Może być sygnałem zbliżającego się udaru. Tak objawia się mini udar

Mini udar – co to takiego?

Przemijający napad niedokrwienny, znany jako mini udar, lub TIA (transient ischemic attack, z ang.) to tymczasowe zablokowanie przepływu krwi do mózgu. Niedokrwione komórki mózgowe w efekcie przestają prawidłowo działać, co skutkuje objawami bardzo podobnymi, jak w przypadku „prawdziwego” udaru, tyle tylko, że po kilku minutach mini udar samoistnie ustępuje.

Dlaczego dochodzi do mini udarów? Przyczyny są tu takie same, jak w przypadku udarów w ogóle, czyli:

• zwężenie tętnic mózgowych,
• miażdżyca, 
• chwilowe niedociśnienie tętnicze,
• arytmia, 
• cukrzyca typu 2.,
• hiperlipidemia,
• używki,
• wiek – im jesteśmy starsi, tym większe mamy ryzyko udaru i mini udaru, ponieważ naczynia krwionośne stają się coraz mniej elastyczne.

Przeczytaj także: Udar czy stan przedudarowy – sygnał ostrzegawczy, którego nie wolno zlekceważyć

Bardzo groźny i rzadki rak. Nie daje szans, ryzyko rośnie nawet o 90 proc. Czytaj dalej Trzy główne objawy ADHD u dzieci. To powinno zaniepokoić rodzica Czytaj dalej

Jak odróżnić udar od mini udaru?

Objawy udaru i mini udaru mogą być identyczne – i w tym właśnie tkwi niebezpieczeństwo. Mini udar może wyglądać dokładnie tak samo, jak udar niedokrwienny, jednak różni się czasem trwania. Objawy mini udaru zwykle ustępują w ciągu kilku minut (80 proc.), maksymalnie w 24 godzin, bez trwałych uszkodzeń mózgu. 

W przypadku udaru zmiany są poważniejsze i nie mijają samoistnie – wymagają natychmiastowej interwencji medycznej i często prowadzą do trwałych skutków zdrowotnych. W praktyce jednak, nie sposób tego rozróżnić bez badań obrazowych. Dlatego każda podejrzana sytuacja powinna być traktowana jak potencjalny udar – i to jak najszybciej.

Co bardzo ważne – mini udar jest często ostrzeżeniem przed pełnoobjawowym udarem.

Przeczytaj także: Tak bolą nogi w trakcie udaru. Masz 5 minut na reakcję

Mini udar – objawy

Objawy mini udaru pojawiają się nagle i mogą czasem wyglądać niepozornie. Wiele osób je lekceważy, sądząc, że „to chwilowe osłabienie”, „może się źle poczułem” albo „to pewnie przemęczenie”. Tymczasem właśnie takie drobne sygnały mogą świadczyć o tym, że mózg przez moment nie był odpowiednio zaopatrzony w tlen.
Do najczęstszych objawów mini udaru należą:

• nagłe osłabienie jednej strony ciała (ręki, nogi lub obu),
• drętwienie twarzy, ręki lub nogi – szczególnie po jednej stronie ciała,
• problemy z mówieniem lub rozumieniem mowy (afazja),
• zawroty głowy, utrata równowagi,
• nagłe zaburzenia widzenia – zamazane, podwójne widzenie, chwilowa ślepota na jedno oko,
• nagły, silny ból głowy bez wyraźnej przyczyny.

Nawet jeśli objawy znikną po kilku minutach, absolutnie nie wolno ich ignorować.

Przeczytaj także: Dzwonić na 112 czy 999? To sprawa życia i śmierci

Mini udar? Tu liczy się CZAS

W przypadku mini udaru (a także udaru) kluczowe są pierwsze minuty. Dlatego warto zapamiętać prosty sposób rozpoznawania objawów – można posłużyć się skrótem CZAS, który pomoże szybko zidentyfikować zagrożenie:

• C jak Ciało – poproś osobę, by podniosła obie ręce. Jeśli jedna opada, to może być znak udaru.
   
• Z jak Zaburzenia widzenia – zapytaj, czy osoba widzi normalnie. Niewyraźne widzenie, podwójne obrazy albo chwilowa ślepota to poważny sygnał alarmowy.
   
• A jak Asymetria twarzy – poproś o uśmiech. Jeśli kącik ust opada albo twarz wygląda niesymetrycznie – reaguj.
   
• S jak Słowa – rozpocznij prostą rozmowę. Jeśli osoba mówi niewyraźnie, nie potrafi odpowiedzieć logicznie lub zrozumieć pytania – to może być udar.

Po angielsku to FAST: "twarz (face)", "ramie (arm)", "mowa (speach)", "czas (time)" w języku angielskim.

W żadnej z tych sytuacji nie ma miejsca na wahanie. Liczy się każda minuta – trzeba jak najszybciej zadzwonić po pomoc medyczną (numer alarmowy 112).

Mini udar – diagnoza i leczenie

Rozpoznanie mini udaru nie jest proste, zwłaszcza że objawy szybko ustępują. Lekarz może zlecić badania obrazowe mózgu – tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI), aby wykluczyć pełnoobjawowy udar oraz ocenić ewentualne zmiany naczyniowe.
Bardzo ważne są też badania laboratoryjne i ocena czynników ryzyka: poziom cukru we krwi, lipidogram, ciśnienie tętnicze, EKG.

Leczenie po mini udarze ma głównie charakter profilaktyczny. Chodzi o to, by nie dopuścić do faktycznego udaru. Może obejmować:

• leki przeciwpłytkowe lub przeciwzakrzepowe (np. aspirynę),
• leczenie nadciśnienia, cukrzycy, zaburzeń rytmu serca,
• zmianę stylu życia – zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, rzucenie palenia i ograniczenie alkoholu.

Mini udar to ostatni dzwonek, by zadbać o swoje zdrowie. Zlekceważony – może mieć tragiczne skutki.

Medycyna Praktyczna podaje: 

„Nie ma dokładnych danych jak często w Polsce występuje przemijający atak niedokrwienny. Rocznie odnotowuje się ok. 60-70 tys. udarów mózgu. Jak wynika z badań naukowych, nawet 23% chorych z udarem mózgu doświadczyło przemijającego ataku niedokrwiennego przed jego wystąpieniem. Uwzględniając liczbę udarów w Polsce, można przypuszczać, że między 13 800 a 16 100 osób rocznie doświadcza przemijającego ataku niedokrwiennego, po którym występuje udar”.

healthline.com/health/stroke/stroke-vs-tia, mp.pl