmyta tęczówka oka. Duża ilość włókien nerwowych znajdujących się w gałce ocznej sprawia, że postępująca jaskra może być początkowo niezauważalna. Jest to bardzo niebezpieczne dla zdrowia naszych oczu. Włókna, które znajdują się najbliżej środkowego punktu dna oka, stopniowo ulegają uszkodzeniu, a w ich miejscu pojawia się plama. W skutek tego, w końcowym stadium choroby, pacjenci widzą obraz dookoła siebie jako bardzo niewyraźny i okrojony. Dostrzegają światło, kontury, niekiedy ruch, a ich oczy można określić jako praktycznie ślepe, z możliwością całkowitej utraty wzroku. Mówi się, że nawet w 90% przypadków jaskra może przebiegać bezobjawowo.
Jaskra i jej diagnostyka
Prawidłowe leczenie jaskry wymaga szczegółowej diagnostyki i odpowiedniego rozpoznania. Jest tak dlatego, że każdy rodzaj jaskry bardzo często wymaga odmiennych kroków terapeutycznych. Do jednych z największych zagadek diagnostycznych należy w głównej mierze tzw. jaskra pierwotna otwartego kąta, niedająca początkowo żadnych objawów, przez co osoba nie ma świadomości rozpoczęcia się procesu chorobowego i nie udaje się na konsultację lekarską. Niezbędnymi badaniami w przypadku wykluczenia lub potwierdzenia jaskry są badania dna oka, badanie obrazowe oceniające stan nerwów wzrokowych oraz badanie pola widzenia, do którego używa się specjalistycznych programów cyfrowych, umożliwiających precyzyjne wykonanie analizy widzenia. Równie ważnym badaniem jest pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego przeprowadzany przy pomocy specjalnych tonometrów oraz badanie kąta przesączania, dzięki któremu obserwuje się drogę odpływu cieczy wodnistej, która w przypadku zdrowego oka przepływa przez gałkę w sposób regularny i niezaburzony. Aktualnie medycyna nie dysponuje w pełni skutecznymi metodami leczenia tego schorzenia..
